مدیران شهری و مهندسان ساختمان نسبت به رعایت هویت اسلامی در طرح های خود اهتمام داشته باشند
سید جواد هاشمی فشارکی، مدیرهسته معماری و شهر اسلامی اندیشکده همت اظهارکرد:
پایگاه خبری مفتاح انسانی اسلامی
حوزه: ۱۰ خبر اول, اخبار, برگزیده ترین ها, جامعه و فرهنگ, حوزه و فقاهت, عرصه فرهنگ و تربیت, گزارش, مشروح خبرها
کد خبر : ۳۱۸۱۹
گزارشی از نشست ضرورت تجدید نظر جدی در سیاست های جاری معماری و شهرسازی در کلانشهرهای قم، مشهد و تهران؛
چیدمان شهری باید در راستای تحقق گزاره‌های دینی و آموزه های اسلامی باشد/ حوزه علمیه الگوهای اسلامی ایرانی معماری و شهرسازی را ارائه کند/ کمیسیون عمران مجلس آماده همکاری با حوزه علمیه است
نشست ضرورت تجدید نظر جدی در سیاست های جاری معماری و شهرسازی در کلانشهرهای قم، مشهد و تهران در سالن جلسات آیت الله حائری(ره) مرکز مدیریت حوزه های علمیه برگزار شد.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی به نقل از خبرگزاری حوزه؛ حجت الاسلام والمسلمین محمد حاج ابوالقاسم، مشاور رئیس جمهور در امور روحانیت و حوزه های علمیه عصر امروز در این نشست اظهارکرد: شهرهای قم و مشهد به جهت سبقه مذهبی که دارند باید درابعاد مختلف بویژه شهرسازی و معماری اسلامی ایرانی برای سایر نقاط کشور و جهان اسلام الگو باشند.
نماینده مردم زنجان در مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: شهرسازی و معماری اسلامی و غیر اسلامی نداریم اما باید چیدمان شهری و معماری به گونه ای باشد که آموزه های دینی و اخلاقی را در جامعه پیاده کرده و محقق سازد.
استاد حوزه علمیه بیان کرد: دین مبین اسلام برای تمام شئون بشریت دستورالعمل هایی را برای فرد و اجتماع داده است که سبک و سیاق زندگی فردی و اجتماعی یکی از این شئونات است که به آن پرداخته که به عنوان نمونه می توان به حیا و عفت و مرز میان حجاب، عفت و حیا اشاره کرد.
وی افزود: رعایت مسائلی همچون اندرونی و بیرونی در منزل موضوع حیا و عفت را دنبال می کند که متاسفانه سازه های امروز بشری چنین به این عنوان را ندارد و خصوصی ترین مکان های خانه را مانند اتاق خواب که درونی ترین بخش هر خانه می تواند باشد را در انظار قرار می دهد.
حجت الاسلام والمسلمین حاج ابوالقاسم تصریح کرد: امروز بحث «حیاورزی» از نکاتی است که باید توجه جدّی به آن داشت. امروز دستورات اسلامی و عدم رعایت آن از سوی پیمانکاران و سازندگان سوئیت های آپارتمانی به یک یا دو اتاق خواب موجب شده تا تاثیر مستقیمی بر روی فرزند آوری و کاهش جمعیت داشته باشد.
وی اظهارکرد: من بسیار گله مند هستم از کسانی که مقابل قانون افقی سازی مسکن های شهری ایستادگی کردند و نگذاشتند با افقی سازی مسکن شهری برخی از احکام الهی در جامعه پیاده سازی شوند.
عضو مجلس خبرگان رهبری در پایان از قانونگذاران و دستگاههای اجرایی مربوطه خواست نسبت به الگوهای اسلامی ایرانی در ساخت و سازها توجه جدی داشته باشند.
حوزه علمیه الگوهای اسلامی ایرانی معماری و شهرسازی را ارائه کند
اقبال شاکری، قائم مقام کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی اظهارکرد: ابتدا لازم است از برگزارکنندگان این نشست ارزشمند تشکر داشته باشم، چرا که امروز عمران و سازندگی در کشور نیازمند الگوهایی اسلامی وایرانی متناسب با هویت اسلامی ما دارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر ادامه داد: آنچه امروز مورد نیاز مسکن و شهرسازی وعمران کشور است، ارائه الگوهایی اسلامی ایرانی متناسب با ذائقه جامعه است که حوزه علمیه می تواند با ارائه الگوهای مؤثر این نقش را ایفا کند و کمیسیون عمران مجلس نیز در کنار حوزه علمیه خواهد بود.
نماینده مردم استان تهران در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: در بازدیدها و بررسی های صورت گرفته از طرح های عمرانی و ساخت و سازهای اطراف تهران متاسفانه فاصله زیادی با معماری اسلامی ایرانی داریم و این خود باعث تخریب ها و آسیب های اخلاقی و اجتماعی در آینده است.
