******...بسیج دانش آموزی ، خط مقدم دانش تعالی بخش دانش آموزان...******

منتشر شده در ایثار پرس 

 دکتر سید جواد هاشمی فشارکی 

ایثار پرس / گروه : ادبیات پایداری / صفحه اول / ویژه / پ /شناسه : 9102 / 21 بهمن 1400 - 14:23

http://www.isarpress.ir/?p=9102

بسیج دانش آموزی ، خط مقدم دانش تعالی بخش دانش آموزان

در این نوشتار تعریف بسیج و بسیجی ارایه شده و سپس ویژگی‌های بسیج از دیدگاه قرآن و اندیشه امام خمینی تبیین شده ؛ آنگاه هدف از تشکیل بسیج وجایگاه بسیج و مأموریت ها ووظایف بسیج و بسیج دانش آموزی تشریح شده است . بسیج ایران در صحنه های جنگ و خدمت رسانی تشریح شده است .

در انتها برای تحقق اهداف قید شده ، برنامه هایی جهت بسیج دانش آموزی برای مقطع ابتدایی و ، مقطع متوسطه دور اول و دور دوم پیشنهاد شده است .

دکتر سید جواد هاشمی فشارکی

بسیج که به فرمان دوراندیشانه امام خمینی  یک سال پس از پیروزی انقلاب در اذر سال 58 تشکیل گردید و درجنگ تحمیلی رشد کرد و به برکت خون شهدای بسیج ، منشا برکات زیادی در دوران دفاع مقدس گردید ، به مرور به درخت تنومندی در همه عرصه ها و همه نقاط کشور تبدیل شد ، که یکی از شاخه های پرمیوه آن بسیح دانش آموزی می باشد ، که در جهت تعالی دانش آموزان اهتمام داشته و نسل آینده را متناسب با نیازهای آینده کشور را ؛ آبدیده ومهیا میکند .

5. تعریف بسیج

بسیج از لحاظ لغوی به معنای سامان و اسباب ساز و سازمان جنگ ، عزم و  آماده ساختن نیروهای نظامی یک کشور برای جنگ می باشد . ( دهخدا ، ۱۳۷۲ ) بسیج یک حرکت منظم و سارمان یافته اجتماعی است که با توجه به فرهنگ هر جامعه و به اشکال مختلفی در زمان صلح به صورت آماده باش در آمده و  در اثر شرایط خاصی مانند جنگ ، حوادث غیر مترقبه و .... به مدد مردم و نهادها می آید .
در جامعه اسلامی بسیج یک نهاد اجتماعی است . همانند خانواده که به صورت عضوی از ساختار و نظام اجتماعی جامعه است به شمار می آید ، نهادی که با هدف پاسداری از ارزشها و آرمانهای انقلاب اسلامی بوجود آمده و درخدمت انقلاب و کشور می باشد .
در اساسنامه بسیج مستضعفین ، بسیج چنین تعریف شده است:" بسیج نهادی است تحت فرماندهی مقام معظم رهبری که هدف آن نگهبانی از انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن و جهاد در راه خدا و گسترش حاکمیت قانون خدا در جهان طبق قوانین جمهوری اسلامی ایران و تقویت کامل بنیه دفاعی از طریق همکاری با سایر نیروهای مسلح و همچنین کمک به مردم هنگام بروز بلا و حوادث غیر مترقبه می باشد . " ( سپاه از دید قانون ۱۳۶۲ )

رهبر انقلاب ؛ امام خامنه ای در تعریف بسیج می فرمایند :" بسیج عبارتست از مجموعه ای که در آن پاکترین انسانها ، فداکارترین و آماده به کارترین جوانان کشور در راه اهداف عالی این ملت و برای به کمال رسانیدن و به خوشبختی رسانیدن این کشور جمع شده اند ... بسیج یعنی حضور در همه میدانهایی که از انسان در آن میدان یک کاری می طلبند . "

رهبر معظم انقلاب اسلامی در رابطه با ضرورت حضور بسیج در عرصه های مختلف می فرمایند :" در دوران جنگ بسیج مال جنگ است ، در دوران پشتیبانی مال پشتیبانی ، در دوران علم مال تحصیل و تدریس و در دوران سازندگی مال یازندگی است . " ایشان در جای دیگری می فرمایند :" بسیج به معنای حضور شجاعانه ، فداکارانه و مخلصانه انسانهای پیشگام در تمامی عرصه های مورد نیاز نظام اسلامی و کشور است . "

5. بسیجی

طبق ماده ۱۳ قانون مقررات استخدامی سپاه، بسیجی به فردی اطلاق می‌شود که داوطلبانه جهت تحقق ارتش ۲۰ میلیونی تحت پوشش سپاه درمی‌آید. به موجب همین ماده قانونی، بسیجیان به دو دسته» بسیج عادی«  و» بسیج فعال«  تقسیم می‌شوند. به عبارت دیگر به اعضای داوطلب سازمان بسیج مستضعفین  ، بسیجی می‌گویند .

5. روز بسیج دانش آموزی

به موجب تبصره 7 قانون تشکیل و توسعه بسیج دانش‌آموزی، مجلس شورای اسلامی هشتم آبان ماه، سالروز شهادت اسوه دانش آموزان، دانش آموز بسیجی شهید محمد حسین فهمیده را به عنوان روز بسیج دانش آموزی نامگذاری نموده است. به همین مناسبت همه ساله از سوی بسیج دانش‌آموزی و سایر دستگاه‌های مربوط به نوجوانان و دانش‌آموزان کشور برنامه‌های ویژه‌ای اجرا می‌شود.

 

5. ویژگی‌های بسیج از دیدگاه قرآن

امام خمینی(ره) درباره بسیج فرمودند: «بسیج شجره طیبه و درخت تناور و پرثمری است که شکوفه‌های آن بوی بهار وصل و طراوت یقین و حدیث عشق می دهد.» به نظر می رسد که امام(ره) در بیان این ویژگی های بسیج و تمثیل بسیج به شجره طیبه از آیات سوره ابراهیم الهام گرفته اند: أَلَمْ تَرَ کَیْفَ ضَرَبَ اللّهُ مَثَلًا کَلِمَةً طَیِّبَةً کَشَجَرةٍ طَیِّبَةٍ أَصْلُهَا ثَابِتٌ وَفَرْعُهَا فِی السَّمَاء﴿۲۴﴾ تُؤْتِی أُکُلَهَا کُلَّ حِینٍ بِإِذْنِ رَبِّهَا وَیَضْرِبُ اللّهُ الأَمْثَالَ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَذَکَّرُونَ﴿۲۵﴾(سوره ابراهیم).

براین اساس، مهمترین ویژگی های بسیج و بسیجی عبارت اند از:

1) شجره موجودی است زنده، دارای رشد و نمو، پویا و فعال. بر این اساس، بسیج نیز حاوی این ویژگی است.

2) پاک و طیب بودن.

3) همانطور که درخت دارای ساقه و برگ است. بسیج نیز دارای تشکیلات و رده های مقاومت می باشند.

4) اصل و ریشه بسیجی ثابت و دارای ایمان و اقتصادی راسخ است که طوفان و تندبادهای حوادث و بحران ها خللی بر عزم و اراده و حضور وی در صحنه ایجاد نمی کند.

5-‌ «فرعها فی‌السماء»؛ بدین معنی که افق فکر بسیجی محدود به دنیای پست و کوچک نبوده، بلکه به بلندای آسمان است.

6-‌ «کل حین» در آیه بدین معنی است که این درخت برای یک فصل و زمان خاصی نیست، بلکه بسیجی در هر زمان با طراوت و شادابی آماده حضور در صحنه است.

7- «باذن ربها» اشاره به این دارد که بسیجی تبعیت‌پذیر و مصداق آیه شریفه «اطیعوالله و اطیعوا الرسول و اولامر منکم» و آیه «صبغه الله و من احسن من الله صبغه» (بقره آیه 138)؛ یعنی بسیجی کسی است که رنگ خدایی را پذیرفته که حضرت امام(ره) در وصف بسیجیان می فرماید: «... من همواره به خلوص و صفای بسیجیان غبطه می خورم و از خدا می خواهم که مرا با بسیجیان محشور گرداند.»

8- بسیجی نماد آیه «و لا تهنوا و لا تحزنوا و انتم الاعلون ان کنتم موقنین (آل عمران/139) است. بر همین اساس، حضرت امام می فرمایند: «آنچه برای اینجانب غرورانگیز و افتخارآفرین است روحیه بزرگ وقلب سرشار از ایمان و اخلاص و روحیه شهادت طلبی این عزیزان(بسیجیان) که سربازان حقیقی ولی الله‌الاعظم ارواحنا فدا هستند.»

9- بسیجی همیشه پیروز است؛ زیرا بر اساس آیات «انّ جندنا لهم‌الغالبون» (صافات/173) و الا انّ حزب الله هم المفلحون... هم الغالبون. این وعده الهی است. بر اساس آیه «انّ‌ الذین قالوا ربنا الله ثم‌استقاموا فلا خوفٌ علیهم و لا هم یحزنون»؛ بسیجی در راه اعتقادات و آرمان‌های خود استقامت و پایداری می ورزد و در راه مأموریت خود که همانا پاسداری از مرزهای اعتقادی نظام جمهوری اسلامی است هیچ ترس و واهمه‌ای به دل راه نمی دهد.

