محمد رضا حکیمی درگذشت

 و «مطوّل» را نزد آقا شیخ رحمت الله فشارکی اصفهانی، آقا میرزا محمد اشکذری (متوفی ۱۳۵۳ ش) آموخت

۱ شهریور ۱۴۰۰ - ۰۱:۰۸

•  

 

محمد رضا حکیمی درگذشت+ بیوگرافی و آثار

علامه محمدرضا حکیمی فقیه و مجتهد شیعه و فیلسوف دیشب _یکشنبه ۳۱ مرداد ماه_ در سن ۸۶ سالگی درگذشت.

به گزارش خبرنگار ایمنا، محمد رضا حکیمی متولد ۱۴ فروردین ۱۳۱۴ شمسی (۱۳۵۴ قمری) در مشهد بود. وی در سال ۱۳۲۰ تحصیلات خود را آغاز کرد و در سال ۱۳۲۶ وارد حوزه علمیه خراسان شد و ۲۰ سال از عمر خود را در آن به تحصیل دروس مقدمات و سطح، خارج، فلسفه، ادبیات عرب، نجوم و تقویم گذراند.

محمد تقی ادیب نیشابوری، شیخ مجتبی قزوینی خراسانی، سید محمدهادی میلانی، احمد مدرس یزدی، اسماعیل نجومیان، حاج سید ابوالحسن حافظیان و حاجی‌خان مخیری از مهمترین اساتید وی بودند.

کتاب الحیاة او که یک دائرةالمعارف اسلامی است از شهرت و اعتبار خاصی در جهان اسلام برخوردار بود.

تحصیلات و استادان

علامه حکیمی زمانی که پا به شش سالگی گذاشت (۱۳۲۰ ش) ابتدا به مکتبخانه رفت و در آنجا قرآن و صد کلمه از کلمات قصار امام علی (ع) را با ترجمه منظوم آن آموخت. سپس مقداری از دیوان حافظ و مبادی انشا و نویسندگی و بعد از آن دروس ابتدایی را در مدرسه فراگرفت.

در سال ۱۳۲۶ در حالی که نوجوانی دوازده ساله بود، به جهت عشق و علاقه‌ای که به طلبگی و تحصیل علوم دینی در دل داشت و با تشویق نزدیکان خود برای تحصیل به مدرسه نواب مشهد مقدس وارد شد که در آن زمان یکی از مدارس مهم و پررونق حوزه خراسان بود.

او با راهنمایی متولی و مسئول وقت مدرسه آیت الله میرزا علی اکبر نوقانی (متوفی ۱۳۷۰ ق) امثله و شرح آن را نزد سید جعفر سیّدان خراسانی و بقیه مقدمات را نزد حاج سید عباس سیّدان خراسانی فرا گرفت، سپس کتاب‌های درسی «سیوطی»، «مغنی»، «حاشیه» و «مطوّل» را نزد آقا شیخ رحمت الله فشارکی اصفهانی، آقا میرزا محمد اشکذری (متوفی ۱۳۵۳ ش) آموخت و همزمان آموخته‌های خود را برای طلاّب مبتدی تدریس می‌کرد.

پس از این دوره، با تشویق حاج شیخ محمدرضا خلیل الواعظین (متوفی: ۱۳۶۸ ش) از دوستان حکیمی که با هم کتاب «رهبر خرد» را مباحثه می‌کردند، به حلقه درس ادیب ثانی مرحوم آقا شیخ محمد تقی ادیب نیشابوری (متوفی ۱۳۵۵ ش) در مدرسه خیرات خان مشهد حاضر شد و از نو آنچه را که پیش از آن از علوم ادبی فرا گرفته بود بدون وقفه در مدت دو سال دوره کرد و ادبیات عالی، بلاغت و عروض و قافیه را نزد ایشان فرا گرفت و تمامی درس‌ها و آموخته‌های این دوره را به طور کامل یادداشت کرد. او علاوه بر آن برای شاگردان و هم دوره‌ای‌های خود که یا متوجه مطالب نشده و یا به موقع بر سر درس حاضر نبودند درس استاد را توضیح می‌داد و شرح و بازگو می‌کرد.

همنشینی و هم صحبتی حکیمی با ادیب نیشابوری، باعث شد که ذوق ادبی او تقویت شود و وی به ادبیاتی پر مایه و غنی دست یابد. وی کتاب‌های شرح لمعه و قوانین را نزد حاج میرزا احمد مدرس یزدی خراسانی (متوفی ۱۳۵۰ ش) فراگرفت.

اصول سطح و مقداری از خارج اصول را از محضر حاج شیخ‌هاشم قزوینی (متوفی ۱۳۳۹ ش) و دو جلد کفایة الاصول و مقداری از خارج فقه را نزد حاج شیخ مجتبی قزوینی (متوفی ۱۳۴۶ ش) آموخت و پاره‌ای از این دروس را تقریر کرد.

حکیمی مدت ده سال بدون وقفه در درس خارج فقه و اصول آیت‌الله‌العظمی سید محمدهادی میلانی (۱۲۷۳ ۱۳۵۴ ش) حاضر شد و تقریرات درس ایشان را به طور کامل و مرتب نوشت. وی با آنکه از کم سن و سال ترین شاگردان درس بود، مورد عنایت خاص آیت الله میلانی قرار گرفت و از شاگردان ممتاز و ویژه او به شمار می‌رفت.