شاکری تصریح کرد: از این فرصت استفاده می کنم و از ستاد راهبردی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت حوزه‌های علمیه درخواست دارم با ارائه الگوهای مناسب ما را در بهبود شرایط یاری کنند و مباحث نظارتی و کنترلی را نسبت به این مسائل داشته باشند. متاسفانه کنترل های چهارگانه نظام مهندسی در هیچ کجای توسعه های شهری وجود ندارد و ما نمی بینیم، لذا نیازمند مرجعی برای تایید هستیم و بهتر است یکی از خروجی های این نشست مشخص کردن مرجعی برای تایید توسعه های شهری باشد.
مدیران شهری و مهندسان ساختمان نسبت به رعایت هویت اسلامی در طرح های خود اهتمام داشته باشند
سید جواد هاشمی فشارکی، مدیرهسته معماری و شهر اسلامی اندیشکده همت اظهارکرد: سیاست های مسکن و شهرسازی از ۱۲ سال پیش مسکن در ۹ بند و شهرسازی در ۱۲ بند در قالب سیاست های کلی نظام ابلاغ شده است و بر مبنای هویت دینی و بحث شهروندی و ساختمان بر اساس استانداردها نشان می دهد که انقلاب اسلامی ریل گذاری درستی انجام داده ولی در اجرا متاسفانه کم کاری هایی صورت گرفته و یا حتی برخی سهواً یا عمداً همچون وزیر اسبق مسکن و شهرسازی تعمداً طرح هایی مغایر با اسلام را اعلم کرد.
وی با اشاره به پروژه ساختمانی منطقه چابهار گفت: این پروژه در دوره های گذشته آغاز شده است، اگر یک آدم با عقل سلیم به این پروژه که ۷۵ درصد آن ساخته شده و ۲۵ درصد آن مانده است، نگاه کند خواهد دید که ساخت و ساز این واحدهایی که برای شهروندان مناطق حاشیه ای ساخته شده است یک هدف و آن هم از بین بردن حیا وعفت را مدنظر دارد، ساخت یک واحد ۴۰ متری با یک حیات ۴۰ متری بدون حفاظ و دورچین، همچنین ساخت حمام و سرویس بهداشتی در حیات چه معنایی می تواند داشته باشد؟ برنامه ریزان و طراحان این طرح باید به محاکم معرفی شوند و با آنان برخورد مطابق قانون صورت بگیرد.
هاشمی فشارکی گفت: در حال حاضر نباید در انتظار سیاست های جدید ماند، چرا که سیاست های ۲۰ گانه ای از قبل تعریف شده است باید بر اساس آن فعالیت ها را ادامه داد تا سیاست جدید و به روزتر ابلاغی انجام شود، مشکل سیاست های افقی و عمودی ساختمان ها کجاست؟ طرح های جامع شهری چه سرنوشتی پیدا کرده اند؟ اینا سوالاتی است که پاسخ آن ها با عنوان هویت اسلامی در چشم انداز سند ۲۰ ساله نظام و بیانیه گام دوم انقلاب به آن اشاره شده است.
وی خطاب به مدیران شهری و مهندسین ساختمان تصریح کرد: انتظار می رود به تعهدات قانونی خویش مبنی بر رعایت هویت اسلامی در طراحی بناها و شهرسازی و بخصوص در سیمای بصری شهر متناسب با معیارهای اسلامی اهتمام ورزیده و از ترویج سبکهای مغایر با فرهنگ و معماری غنی کشور ممانعت بعمل آورند.
مدیرهسته ملی معماری و شهر اسلامی اندیشکده همت در خصوص اهمیت هویت بیان داشت: هویت یکی از ابعاد فرهنگی و ملی بوده و هویت ملی نوعی متمایزسازی آگاهانه شخصیت خویش از دیگران است.
وی در خصوص تاثیر معماری بر فرهنگ اظهار داشت : معماری علم و هنر شکل دهی به فضاست و دریک فرایند برنامه‌ریزی، طراحی ساختمانها بوده و به عنوان ظرف فضای زندگی انسان، آئینه تمام نمای فرهنگ در هر جامعه‌ای است و معماری به عنوان بستر فرهنگ بوده و می توان گفت سبک زندگی و فرهنگ یک فرد یا جمعی به صورت معماری منعکس می‌شود. به عبارتی معماری، یک پدیده اجتماعی از فرهنگ جامعه در ادوار مختلف نشات گرفته و متقابلا برآن تاثیر می گذارد وآینه ای از شرایط جامعه در زمان خود است.
هاشمی فشارکی در خصوص تاثیر فرهنگ بر معماری گفت: تهدید به دو گونه سخت و نرم بوده و تهدیدات هویتی جز تهدید نرم به حساب آمده و از اهمیت زیادی برخوردار است و تهدیدات فرهنگی که متوجه ارزشهای اجتماعی و هنجارهای موجود در جامعه می باشد، بخش عمده آن از بستر معماری بناها که ظرف مکانی زندگی و فرهنگ انسان است، صورت می گیرد. گرچه ظاهر معماری بروز هنر و سلایق فردی بوده، لکن بسترهای سوق دهی رویکرد فکری معمار تاثیر دارد وفرهنگ و ذائقه بهره برداران معماری ساختمانها براساس بازار تقاضا و نیز فرهنگ طراحان و سازندگان براساس منفعت محوری، بدون توجه به زیانهای فرهنگی آن شکل گرفته و تاثیر مخربی بر فرهنگ جامعه می‌گذارد.