11- بسیجی در هر زمان و مکان بر اساس آیه «یا ایها الذین امنوا خذوا حذرکم فانفروا ثبات او انفرو جمیعا»(نسا/71) آماده فداکاری و جهاد در راه خدا می باشد.

12- بسیجی تابع ولایت و هیچ گاه نه از ولایت عقب می ماند و نه هیچ گاه از ولایت جلو می افتد. در این زمینه قرآن می فرماید: «یا ایها الذین آمنوا لا تقدموا بین یدی‌الله و رسوله.» (حجرات/1) و در صلوات شعبانیه می خوانیم که«المتقدم لهم مارق و المتأخر عنهم زاهق و‌الازم لهم لاحق، کسانی که از ولایت جلو می زنند مارق و رها شده و کسانی که از ولایت عقب می مانند باطل هستند و راه یافتگان کسانی هستند که همراه و تابع ولایت باشند.

5.  بسیج در اندیشه امام

در اندیشه امام خمینی (ره) بسیج نهادی است اجتماعی با ابعاد متعدد. در این نگرش بسیج دیگر صرفاً سازمانی نظامی نیست که فقط در زمان جنگ و برای دفاع در مقابل دشمن شکل گرفته باشد، بلکه نهادی است وسیع و پاسخگوی نیازهای اساسی و حیاتی جامعه و با اجزای دیگر نظام، هماهنگی و پیوند دارد .بسیج در صورتی می تواند نهادی جامع و شامل جهات متعدد و پایدار شناخته شود که نیازهای دایمی و باورها و ارزش های فرهنگی پدید آورنده آن به روشنی تعریف شوند، این نیازها ممکن است اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و یا نظامی باشند.
به فرموده امام خمینی(ره) « بسیج شجره طیبه و درخت تناور و پر ثمری است که شکوفه های آن بوی بهار وصل و طراوت یقین و حدیث عشق می دهد، بسیج مدرسه عشق و مکتب شاهدان و شهیدان گمنامی است که پیروانش بر گلدسته های رفیع آن، اذان شهادت و رشادت سر داده اند. بسیج میقات پا برهنگان معراج اندیشه پاک اسلامی است که تربیت یافتگان آن، نام و نشانی در گمنامی و بی نشانی گرفته اند. (صحیفه نور، جلد ۲۱، ص ۱۹۵)
از دیدگاه امام بسیجی کسی است که در عمل علاقه خود را به پیشرفت و حفظ و گسترش اقتدار نظام اسلامی و شأن و حیثیت ملت مسلمان نشان دهد. یعنی بسیجی بودن معیار و ملاکی است که بر اساس آن میزان تعهد اعضای آن به اصول و آرمان های انقلابی سنجیده می شود.
تاریخچه و پیدایش بسیج
از دیدگاه امام خمینی (ره) تاریخ و سابقه بسیج به بیداری قوم بنی اسراییل و قیام آن قوم بر ضد ظلم فرعونی به فرمان حضرت موسی علیه السلام و بسیج اصحاب پا برهنه و فقیر صفه در برابر ظلم و غارت اشراف بت پرست مکه، به دعوت رسول اکرم - صلی الله علیه و اله و سلم – و نیز اهتمام ائمه اطهار علیهم السلام. که نگرش الهی داشتند و به تشویق مردم به هم پیمانی برای حل مسائل سیاسی و کاهش گرفتاری مسلمین باز می گردد.
در عصر حاضر هم، بسیج مردم در جریان تحریم تنباکو و مبارزه بر ضد استعمار دولت انگلیس به فتوای مرحوم میرزای شیرازی و قیام پانزده خرداد در سال ۱۳۴۲ در برابر ظلم و خیانت رژیم پهلوی و استمرار مبارزه آنان تا سرنگونی حکومت شاهنشاهی ایران در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷  و حضور در صحنه های مختلف انقلاب ماهیت بسیجی دارد.
«سنگ بنای بسیج بر حکم فقهی و جهادی استوار است؛ جهادی که مبتنی بر روحیه دفاعی باشد و نه تهاجمی یا جهان گشایی، بسیج در نظر امام مولودی جدید است که کارشناسان جهانی نمی توانند آن را بشناسند، هر گاه قوه ایمان در ملتی زنده شود، همگان را به قیام الله فرا می خواند و می تواند سرتاسر یک کشور را بسیج نماید، معیار حرکت بسیج هم همین اسلام و درک مفاهیم عالیه آن است . ( صحیفه نور، ج ۱۴، ص ۴۷۵. ج ۶، ص ۱۷۵.)
از نظر حضرت امام برای پیدایش و تقویت روح ایمان در میان مردم که موتور حرکت بسیج هستند؛ دو عامل نقش بی بدیل و غیر قابل انکار دارد؛ یکی مساجد، دیگری روحانیت. (صحیفه نور، ج ۱۴، ص ۴۷۵. ج ۶، ص ۱۷۵.)
مساجد مرکز بسیج مردمی بر ضد اهداف شوم دشمن است. مسجد در اسلام و در صدر اسلام همیشه مرکز جنبش حرکت های اسلامی بوده، از مسجد، تبلیغات اسلامی شروع می شده است و حرکت قوای اسلامی برای سرکوبی کفار و وارد کردن آنها در بیرق اسلام از مسجد بوده است، همیشه در صدر اسلام مسجد مرکز حرکات و مرکز جنبش ها بوده است . (بیانات امام (ره) در جمع اعضای هیات نمایندگی عالی رتبه روحانی عربستان – ۱/۲/۵۸.)

مأموریت های بسیج
مهم ترین مأموریت های بسیج را د رحال حاضر می توان بدین شرح خلاصه کرد:
مقابله با استکبار: در رأس مأموریت های بسیج و ستیز با جهانخواران و به ویژه دشمن اصلی این انقلاب، امریکاست.
در یکی از پیام های امام(ره) به مناسب هفته بسیج در تاریخ ۲ آذر ۱۳۶۷ چنین آمده است :
«من مجدداً به همه ملت بزرگوار ایران و مسؤولان عرض می کنم چه در جنگ و چه در صلح بزرگ ترین ساده اندیشی این است که تصور کنیم جهانخواران خصوصاً امریکا و شوروی از ما و اسلام عزیز دست برداشته اند؛ لحظه ای نباید از کید دشمنان غافل بمانیم. در نهاد و سرشت امریکا کینه و دشمنی با اسلام ناب محمدی - صلی الله علیه و آله و سلم - موج می زند.
در ادامه برای مقابله با آنان می فرماید: خلاصه کلام اگر بر کشوری نوای دلنشین تفکر بسیجی طنین انداز شد، چشم طمع دشمنان و جهانخواران از آن دور خواهد گردید والا هر لحظه باید منتظر حادثه ماند». بسیج باید مثل گذشته و با قدرت و اطمینان خاطر به کار خود ادامه دهد (صحیفه امام جلد ۲۱، ص ۵۴،)
«اکنون که به حمدالله تعالی دانشگاه از چنگال جنایت کاران خارج شده و بر ملت و دولت جمهوری اسلامی است، در همه اعصار که نگذارند عناصر فاسد دارای مکتب های انحرافی یا گرایش به غرب و شرق در دانش سراها و دانشگاه ها و سایر مراکز تعلیم و تربیت نفوذ کنند و از قدم اول جلوگیری نمایند تا مشکل پیش نیاید و اختیار از دست نرود و وصیت اینجانب به جوانان عزیز دانشگاه ها و دبیرستان ها آن است که خودشان شجاعانه در مقابل انحرافات قیام نمایند تا استقلال و آزادی خود و کشور و ملت خودشان مصون باشد . (صحیفه نور – جلد ۲۱، ص ۱۹۲.)
من در اینجا به جوانان عزیز کشورمان به این سرمایه ها و ذخیره های عظیم الهی و به این گل های معطر و نو شکفته جهان اسلام سفارش می کنم که قدر و قیمت لحظات شیرین زندگی خود را بدانید و خودتان را برای مبارزه علمی و عملی بزرگ تا رسیدن به اهداف عالی انقلاب اسلامی آماده کنید...

مبارزه علمی برای جوانان زنده کردن روح جستجو و کشف واقعیت ها و حقیقت هاست، و اما مبارزه عملی آنان در بهترین صحنه های زندگی و جهاد شهادت شکل گرفته است.

5. جایگاه بسیج
   « بسیج لشگر مخلص خداست که دفتر تشکیل آن را همه مجاهدان از اولین تا آخرین امضاء نموده اند».امام خمینی(ره)

حیثیت امروز نظام، تا حد زیادی مدیون بسیج و حضور همه جانبه مردم در آن بوده است، حتی تصاحب قدرت جهانی اسلامی با بسیج همه جانبه و فراگیر در جهان میسر خواهد بود به گفته امام راحل، این امر شدنی است و باید به دنبال تحقق یافتن آن بود.