او در کنار فراگیری دروس سطح و خارج فقه و اصول، کتاب‌های «شرح باب حادی عشر» و «شرح تجرید» را نزد آقا شیخ عبدالنبی کُجوری (متوفی ۱۴۱۹ ق) و شرح منظومه سبزواری را در محضر آقا شیخ غلامحسین محامی بادکوبه‌ای (متوفی ۱۳۳۳ ش) فرا گرفت و همزمان با خواندن این کتاب‌ها، سایر کتاب‌های منطق و فلسفه و کلام را مطالعه می‌نمود تا آنگاه که به درس حاج شیخ مجتبی قزوینی راه یافت.

حکیمی مدت ۱۲ سال از کتاب‌های منظومه گرفته تا کتاب‌های شرح اشارات ابن سینا و سپس اسفار را در حدّ اعلا و کامل با مقداری از علوم غریبه، نزد حاج شیخ مجتبی قزوینی آموخت. بعضی «ختومات مهمه» و مقدمات «علم رمل» و «اوفاق ذوالکتابه» را از محضر حاج سید ابوالحسن حافظیان (۱۲۸۲ ۱۳۶۰ ش) و حاجی خان مخیّری (متوفی / حدود ۱۳۵۰ ش) و علم نجوم و تقویم احکامی را نزد آقا شیخ اسماعیل نجومیان (متوفی ۱۳۵۶ ش) فرا گرفت.

وی در سی سالگی هنگامی که علاّمه شیخ آقا بزرگ تهرانی (متوفی ۱۳۴۸ ش) به مشهد مقدس مشرف شده بود، موفق به اجازه شفاهی نقل روایات و احادیث اهل بیت (ع) از ایشان گردید و سپس شیخ آقا بزرگ از نجف اشرف در ماه رجب سال ۱۳۸۳، اجازه‌ای کتبی برای آقای حکیمی نوشت و فرستاد و از این طریق بود که او نیز به سلسله عالمان و محدثان بزرگ تا اصحاب ائمه طاهرین و حضرات معصومین (ع) متصل شد.

با صدور این اجازه کتبی و ذکر لقب «الاستاذ المحقّق» از سوی علاّمه آقا بزرگ تهرانی (ره) و پس از آن، «العلامة الجلیل» از طرف علاّمه امینی (ره) درباره او، مهر صحت بر وسعت فضل و کمالات آقای حکیمی گذاشته شد.

آثار محمد رضا حکیمی

حدود ۵۰ اثر محمد رضا حکیمی منتشر شده است:

• منهای فقر
• «الحیاة» پیرامون مسائل اسلامی با همکاری دو برادرش: محمد حکیمی و علی حکیمی (ترجمه به فارسی: احمد آرام)
• خورشید مغرب
• شیخ آقا بزرگ تهرانی
• دانش مسلمین
• بیدارگران اقالیم قبله
• هویت صنفی روحانی
• مکتب تفکیک
• آنجا که خورشید می‌وزد
• اجتهاد و تقلید در فلسفه
• ادبیات و تعهّد در اسلام
• الهیّات الهی و الهیّات بشری (مَدْخَل)
• الهیّات الهی و الهیّات بشری (نظرها)
• امام در عینیت جامعه
• انذار
• بعثت، غدیر، عاشورا، مهدی (عج)
• پیام جاودانه
• جامعه سازی قرآنی
• حماسه غدیر
• سپیده باوران
• سرود جهش‌ها
• شرف الدین
• عقل سرخ
• فریاد روزها
• قصد و عدم وقوع (نامه‌ها)
• قیام جاودانه
• گزارش (برگرفته از الحیاة)
• کلام جاودانه
• معاد جسمانی در حکمت متعالیه
• مقام عقل
• میر حامد حسین
• نان و کتاب
• یکصد و پنجاه سال تلاش خونین
• عاشورا: مظلومیتی مضاعف
• مرام جاودانه
• علی (ع)
• پیامبر (ص)
• از زندگی تا ابدیت
• ای آفتاب
• عاشورا؛ عدالت
• فاطمیات
• عاشورا؛ غزه
• استغفار
• سه یار خراسانی در انقلاب
• امواج غدیر
• نان و کتاب

درگذشت

محمدرضا حکیمی طی ماه‌های اخیر چند بار به علت ابتلا به کرونا و بار دیگر به علت ضعف جسمانی ناشی از بیماری در بیمارستان بستری شد و تحت مراقبت‌های ویژه قرار گرفت، اما پس از بهبود وضعیت و با نظر پزشکان از بیمارستان ترخیص شده و روند درمان او در منزل پیگیری می‌شد تا اینکه ساعت ۲۲:۳۰ دقیقه آخرین شب مرداد ۱۴۰۰ به علت کهولت سن دیده از جهان فرو بست.

زمان تشییع و محل دفن پیکر علامه حکیمی متعاقباً اعلام می‌شود.

 

 

 

https://www.imna.ir/news/516352/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%B1%D8%B6%D8%A7-%D8%AD%DA%A9%DB%8C%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D9%88-%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1