5. بسیج در ادبیات سیاسی

 

بر اساس یک تعریف، می‌توان بسیج را همچون روندی در نظر گرفت که در آن یک واحد اجتماعی بسیار سریع بتواند بر منابعی کنترل پیدا کند که پیش‌تر بر آنها کنتری نداشته‌است. در واقع بسیج، هنگامی که از حالت گروهی فراتر رود و بخشی از جمعیت را به اعطای منابع خواسته‌شده برای دستیابی به هدف مطلوب برانگیزد، تبدیل به یک جنبش می‌شود. یکی از عوامل مؤثر در کار بسیج، میزان سازمان‌یافتگی است. در حرکت بسیج، روابط درون‌گروهی و فرهنگ مشترک هر چقدر محکم‌تر و گسترده‌تر باشد، احتمال پیروزی آن نیز بیشتر است، و این بدان سبب است که ارتباطات و فرهنگ مشترک باعث می‌شود که تعبیر یکسان و واحدی نسبت به امر مورد نظر به وجود بیاید. رهبری، لازمه سازمان و بسیج است. گروه‌های بسیج‌گر سعی دارند با تقویت هر چه گسترده‌تر اعضای گروه و تضعیف دیگر پیوندهای اجتماعی و بزرگ کردن رهبر یا رهبران، باعث گسترش وفاداری اعضا در جامعه شوند. بسیج به دو صورت تهاجمی و تدافعی ظاهر می‌شود. بسیج تدافعی، وقتی صورت می‌گیرد که گروهی هنگام مواجه شدن با حمله گروهی دیگر، منابع خود را بسیج می‌کند. می‌توان شورش‌های دهقانی و اشرافی را نوعی بسیج تدافعی دانست. بسیج تهاجمی، آن نوع از بسیج است که در فرصت‌های مناسب برای این که اهداف و منابع خودش را محقق کند، دست به بسیج نیروهای خود می‌زند. بسیج انقلابی نوعی از بسیج تهاجمی است. همچنین بسیج تهاجمی نیازمند شناخت دقیق از محیط خارجی و رهبری کنشگرانه و کوشش سازمانی بیشتر است. از آنجا که بسیج هزینه‌بردار است، لذا خصوصاً بسیج تهاجمی باید از امکانات اقتصادی لازم برخوردار باشد. ایدئولوژی بسیج می‌تواند نمادها و شعارهای مورد نیاز بسیج را فراهم کند. سازمان، رهبری و ایدئولوژی از ابعاد اساسی روند بسیج انقلابی هستند. می‌توان گفت که ایدئولوژی نقشی تعیین‌کننده در بسیج انقلابی دارد. یکی از وظایف ایدئولوژی، سرزنش کردن وضع موجود و یافتن ریشه‌های نابسامانی است. دومین وظیفه ایدئولوژی، نشان دادن وضع مطلوب و اهداف و آرمان‌هاست. سومین وظیفه آن، اراده تبیین تازه‌ای از تاریخ به سود جنبش و ستایش از گذشته آن است.(چگونگی شکل‌گیری سازمان بسیج مستضعفین  ؛ باشگاه خبرنگاران جوان )

5. هدف از تشکیل بسیج
   آرمان والا و ایده بلند و هدف عالی انقلاب اسلامی ما را چنین می سزد که از چار چوب مرزهای ایران بگذرد و دروازه های ملل محروم و توده های مظلوم و مستضعف جهان را بگشاید و پیام آرامش بخش و رسالت انسانی و رهائی بخش خویش را بگوش جان آنها برساند و زمینه های حکومت عدل الهی و جهانی امام عصر (عجل الله فرجه) را آماده سازد . و از این روی ، بسیج تمامی نیروهای فعال و آمادگی جهت تحقق این آرمان ارزنده انسانی ، امری ضروری و طبیعی به نظر می آید .
   و از اینجا بود که امام خمینی (ره) این قلب تپنده انقلاب و پیام آور آزادی و کرامت و هویت اسلامی و انسانی این قرن جهت مبارزه همه جانبه با آمریکای جهانخوار که هر روز برای گسترش تجاوزات و سبعیت خویش ، چنگ و دندان نشان می دهد و در رویارویی با همه ابرقدرتهای تجاوزگر و تیز ، رشد انقلابی نهضت اسلامیمان روز ۵/۸/۵۸ را بسیج عمومی اعلام فرمودند و هدف از تشکیل بسیج را گفتند که « مملکت اسلامی باید همه اش نظامی باشد و تعلیمات نظامی داشته باشد » و در حالت کلی می توان گفت که هدف از تشکیل بسیج را قرآن بیان نموده و در سوره توبه آیه ۴۰ می فرماید: « ‌انفروا خفاقا و ثقالا و جاهدوا باموالکم و انفسکم فی سبیل الله ذلکم خیر لکم ان کنتم تعلمون » ؛ با کیفیت مختلف حرکت کنید و کوچ کنید در حالیکه با بار سبک هستید . مجهز باشید و جهاد کنید با مال و جانتان در راه خدا ، و یکی دیگر از هدف تشکیل بسیج را بازوی ولایت فقیه دانسته و تک تک اعضای بسیج را سلول های بافت ولایت فقیه می دانیم . بهر حال هدف از تشکیل بسیج را جذب آموزش ، سازماندهی نیروهای مردمی دانسته و اصلی ترین مساله بسیج ، بکارگیری نیروهای مردمی در ماموریتهای محوله با توجه شرایط سنی بسیجیان اعم از دانش آموزی ، دانشجویی ، کارگری ، کارمندی ، عشایر و غیره می باشد تشکیلات بسیج به علت ساخت مردمی از یک طرف و گستردگی آن از طرف دیگر باید طوری تنظیم شود که هم در زمان صلح و هم در زمان جنگ بتواند کارآیی لازم را داشته باشد .

5. اهمیت و ضرورت تشکیل بسیج
   دفاع از مقدسات و ایدئولوژی اسلام ایجاب می کند که در مقابل خطراتی که آن را تهدید می کند به گونه ای منطقی و شیوه ای صحیح با آن خطر برخورد کرد . امام خمینی (ره) در مورد اهمیت و ضرورت تشکیل بسیج فرمودند : « دفاع از اسلام و کشورهای اسلامی امری است که در مواقع خطر ، تکلیف شرعی و الهی و ملی است و برتمام قشرها و گروهها واجب است » .
   همچنین اصل پیشگیری ایجاب می کند که امت اسلامی برای مقابله با هر گونه خطر احتمالی از سوی دشمنان اسلام در آماده باش کامل بسر برده و آمادگی دفاعی برای هرگونه خطری که اسلام را به مخاطره افکند را داشته باشند . فرمان صریح قرآن کریم در آیه شریفه « واعدوا لهم ما استطعتم من قوه » که برای ترسانیدن دشمنان خدا و اسلام و امت اسلامی آمده است دال بر صحت این ادعا می باشد . از اینروست که می بینیم در سفارشات اولیای اسلام نیز بر آماده بودن برای خطرات احتمالی بسیار تاکید شده است و از مسلمانان خواسته اند که درهنگام خواب وصیت نامه و شمشیر را در زیر سر قرار بدهند و این نیست جز فرمان آماده باش برای لقاء الله و همچنین برای دفاع از دین خدا ، لذا سلاله نبوت ، رهبر راحل انقلاب اسلامی در این مورد خطاب به امت اسلامی فرموده اند : « مملکت اسلامی باید همه اش نظامی باشد و تعلیمات نظامی داشته باشد یکی از ابواب فقه باب رمی است . باب تیراندازی است ، آنوقت تیراندازی بوده حالا هم تیراندازی هست به یک طور دیگری » در اسلام با اینکه رهان ، یعنی یک چیزی را بگذارند برای چیزی که نظیر قمار بازی می شود حرام است برای تیراندازی حرام نیست ، برای اسب دوانی حرام نیست .
   سبق و رمایه یکی از مسائل فقه است برای اینکه همه افراد مستحب است که سواری یاد بگیرند . حالا اتومبیل سواری و رانندگی را یاد بگیرند . و برای همه است که تیراندازی را یاد بگیرند ، فنون جنگی را یاد بگیرند . باید ملت ما جوانهایشان مجهز باشند به همین جهاز و علاوه بر جهاز دینی و ایمانی که دارند مجهز به جهازهای مادی و اسلامی هم باشند و یاد گرفته باشند . اینطور نباشد که یک تفنگی که دستشان آمد ندانند که با آن چه کنند . باید یاد بگیرند و یاد بدهند . جوانها را یادشان بدهید همه جا . حضرت امام اضافه می کنند که باید اینطور شود که یک مملکتی بعد از چند سالی که ۲۰ میلیون جوان دارد ۲۰میلیون تفنگدار داشته باشد و ۲۰میلیون ارتشی داشته باشد » .( پیام انقلاب شماره ۷۲ )

5. تشکیل بسیج در ایران اسلامی

بسیج یک حرکت اجتماعی است که در هر جامعه ای با توجه به فرهنگ آن جامعه و به اشکال مختلفی در اثر شرایط خاص بوجود می آید . حتی در دوران صدر اسلام نیز به هنگام حمله کفار و منافقین علیه مسلمانان زمانی که فرمان تشکیل نیروی مبارز علیه آنها داده می شود مسلمانان داوطلبانه در مساجد گردهم می آمدند تا توان خود را از نظر نیروی انسانی و تجهیزات نظامی برای مقابله با دشمنان اسلام بسیج کنند .
امام خمینی (ره) در این رابطه چنین می فرمایند : قضیه بسیج ، همان مساله ای است که در صدر اسلام بوده است این مساله جدید نیست ، در اسلام سابقه داشته است و چون مقصد ما اسلام است ، باید هر جوانی یک نیرو باشد برای دفاع از اسلام و همه مردم و هر کسی در هر شغلی که هست مهیا باشد برای جلوگیری از کفر و هجوم بیگانگان
در طول تاریخ اسلام و ایران همواره دشمنان سعی کرده اند به اشکال مختلف از پیشرفت و ترقی مسلمانان جلوگیری کنند .
انقلاب اسلامی ایران که الهام گرفته از اسلام ناب محمدی (ص) بوده از نخستین روزهای پیروزی با توطئه های گسترده و سازمان یافته دشمنان اسلام روبرو گردید . عظمت اهداف انقلاب و گستردگی توطئه های دشمنان ، ایجاب می کرد که برای حفظ و سیانت از انقلاب اسلامی و ارزشها و اهداف آن در برابر شبیخون ابرقدرتها دفاع کند بنابراین بعد از پیروزی انقلاب اسلامی را درون اقشار میلیونی به طور خودجوش ، حرکتی در جهت حفظ و حراست دست آوردهای انقلاب و پیروزی بزرگی که نصیب امت اسلامی شده بود ، بوجود آمد .

 سازمان بسیج مستضعفین یکی از سازمان‌های زیرمجموعه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و یکی از مهم‌ترین بازوهای اقتدار نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران به‌شمار می‌رود که مأموریت جذب، آموزش، سازماندهی و به‌کارگیری نیروهای داوطلب مردمی را در راستای تحقّق اهداف انقلاب اسلامی و حفظ دستاوردهای آن بر عهده دارد.

سازمان بسیج مستضعفین  ، که در گذشته با نام نیروی مقاومت بسیج شناخته می‌شد، در ۵ آذر ۱۳۵۸ به فرمان امام خمینی تشکیل شد و پس از تصویب مجلس شورای اسلامی در دی ۱۳۵۹ به‌طور قانونی رسمیت پیدا کرد و به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی محلق شد .  

5. اجزای بسیج

بسیج اقشار شامل بسیج دانش‌آموزی  ،  بسیج دانشجویی  ،  بسیج جامعه پزشکی  ،  بسیج مهندسین مهندسین عمران ومعماری  ،  بسیج مهندسین کشاورزی ؛ بسیج اساتید ، بسیج ورزشکاران ،  بسیج رسانه ،  بسیج خواهران  ، بسیج ادارات، بسیج کارمندی  ،  بسیج مساجد و محلات  ،   بسیج طلاب و روحانیون  ،  بسیج اصناف ،  بسیج سایبری  ،  بسیج کارخانجات و شرکت‌ها ، بسیج کارگری  ،  بسیج ویژه برون مرزی  ، سازمان اردویی، راهیان نور و گردشگری بسیج بوده

و همچنین شامل ستاد منطقه مقاومت بسیج ، ناحیه بسیج ؛ حوزه مقاومت و پایگاه مقاومت وگردان‌های امام علی (ع)، امام حسین (ع)  و بیت‌المقدس و..... می باشد .

5. شرایط جذب و عضویت بسیج

شرایط جذب و عضویت عادی بسیج :
۱) اعتقاد به قانون اساسی جمهوری اسلامی و اهداف انقلاب اسلامی .
۲) داشتن حداقل ۱۱ سال سن .
۳) برخورداری از سلامت جسمی و روانی .
▪ شرایط جذب و عضویت فعال بسیج :
۱) داشتن حداقل ۱۵ سال سن .
۲) سابقه حداقل ۶ ماه فعالیت و همکاری با عضویت عادی در بسیج .
۳) گذرانیدن دروه آموزش مقدماتی بسیج .
۴) آمادگی لازم برای حضور در برنامه ها و ماموریتهای مصوب و ابلاغی .
۵) نداشتن سابقه سوء امنیتی و مکتبی .

و.....

5. بسیج ایران در صحنه های جنگ

حکومت  بعثت عراق در سال 1359 با حمله ناگهانی به جمهوری اسلامی ایران، جان، مال، ناموس و خاک این کشور را مورد تجاوز قرار داد .و خیل زیادی از بسیجیان به فرمان امام خمینی سازماندهی‌شده وبه‌صورت داوطلبانه عازم جبهه‌ها شده و تعدادی زیادی نیز به فیض شهادت نایل شدند .

   در طول هشت سال دفاع مقدس، بالغ بر دو میلیون ۱۳۰و هزار نیروی بسیجی ؛ به کمک  ۲۰۰ هزار نیروی سپاه، شهربانی و ژاندارمری و ۲۱۷ هزار ارتشی به جبهه های جنگ عزیمت نمودند که تعداد زیادی از بسیجیان چندین بار در جبهه های نبرد حضور یافتند عده ای از آنان فرماندهی گردان تیپ و لشگر های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را برعهده گرفتند و تعداد شهدای بسیجی ۸۵ هزار نفر ( ۴۳ درصد از شهدا ) به درجه ی رفیع شهادت نائل آمدند .

   امام راحل، در وصف بسیجیان فرمودند: "شما آئینه مجسم مظلومیت ها و رشادت های این ملت بزرگ درصحنه نبرد و تاریخ مصور انقلابید. شما فرزندان دفاع مقدس و پرچمداران عزت مسلمین و سیر حوادث این کشورید."

5. شهدای دانش اموز

36 هزار دانش آموز در دوران دفاع مقدس شهید شدند که این تعداد شهید تقریبا به اندازه شهدای ارتش دلاور ماست که 48 هزار شهید تقدیم انقلاب کردند.

۱۸ شهید شاخص دانش آموز در دفاع مقدس :

شهید محمد حسین فهمیده

شهید بهنام محمدی

شهید سید حمیدرضا سیاهپوش

شهید امیر جمشیدی

شهید حسن محمدرحیمی‌ها

شهید صفدر تقوی خصال

شهید محسن مهردادی

شهید صادق صادق زاده

شهید عبدالمجید رحیمی

شهید حسین کیانی نیا

شهید بهمن بیگ زاده

شهید علیرضا کریمی

شهید یعقوبعلی داغی

شهید امیرعلی حیدری

شهید ناصر رازی

شهید غلامرضا صادقیان

شهید مرتضی اسفندیاری

شهید حسن اکرمی

محمدحسین فهمیده ، بهنام محمدی و رضا پناهی سه شهید دانش آموز و قهرمان ملی متولد دهه ۴۰ به شمار می روند که رزم آنان در دفاع از میهن اسلامی در تاریخ ماندگار شد .عملیات های استهشادی  شهیدان محمدحسین فهمیده ، بهنام محمدی و رضا پناهی در ماه های آغازین جنگ تحمیلی عراق علیه ایران ،الگویی از ایثار و رشادت بود که مروج غیرت و جوانمردی در بین رزمندگان اسلام و مردم ایران در آن برهه حساس شد .

 

5. بسیج ایران در صحنه های خدمت رسانی

بسیج در عرصه های مختلف امنیتی، رفاهی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، سازندگی، فرهنگی، امدادی و بهداشتی منشا خیر و برکت بوده است

بسیج  سازندگی ؛ نهضت خدمت‌رسانی و محرومیت‌زدایی ؛ کمک در بحران های سیل و زلزله ؛ کرونا و بهداشت و غیره بخشی از کارکردهای بسیج بوده است .

 

5. بسیج سایر کشورهای اسلامی

 به برکت بیداری اسلامی در کشورهای مسلمان ؛ بسیج مردمی شکل گرفته ودر حال گسترش میباشد : بسیج مردمی لبنان ( حزب الله ) ؛ بسیج مردمی عراق (حشد الشعبی ) ؛ بسیج مردمی سوریه ( دفاع وطنی ) ، بسیج مردمی پاکستان ( حیدریون ) ؛ بسیج مردمی یمن ( انصار الله )  ؛ بسیج مردمی افغانستان ( فاطمیون ) ؛ بسیج مردمی ...

5. آموزش و پرورش

«آموزش و پرورش» یا «تعلیم و تربیت»  : عبارت است از " فرآیند هدایت و جهت‌دهی عمدی تجارب انسانی" ( امیرحسین آریان‌پور) و دیدگاه شهید مرتضی مطهری: تربیت، پرورش دادن و به فعلیت رساندن استعدادها و ایجاد تعادل و هماهنگی میان آن‌ها است تا از این راه متربی (فراگیر) به حد اعلای کمال خود برسد.

درباره مفهوم «آموزش و پرورش» باید در نظر داشت که «آموزش و پرورش» منحصر به افراد، زمان، مکان، یا عمل خاصی نیست. یعنی به‌طور مشخص «آموزش و پرورش» منحصر به مدرسه، کودکان، یا آموزش دروس خاصی نیست، بلکه «آموزش و پرورش» برای همه، و در هر زمانی (ز گهواره تا گور) و هر مکانی است.

5. اهمیت نظام آموزش و پرورش  

نظام آموزش و پرورش بنا به ضرورت تغییرات اجتماعی یکی از سازمانهای پیچیده و بزرگ اجتماعی در هر کشوری محسوب می شود و با رشد و توسعه اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی پیوندی ناگسستنی دارد و به تدریج از یک حالت ساده ابتدایی به یک حالت پیچیده در آمده است . ثمر بخشی این نظام از یک سو ، تبدیل انسانهای مستعد سالم ، بالنده ، متعادل و رشد یافته است و از سوی دیگر تامین کننده نیازهای نیروی انسانی جامعه در بخشهای متفاوت فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی است . به دلیل چنین اهمیتی است که در عصر حاضر همه دولتهای جهانی از کوچک و بزرگ ، قدرتمند و ناتوان و صنعتی تا در حال توسعه ، پرداختن به آموزش و پرورش مردم خود را در شمار وظایف اساسی می دانند و برای همگان ، سراسری و حتی اجباری کردن آن ، تعهدات سنگینی در قانونهای اساسی و بنیاد خود می گنجانند و درصد زیادی از تولید ناخالص ملی و بودجه جاری کشور را به این امر اختصاص می دهند .

5. اهداف کلی آموزش و پرورش

یکی از مسائل مهم تربیتی در آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران ، مشخص کردن هدفهای تربیتی است . فواید و نقش هدفهای رفتاری متعدند از جمله :

1- جهت تجربیات ، فعالیتها ، مطالعات و بحثهای معلم و شاگرد را تعیین می کنند .

2- نقطه ای را که کلیه فعالیتهای آموزش و پرورش به آن توجه دارند مشخص می سازند .

3- موجب پیشرفت دائمی هستند و در جنبه های مختلف رشد توافق و سازگاری ایجاد می کنند .

4- کوششهای افراد و گروههای مختلف شاگردان و معلمان ارزیابی پیشرفت شاگردان هستند .

5- راهنمای خوبی برای انتخاب وسازماندهی تجربیات مرکزآموزشی هستند .

6- پایه و اساس ارزیابی پیشرفت شاگردان هستند .

7-معلمان و شاگردان رابه شرکت در فعالیتهای متنوع تربیتی ترغیب می کند .

5. آموزش و پرورش دوره ابتدایی  

آموزش و پرورش ابتدایی در ایران و مراکزی به نام دبستان انجام می گیرد و دبستان عبارت از یک واحد تربیتی که به وسیله یا با اجازه وزارت آموزش و پرورش برای تربیت کودکانی که در سنین شش تاده سال هستند تاسیس می شود .

اهمیت آموزش و پرورش دوره ابتدایی :

مهم ترین دوره تحصیل در تمام نظامهای آموزش و پرورش جهان دوره ابتدایی است ، زیرا شکل گیری شخصیت و رشد همه جانبه فرد دراین دوره بیشتر انجام می گیرد . دوره ابتدایی ، در رشد مفاهیم و معانی اموری که کودک در زندگی روزمره با آنها مواجه است به نقش مهمی برعهده دارد . این دوره تداوم بخش تکوینی شناختی ، تربیتی و اجتماعی کودک که در خانواده پی ریزی شده است . همچنین دوره ای است که در آن فرصت و موقعیت مناسبی برای تحصیل ، تربیت و یادگیری شیوه ارتباط صحیح با دیگران برای کودک فراهم می گدد و استعدادهای هر کودک به تدریج شکوفا می شود با توسعه فرهنگ و تمدن بشر ونیاز انسان به خواندن ، نوشتن و حساب کردن و غیره بتدریج برتعیم آموزش همگانی و بهره گیری از تعلیمات اجباری تاکید شده است در ایران تصمیم ایجاد آموزش همگانی و توجه به آموزش ابتدائی ضرورت دارد .

زیرا در قانون اساسی معارف ، فانون تعلیمات اجباری و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بر عمومی بودن ، اجباری بودن و رایگان شدن این دوره تاکید شده است وفراهم کردن شرایط تحصیل در این دوره از وظایف دولت برشمرده شده است .

ویژگیهای دانش آموزان دوره ابتدایی :

دوره سوم کودکی تا حدود شش سالگی تا یازده سالگی است .در این دوره شخصیت کودک سازمان یافته تر و پیچیده تر می شود و از نظر جسمی و تواناییهای ذهنی و اجتماعی تغییرات مهمی دراو به وجود می آید .

ازاین رو شناخت کودکان دبستانی برای برنامه ریزان و مدیران و معلمان دوره ابتدایی ضرورت دارد . درزیر به ذکر ویژگیهای بدنی و ذهنی کودک هفت تا ده ساله به منظور مشخص کردن اهداف دوره ابتدایی می پردازیم .

الف – ویژگیهای بدنی : هماهنیگ چشم دست کامل می شود .ماهیچه های کوچک کاملاً رشد می کنند ، سرع رشد دختران در این دوره از پسران بیشتر می شود ، رشد جسمی کودک به خصوص از نظر تکامل مراکز عصبی به جایی رسیده که می تواند به تحریکات رسیه از خارج پاسخهای کاملاً اختصاصی بدهد و غیره .

ب ) ویژگیهای ذهنی و تحول روانی : تقلید دراین دوره آگاهانه انجام می گیرد ، خودمیان بینی یا خود مداری کودک تعدیل می شود . احساس مالکیت در او قوی می شود ، از تخیل به واقعیت نزدیک می شود ، کم کم آرامش و ثبات عاطفی پیدا می کند ، به حرف زدن علاقه فراوان دارد به رفاقت با کودکان دیگر و همسالان علاقه مند است وغیره .

اهداف دوره ابتدایی : آموزش و پرور ش دوره ابتدایی فعالیتی نظام دار و هدفمند است ، از این رو صاحبنظران اهداف متعددی برای این دوره ذکر کرده اند . در قانون اساسی معارف ایران مصوب 1290 به تعریف و هدف تاسیس مکتب و مدرسه اشاره شده و آمده است . مکتب و مدرسه عبارت است از تاسیساتی که برای تربیت اخلاقی و علمی و بدنی ابناء نوع بشر دایر می گردد … براساس طرح نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران در سال 1367 و در جهت اهداف کلی نظام ، اهداف دوره ابتدایی در سه حیطه شناختی ، عاطفی و روان – حرکتی از طرف کمیسیون پیش دبستانی و دبستان اعلام شده که در زیرچمئ هدف در پایه اول دوره ابتدایی و چند هدف در پایه های دوم تا پنجم ابتدای رابیان می کنیم .

اهداف پایه اول دوره ابتدایی :

الف ) اهداف شناختی : آموزش اطلاعات مقدماتی ، بهداشتی و ایمنی ، آموزش خواندن ، نوشتن ، حساب کردن و استدلال کردن ، یاددادن بعضی آیات ساده و سوره های کوچک قرآن کریم .

ب ) اهداف عاطفی : تقویت انگیزه آمدن به مدرسه ، علاقمند کردن کودک به درس خواندن و یادگیری ، یاد دادن کنترل و عواطف و ابراز آنهابهنحو مطلوب

ج) اهداف روانی – حرکتی : پرورش دقت ، کنجکاوی و خلاقیت ، ایجاد عادات بهداشتی و ایمنی ، پرورش تن و روان و حفظ سلامت جسمی و روانی وشادابی کودک ، آشنایی بانماز .

اهداف پایه های دوم تا پنجم دوره ابتدایی :

اهداف شناختی : یاد دادن قرآن مجید در سطح درست خوانی ، دادن اطلاعات لازم در زمینه واجبات دینی ، آموزش اطلاعات بهداشتی و ایمنی ، آشنا کردن دانش آموزان با قوانین و هنجارهای اجتماعی .

اهداف عاطفی : احترام گذاردن به بزرگسالان ، علاقمند کردن دانش آموزان به مطالعه ، علاقه مند کردن دانش آموز به فعالیتهای اجتماعی و تعاون

اهداف روانی و حرکتی : ایجاد عادات بهداشتی و ایمنی ، آموزش عملی نماز ، ایجاد عادت به تعاون و رعایت حقوق دیگران .

5. دوره متوسطه اول 

در مدرسه‌های ایران به دوره سه‌ساله‌ بین دوره ابتدایی و دوره متوسطه دوم گفته می‌شود. این دوره در قدیم راهنمایی نامیده می‌شد. پس از اتمام این دوره سه‌ساله تحصیلی به دانش‌آموزان یک مدرک تحصیلی ارائه می‌شد که به‌طور غیررسمی و عامیانه به آن سیکل می‌گفتند.

سه سال این دوره به ترتیب کلاس اول راهنمایی یا ششم قدیم، کلاس دوم راهنمایی یا هفتم قدیم و کلاس سوم راهنمایی یا هشتم قدیم نام داشت. ولی در سال ۱۳۹۲ بنابر نظام جدید آموزشی کشور که تغییر یافته بود، دوره پنج‌ساله دبستان (ابتدایی) به یک دوره شش‌ساله تبدیل شد و نیز سه سال راهنمایی و چهار سال دبیرستان ادغام شدند و آنها نیز تبدیل به یک دوره شش‌ساله به‌نام متوسطه شدند، اولین سال تحصیلی این دوره جدید در مهرماه سال ۱۳۹۲ آغاز شد.

5. دوره متوسطه دوم   

به محل تعلیم، مکتب و مدرسه‌ای گفته می‌شود که دانش‌آموزان در آن تحصیل کنند. این دوره که چهار سال تحصیلی بود شامل سال اول دوره دوم متوسطه (دهم)، سال دوم دوره دوم متوسطه (یازدهم) و سال سوم دوره دوم متوسطه (دوازدهم) می‌شود و سال چهارم دوره متوسطه همان پیش‌دانشگاهی نظام قدیم بود.

در ضمن این دوره را دانش آموزان به‌طور عامیانه نظری هم می‌گفتند، برای مثال سال‌های دبیرستان را سال‌های اول، دوم، سوم و چهارم نظری می‌نامیدند که به‌طور خلاصه و حسب عادت عامه به سیستم سابق، دبیرستان و نظری نامیده می‌شود.

5. هنرستان 

 مکان آموزشی است، که دانش آموزان در صورت تمایل برای به دست آوردن مهارت‌های فنی یا هنری، پس از پایان سال نهم متوسطه به آنجا می‌روند. هنرستان یک دوره ۳ ساله آموزش فن و هنر است و بیش از ۱۰۰ رشته مختلف دارد.

افرادی که دوره‌های هنرستان را به پایان می‌رسانند، بدون گذراندن دوره پیش‌دانشگاهی می‌توانند در کنکور فنی و حرفه‌ای(کاردانی پیوسته) شرکت کنند.

5. انواع مدارس کشور

 انواع مختلفی از مدارس با جهت‌گیری‌ها و هدف‌گذاری‌های متفاوت در کشورمان وجود دارد :

1. مدارس دولتی

2. مدارس غیرانتفاعی

3. مدرسه نمونه دولتی

4. مدرسه تیزهوشان

5. مدارس تطبیقی

6. مدرسه برای ایرانی‌های خارج از کشور

7. مدارس هیئت امنایی

8. مدارس اقلیت‌های دینی

9. مدارس بزرگسالان (شبانه)

10. مدارس تجربی یا رشدی

11. مدارس حرفه‌ای

12. مدارس شاهد

13. مدارس قرآنی

14. مدرسه ورزش

15. مدارس هوشمند

5. آمار مدارس 1400 کشور

تعداد کل مدارس در کشور

بر اساس آمار اعلام شده در مجموع تعداد 107 هزار و 171 مدرسه در سطح کشور وجود دارد. در حال حاضر تعداد 61 هزار و 346 مدرسه در پایه ابتدایی، 23 هزار و 79 مدرسه در مقطع متوسطه اول، 21 هزار و 186 مدرسه در دوره متوسطه دوم و یک‌هزار و 560 مدرسه آموزش و پرورش استثنایی وجود دارد. لازم به ذکر است تعداد 21 هزار و 702 مدرسه در پایه پیش دبستانی وجود دارد. همچنین تعداد کل هنرستان ها در سطح کشور 6983 می باشد و بر این اساس تعداد 5996 هنرستان و 987 مجتمع هنرستانی وجود دارد.

تعداد کلاس های درس در کل کشور

در کل کشور 559 هزار و 243 کلاس درس وجود دارد که از این میان تعداد 310 هزار و 46 کلاس درس در مقطع ابتدایی، تعداد 86 هزار و 518 کلاس درس در مقطع متوسطه اول ، تعداد 150 هزار و 236 کلاس در مقطع متوسطه دوم می باشد. همچنین تعداد 12 هزار و 443 کلاس درسی مربوط به مدارس استثنایی می باشد. لازم به ذکر است در مقطع پیش دبستانی تعداد 34 هزار و 446 کلاس درس وجود دارد.

آمار دانش آموزان در سطح کشور

سرپرست مرکز برنامه ریزی و فناوری اطلاعات اعلام کرد که در سال تحصیلی 1399-1400 بیش از 15 میلیون دانش آموز در 110 هزار مدرسه دولتی و غیردولتی مشغول به تحصیل شدند.

5. سامانه شاد shad

سامانه شاد بستری برای آموزش مجازی دانش آموزان است. در این سامانه آموزش به صورت آنلاین صورت می‌گیرد و دانش آموزان لازم است در ساعات مقرر، در کلاس‌های مجازی شرکت کنند.

سامانه شاد شبکه اجتماعی دانش آموزان (سامانه شاد) در جهت ساماندهی آموزش مجازی دانش آموزان توسط وزارت آموزش ‌و پرورش طراحی و اجرا شده و تاکنون در هیچ فروشگاه مجازی ارائه نشده و تنها مسیر دسترسی به شاد نشانی اینترنتی  https://shad.ir است.

در ابتدا مدیر مدرسه وارد سامانه می‌شود و اطلاعات معلمان از جمله کد ملی و شماره همراه آن‌ها را وارد می‌کند.

در ادامه برای هر معلم کلاس درسی تشکیل می‌شود. معلمان نیز باید اپلیکیشن پیام‌رسان شاد را نصب و با استفاده از انتخاب نقش معلم و وارد کردن کدملی احراز هویت کرده و کلاس‌های درس خود را مشاهده کنند.

اولیا یا خود دانش آموز نیز باید نسخه پیام رسان شاد را روی کامپیوتر یا گوشی هوشمندشان نصب کرده و با انتخاب کلید «دانش آموز» پس از تکمیل اطلاعات خواسته شده به کلاس خود در مدرسه وصل شود.

5. شیوه های تربیت اسلامی

گر چه شیوه آموزش تاثیر تربیتی دارد و معلمان با استفاده از روشهای مختلف آموزش مانند شیوه حل مسئله می توانند علاوه برکمک به کسب معلومات فرد در ایجاد و رشد شخصیت او موثر باشند ولی منابع مربوط به تربیت اسلامی به بررسی شیوه های ذیل در تربیت دانش آموزان پرداخته اند و تاکید کرده اند که معلمان با استفاده از این شیوه ها می توانند در تربیت آنان موفق شوند : روش الگویی ، روش محبت ، روش تکریم شخصیت ، روشموعظه و نصیحت ، روش تشویق و تنبیه ، روش تزکیه ، روش توجه و روش محاسبه نقش . لازم است توضیح داده شود که در آموزش و پرورش کودکان دبستانی نوجوانان دوره راهنمایی و متوسطه می توانند از روشهای مختلفی استفاده کرد .

 

5. سازمان بسیج دانش آموزی

 

سازمان بسیج دانش آموزی یکی از اقشار سازمان بسیج مستضعفین بوده ؛ که در هرمنطقه شهری تشکیل شده و در آموزش وپرورش منطقه مستقر بوده و عضو شورای آموزش وپرورش منطقه می باشد .و امور دانش اموزی را در تعامل با معاونت های ذیربط در آموزش و پرورش منطقه دنبال می نماید. بسیج دانش اموزی موتور محرکه اموزش و پرورش در راستای اهداف کشور و انقلاب می باشد .

 

5. اهداف بسیج دانش اموزی:

 در قانون مصوب سال 1375، موارد زیر به عنوان هدف‌های بسیج دانش‌آموزی تصریح شده است.

1. جذب دانش‌آموزان و سازماندهی آنان در قالب واحدهای بسیج دانش‌آموزی مدارس.

2. آموزش آمادگی دفاعی دانش‌آموزان.

3. ایجاد روحیه همیاری، مسئولیت‌پذیری و آمادگی دفاع همه جانبه از انقلاب اسلامی در دانش‌آموزان.

4. گسترش فرهنگ و تفکر بسیجی در بین آحاد دانش‌آموزان کشور.

5. زمینه سازی برای مشارکت داوطلبانه دانش‌اموزان به طور سازمان یافته در عرصه‌های سازندگی، عمرانی، دفاعی، امدادی و . .

5.  وظایف سازمان بسیج دانش آموزی:

 

۱. آشنا نمودن دانش آموزان کشوربا بسیج و ترویج فرهنگ وتفکر بسیجی در بین آنان

۲. جذب و سازمان دهی دانش آموزان بسیجی

۳. ارائه ی آموزش های نظامی سازمانی و تخصصی اعضای بسیج دانش آموزی

۴. ایجاد و تقویت روحیه همیاری مسئولیت پذیری و دفاع همه جانبه از انقلاب اسلامی

۵. به کار گیری اعضای بسیج دانش آموزی در رزمایش ها اردو های رزمی فرهنگی و عرصه های دفاعی و امنیتی سازندگی امدادی فرهنگی حولدث غیر مترقبه و بلایای طبیعی

۶. تقویت سطح فرهنگی دینش آموزان بسیجی و ترویج روحیه انقلابی در آنان

۷. تقویت بنیه علمی بهبود وضعیت تحصیلی و تشویق دانش آموزان ممتاز بسیجی در عرصه های علمی فرهنگی هنری و ورزشی

۸. الگو سازی برای نو جوانان و دانش آموزان کشور

۹. ایجاد و تقویت ارتباط  اعضای بسیج دانش آموزی با پایگاه های مقاومت محلی و دانشجویی

۱۰. گرامیداشت حماسه ی دفاع مقدس شهدا یدفاع مقدس و بخصوص شهدای دانش آموز کشور

5. عناوین واحد های سازمانی بسیج دانش آموزی:

دانش اموزان بسیجی ؛ متناسب با مقطع تحصیلی به سه دسته تقسیم میشوند :

 

۱. امیدان ۲. پویندگان ۳. پیشگامان

 امیدان بسیج دانش‌آموزی: عنوان سازمانی تشکیلات بسیج دانش‌آموزی در مدارس ابتدائی(دبستان)پسرانه و دخترانه کشور است. این تشکیلات برحسب شرایط و آمادگی دانش آموزان و با سازماندهی و علائم متناسب با شرایط سنی آنها تشکیل می‌شود.

پویندگان بسیج دانش‌آموزی: عنوان سازمانی تشکیلات بسیج دانش‌آموزی در مدارس راهنمایی پسرانه و دخترانه کشور است.

پیشگامان بسیج دانش‌آموزی: عنوان سازمانی تشکیلات بسیج دانش‌آموزی در مدارس متوسطه و پیش ‌دانشگاهی پسرانه و دخترانه کشور است.

5. مأموریت سازمان بسیج دانش‌آموزی

مأموریت سازمان بسیج دانش‌آموزی به عنوان ستاد مرکزی امور مربوط به بسیج در مدارس کشور، در نیروی مقاومت بسیج به شرح زیر تعیین شده است :

«برنامه ریزی، نظارت و هدایت امور جذب و سازماندهی، آموزش‌های نظامی و آمادگی دفاعی، تربیت بدنی، فرهنگی ـ پرورشی، تقویت بنیه علمی، فعالیت‌های گروه و به کار گیری اعضای بسیج دانش آموزی»

5. وظایف سازمان بسیج دانش‌آموزی

• آشنا نمودن دانش‌آموزان کشور با بسیج و ترویج فرهنگ و تفکر بسیجی در بین آنان.
• جذب و سازماندهی دانش آموزان بسیجی
• ارائه آموزش های نظامی، سازمانی و تخصصی اعضای بسیج دانش‌آموزی
• ایجاد و تقویت روحیه همیاری، مسئولیت‌پذیری و دفاع همه جانبه از انقلاب اسلامی در دانش آموزان
• به کارگیری اعضی بسیج دانش‌آموزی در رزمایش ها، اردوهای رزمی ـ فرهنگی و عرصه های دفاعی و امنیتی، سازندگی، امدادی، فرهنگی، حوادث غیرمترقبه و بلایای طبیعی
• تقویت سطح فرهنگی دانش آموزان بسیجی و ترویج روحیه انقلابی در آنان
• تقویت بنیه علمی، بهبود وضعیت تحصیلی وتشویق دانش آموزان ممتاز بسیجی در عرصه های علمی، فرهنگی، هنری و ورزشی
• الگو سازی برای نوجوانان و دانش‌آموزان کشور
• ایجاد و تقویت ارتباط اعضای بسیجی دانش آموزی با پایگاههای مقاومت محلی و دانشجویی
• گرامیداشت حماسه دفاع مقدس، شهدای دفاع مقدس و به خصوص شهدای دانش آموز کشور

5.  فعالیت های بسیج دانش آموزی

مهم ترین فعالیت های بسیج دانش آموزی در مدارس عبارتند از: جذب دانش آموزان واجد شرایط عضویت، اجرای برنامه های فرهنگی، آموزشی، اردویی، مهارتی، امدادی، اجتماعی، خدماتی و برگزاری مانور به منظور حفظ انسجام و آمادگی اعضا سازمان یافته، کمک در فعالیت های پشتیبانی زمان جنگ و بحران، آموزش و سازماندهی دانش آموزان برای انجام خدمات امداد و نجات به هنگام حملات موشکی، شیمیایی، هوایی و سوانح طبیعی مانند سیل و زلزله و...، انجام فعالیت هایی مانند روزنامه دیواری، نصب اعلامیه و برگزاری مسابقات فرهنگی، هنری و ورزشی، اردوها، جشنواره ها، یادواره ها، نمایشگاه ها و دیگر برنامه های متمرکز بسیج دانش آموزی، همکاری با مدیریت و مسوولان امور تربیتی در آموزشگاه جهت اشاعه فرهنگ و اخلاق اسلامی و نیز ترویج روحیه انقلابی در میان دانش آموزان و پیشگیری و جلوگیری از نفوذ دشمن در سطح آموزشگاه است. از دیگر وظایف سازمان بسیج دانش آموزی می توان به آشنا کردن دانش آموزان کشور با بسیج و تفکر بسیجی، آموزش های نظامی، سازمانی و تخصصی اعضای بسیج دانش آموزی، بهبود وضعیت تحصیلی دانش آموزان بسیجی، زنده نگه داشتن حماسه دفاع مقدس، شهدای دفاع مقدس به خصوص شهدای دانش آموز، طراحی و برنامه ریزی جهت اجرای اردوهای آموزشی طرح ولایت به منظور ارتقای سطح بینش و دانش، تربیت مبانی فکری و معنوی، اعتقادی سیاسی و دور اندیشی دانش آموزان بسیجی اشاره کرد.

5. نقش سازمان بسیج دانش آموزی در جامعه پذیری سیاسی دانش آموزان

 درجامعه پذیری سیاسی به عنوان عاملی تاثیر گذار بر شخصیت و رفتار اجتماعی و سیاسی افراد به خصوص جوانان و نوجوانان میباشد. تاثیر بسیاری از نهادهای رسمی و غیر رسمی گوناگونی از جمله خانواده، آموزش و پرورش و... بر جامعه پذیری سیاسی افراد بوسیله ی محققان مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی جامعه پذیری سیاسی دانش آموزان به خصوص دانش آموزان مقطع متوسطه، به دلیل داشتن روحیهی آرمانگرایی و کمال طلبی در آنها و به دلیل آنکه تشکیل دهندهی نسل مهم آینده هستند، حایز اهمیت است. یکی از راههای مهم در پذیرش شاخص های جامعه پذیری سیاسی بوسیله افراد از جمله دانش آموزان، که کمتر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است، سازمان بسیج دانش آموزی میباشد امروزه سازمان بسیج دانش آموزی در هر سه مقطع دبستان (امیدان)، متوسطه اول (پویندگان) و متوسطه دوم (یشگامان) اقدام به جذب دانش آموزان در این تشکل مهم مینماید. این سازمان از طریق شیوهها و رویکردهای عملی و نظری و با ایجاد و تقویت روحیه همیاری و مسیولیت پذیری، بر جامعه پذیری سیاسی دانش آموزان اثرات زیادی دارد که میتواند بر نگرش های عمیق و رفتارهای پایدار سیاسی نهادینه شده منجر شود .

5. برنامه ها

برای تحقق اهداف قید شده ، برنامه های زیر پیشنهاد میشود :

الف - برنامه های  پیشنهادی بسیج دانش آموزی برای مقطع ابتدایی

هر مدرسه حداقل یک یادواره شهید دانش آموز منطقه خویش را جهت اشنایی دانش آموزان با فرهنگ ایثار و شهادت در طول سال تحصیلی برگزار نماید . ترجیحا بهمراه  نمایشگاه و جلوه های بصری باشد.

هر مدرسه حداقل از یک راوی ایثارگر جهت برگزاری مراسم  دعوت بعمل می اورد تا بعنوان شاهد عینی به تشریح  مسایل انقلاب و دفاع مقدس بپردازد و دانش آموزان از نزدیک با فرهنگ ایثار وشهادت اشنا شوند .

بازدید گروهی دانش آموزان از مراکز علمی و فرهنگی (مانند موزه حرم حضرت عبدالعظیم حسنی ع ،موزه حیات وحش،پارک علم و فناوری و... )

فراهم سازی بستر جذب عادی بسیج همیار بسیج 

برگزاری نشست فرهنگی اجتماعی  ویژه والدین

تشکیل حداقل یک گروه سرود در هر مدرسه مسئولیت با مدیریت شخص مدیر مدرسه  

برگزاری مراسم در مناسبت های مذهبی :شامل  راه اندازی دسته شادی نیمه شعبان ، دسته های عزاداری از مدارس تا مساجد  ، آماده سازی بسته های فرهنگی و اجرای مسابقات فرهنگی و کتابخوانی،

شرکت در مراسم مناسبتهای خاص ملی در مسجد محله 

دعوت از مربیان مذهبی توانمند کار با نوجوان جهت ارایه قصص قرآنی و تاریخ اسلام ؛ بیان احکام و اخلاق ویژه نوجوانان

برگزاری تجمع ولایت (بیعت دانش آموزان با امام عصر خویش)

برگزاری نماز جماعت درمدرسه

برگزاری مسابقات اذان و اقامه دانش آموزی

آموزش فرهنگ عمومی و پیشگیری از آسیب های اجتماعی

مساعدت به دانش آموزان کمتر برخودار

کمک به حل مشکلات احتمالی دانش آموزان

و .....

                                                                        

ب- برنامه های  پیشنهادی بسیج دانش آموزی برای مقطع متوسطه دور اول

اجرای موارد مشابه پایه ابتدایی ؛ متناسب با سن دانش آموزان این مقطع

اجرای اردوی عملی درس آمادگی دفاعی

طرح میز خدمت  در ایام خاص با هماهنگی بسیج مشاوران مذهبی، پزشکی، حقوقی، تحصیلی و ... هماهنگ شده تا در آن روز به دانش آموزان و والدین آنها مشاوره دهند

تشکیل حداقل سه تیم ورزشی جهت شرکت در مسابقات منطقه ای و ... 

برگزاری جشن تکلیف گروهی  با دعوت از یک  روحانی و برگزاری نماز جماعت  و  بیان احکام ویژه نوجوانان

و.....

 

ج- برنامه های  پیشنهادی بسیج دانش آموزی برای مقطع متوسطه دور دوم

اجرای موارد مشابه پایه مقطع متوسطه دور اول ؛ متناسب با سن دانش آموزان این مقطع

اجرای اردوی عملی سه گانه درس آمادگی دفاعی  ؛ برای کلیه دانش آموزان پایه دهم نظری و دوازده هنرستان پسرانه

و برنامه فوق در مدارس دخترانه پایه دهم بصورت یک روزه در خود مدرسه برگزار گردد

شرکت در اردوی راهیان نور در یکی از مناطق عملیاتی و در یکی از زمانهایی که به کلاس درس دانش آموزان لطمه ای وارد نشود . 

تشکیل گروه جهادی و مشارکت در فعالیت جهادی در نزدیک ترین مکان مورد نیاز

گرامیداشت ایام ا.. با تعامل مسجد محل

شرکت گروهی در چند نوبت نماز جماعت مسجد محل و نمازجمعه

معرفی 10 نفر از بین دانش آموزان برتر درسی، اخلاقی، دینی و شورای دانش آموزی برای طرح یاوران ولایت  ؛ جهت معرفی  دانش آموزان در شورای مدرسه مطرح وافراد منتخب با شرایط لازم توسط مدیر معرفی گردند در این طرح دانش آموزان در طول سال تحصیلی و تابستان در کلاس های بسیج شرکت نموده و به عنوان فرمانده و اعضا شورا بسیج مدرسه به کارگیری شوند.

انتخاب و معرفی فرمانده واحد بسیج از بین دانش آموزان بسیجی  

معرفی شورای واحد بسیج دانش آموزی به برنامه های آموزشی   

ارسال لیست دانش آموزان جهت عضویت عادی بسیج

ارسال لیست دانش آموران متقاضی تبدیل عضویت عادی به فعال

و......

 

5. پیوست قانون تشکیل و توسعه بسیج دانش‌آموزی

مرجع تصویب : مصوبات مجلس شورای اسلامی تاریخ تصویب   1375/02/09

‌‌ماده واحده - به منظور جذب، آموزش و سازماندهی دانش‌آموزان مدارس کشور در ارتش
بیست میلیونی و ایجاد روحیه همیاری، مسئولیت‌پذیری‌و آمادگی دفاع همه جانبه از
انقلاب اسلامی و بسط فرهنگ و تفکر بسیجی، واحدهای پویندگان و پیشگامان بسیج
دانش‌آموزی به ترتیب در مدارس‌راهنمایی و متوسطه پسرانه و دخترانه کشور توسط نیروی
مقاومت بسیج سپاه با هماهنگی و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش تشکیل می‌گردد.
‌تبصره 1 - در مدارس ابتدایی بر حسب شرایط و آمادگی دانش‌آموزان واحدهای امیدان
بسیج دانش‌آموزی با سازماندهی و علائم مناسب با شرایط‌سنی آن‌ها تشکیل می‌گردد.
‌تبصره 2 - کلیه برنامه‌های امیدان، پویندگان و پیشگامان بسیج دانش‌آموزی با حفظ
درجات مصوب بسیج و تعیین سطوح سه‌گانه در هر درجه‌مناسب با مقطع تحصیلی و در
عضویت‌های عادی و فعال و ویژه انجام می‌شود.
‌تبصره 3 - شورای هماهنگی و پشتیبانی بسیج دانش‌آموزی به منظور هماهنگی لازم و
پشتیبانی مؤثر از تشکیل، توسعه و تقویت فعالیت‌های‌بسیج دانش‌آموزی و آموزش آمادگی
دفاعی مدارس با ترکیب اعضاء ذیل تشکیل می‌شود:
- وزیر آموزش و پرورش به عنوان رییس شورا.
- فرماندهی نیروی مقاومت بسیج سپاه.
- نمایندگی ولی فقیه در نیروی مقاومت بسیج سپاه.
- معاون پرورشی وزیر آموزش و پرورش.
- مسئول بسیج دانش‌آموزی نیروی مقاومت بسیج سپاه به عنوان دبیر شورا.
- یکی از اعضای شورای عالی آموزش و پرورش.
- مدیر کل امور شاهد و ایثارگران وزارت آموزش و پرورش.
‌تبصره 4 - به منظور پیگیری مصوبات شورای هماهنگی و پشتیبانی بسیج دانش‌آموزی و
نظارت بر عملکرد ستادهای استان‌ها و کمیته‌های‌تخصصی، ستاد اجرایی بسیج دانش‌آموزی
با ترکیب دو نماینده از سوی وزیر و معاونت پرورشی وزارت آموزش و پرورش و دو
نماینده از سوی‌فرماندهی و نمایندگی ولی فقیه در نیروی مقاومت بسیج سپاه تشکیل
می‌شود.
‌تبصره 5 - وزارتخانه‌های دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و آموزش و پرورش مکلفند
اعتبار مورد نیاز اجرای این قانون را در سال 1375 از‌محل‌های ردیف تقویت بنیه
دفاعی (503041) نیروهای مسلح و سرانه بسیج دانش‌آموزی تأمین و برای سال‌های بعد در
حدود امکانات عمل نمایند.
‌تبصره 6 - کلیه مؤسسات دولتی و نهادها، ضمن همکاری و حمایت از فعالیت‌های بسیج
دانش‌آموزی تلاش نمایند در موارد لزوم برای مشارکت‌داوطلبانه دانش‌آموزان به طور
سازمان یافته در برنامه‌های مربوطه از طریق بسیج دانش‌آموزی اقدام نمایند.
‌تبصره 7 - هشتم آبان ماه، سالروز شهادت اسوه دانش‌آموزان انقلاب اسلامی،
دانش‌آموز بسیجی، شهید محمدحسین فهمیده به عنوان روز بسیج‌دانش‌آموزی تعیین
می‌شود.
‌آیین‌نامه اجرایی این قانون به پیشنهاد مشترک وزارتخانه‌های آموزش و پرورش و دفاع
و پشتیبانی نیروهای مسلح و ستاد کل نیروهای مسلح تهیه و به‌تصویب هیأت وزیران
خواهد رسید.
‌قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و هفت تبصره در جلسه روز یکشنبه نهم اردیبهشت ماه
یک هزار و سیصد و هفتاد و پنج مجلس شورای اسلامی‌تصویب و در تاریخ 1375.2.25 به
تأیید شورای نگهبان رسیده است.
‌رییس مجلس شورای اسلامی - علی‌اکبر ناطق نوری

****************************

سازمان بسیج دانش آموزی براساس رسالت خویش می تواند در جهت تحقق سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در بخشهای مهمی میتواند ؛ مشارکت داشته باشد .

 

منابع :

امام خمینی ؛ صحیفه نور، جلد ۲۱، ص ۱۹۵

باشگاه خبرنگاران جوان ؛ چگونگی شکل‌گیری سازمان بسیج مستضعفین  

پیام انقلاب شماره ۷۲  

پایگاه اطلاع رسانی رهبر معظم انقلاب اسلامی ، درخصوص بیانات ایشان

دهخدا ، ۱۳۷۲   

سامانه شاد shad

سپاه از دید قانون ۱۳۶۲  

سند تحول بنیادین آموزش و پرورش

فرشباف رشیدی ، وحید و جمشیدی راد ؛ جعفر ؛نقش سازمان بسیج دانش آموزی در آموزش و پرورش و جامعه پذیری سیاسی دانش آموزان ؛ سومین کنفرانس بین المللی روانشناسی، علوم تربیتی و سبک زندگی ، 1395

صفرپور  ؛ غلامرضا  ؛ پایگاه بصیرت / سایت بصیرت

نگاهی گذرا به بسیج و بسیجی، پایگاه ایت الله مصباج یزدی

وبرخی پایگاههای اطلاع رسانی دیگر

http://www.isarpress.ir/?p=9102

http://www.isarpress.ir/1400/11/21/%d8%a8%d8%b3%db%8c%d8%ac-%d8%af%d8%a7%d9%86%d8%b4-%d8%a2%d9%85%d9%88%d8%b2%db%8c-%d8%8c-%d8%ae%d8%b7-%d9%85%d9%82%d8%af%d9%85-%d8%af%d8%a7%d9%86%d8%b4-%d8%aa%d8%b9%d8%a7%d9%84%db%8c-%d8%a8%d8%ae%d8%b4/

 

https://javadfesharaki.blog.ir/1400/11/21/%D8%A8%D8%B3%DB%8C%D8%AC-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%DB%8C-%D8%8C-%D8%AE%D8%B7-%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4-%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%A7%D9%86