این مقام مسئول بیان کرد: در خصوص رعایت هویت اسلامی در معماری و شهرسازی پس از انقلاب، مصوبات خوبی صورت گرفته، لکن در حوزه اجرا با تراکم فروشی برای کسب در آمد شهرداری‌ها و یا بدلیل سرعت ساخت مورد توجه قرار نگرفته است. و در نظامات فنی اجرایی امور، مهندسی نیز اصلاح رویکرد صورت نگرفته است.
وی خاطرنشان کرد: بعد از انقلاب فرهنگی، حوزه آموزش عالی معماری و رشته‌های مرتبط بجز دو سه درس حکمت و معماری اسلامی، مابقی دروس اصلاح نشده است و در نتیجه پرورش یافته های این چهار دهه، بر اساس همان فرایند آموزشی قبل از انقلاب آموزش می بینند و درحوزه مهندسان معمار، طراح معماری ساختمانها، علیرغم تصویب دو دهه قانون نظام مهندسی ساختمان که براساس بند اول ماده ۲ وظایف سازمان تقویت و توسعه فرهنگ و ارزشهای اسلامی در معماری و شهرسازی می باشد، متاسفانه تاکنون هیچ اهتمامی صورت نگرفته است و بعضا مهندسان معماری که پروانه حرفه مهندسی گرفته و در بازار کار مشغول فعالیت هستند، بدون آموزش این بند می باشند.
وی در خصوص مظلومیت معماری اظهار داشت: مظلومیت معماری در پس از انقلاب بگونه ای است که حتی شاهد سخنان نسجیده برخی مسئولان در کسوت وزیر می باشد، معضلاتی که در معماری از سده پیش تشدید شده را به بعد از انقلاب انتساب داده است، این خود یکی از آسیب های وارده بر پیکر نحیف معماری بدون چاره یابی برای رفع ضعف های آن می باشد.
احکامی را برای تغییر هویت ساختمان و شهرسازی ارائه کرده‌ایم
حجت الاسلام والمسلمین علی کشوری، مدیر مدرسه علمیه هدایت اظهارکرد: ما برای تحول در خصوص مسکن و شهرسازی احکامی را ارائه کرده ایم و آنچه مسلم است نیازمند یک بازتعریف جدید از مقوله مسکن و شهرسازی و معماری در کشور هستیم.
استاد حوزه علمیه قم افزود: انگیزهٔ اصلی حاکمان کشور ما در حال حاضر، ساماندهی مسئلهٔ ارتباطات اجتماعی است؛ مسئلهٔ ارتباطات فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی تبدیل به یک معضل شده است. راه حلی که بعضی از دوستان پیشنهاد می‌کنند این است که شبکهٔ ملی اطلاعات داشته باشیم، البته حتماً شبکهٔ ملی اطلاعات کمک می‌کند تا اندکی در این حوزه ساماندهی داشته باشیم؛ اما فکر می‌کنیم راه حل اصلی این است که هویت ساختمان را تغییر دهیم. اگر ویژگی‌های روابط انسانی در ساختمان لحاظ شود، زیرساخت روابط میان انسان‌ها در فضای واقعی می‌شود. اساساً به این دلیل که ساختمان‌های فعلی ظرفیت لُجِستیک روابط انسانی را ندارند، گرایش به روابط در فضای مجازی ارتقا پیدا کرده است.
حجت الاسلام والمسلمین کشوری ادامه داد: اگر تغییر هویت در ساختمان را بپذیریم، زیرساختی برای تربیت و بازی خواهد شد؛ یعنی مسئلهٔ تربیت، به محیط تربیت وابسته است و خانه هم یکی از مهمترین محیط‌های تربیت است. در حال حاضر به دلیل اینکه محیط‌هایی که ساخته می‌شود آپارتمانی است، نمی‌تواند مسئلهٔ تربیت را پشتیبانی کند. از جمله ممیزهای تربیت اسلامی، مدیریت مسئلهٔ بازی است. تقریباً مدیریت بازی در آپارتمان ممتنع و نشدنی است؛ حتماً باید در خود ساختمان جایگاه بازی لحاظ شود. بنابراین تغییر هویت در ساختمان، زیرساخت تربیت هم خواهد شد. برادرانی که در حوزهٔ علمیه وارد بحث می‌شوند و در مورد مسئلهٔ تربیت گفتگو می‌کنند، اما مسئلهٔ تربیت را بدون زیرساخت خانه لحاظ می‌کنند، تمام توصیه‌هایشان در مقام واقع تحقق پیدا نخواهد کرد.
وی اظهارکرد: مسئلهٔ ساختمان و خانه، زیرساخت اقتصاد مقاومتی هم هست. یعنی اگر خانه با ویژگی‌هایی که در اسلام گفته شده است، ساخته شود و نهادهای ذیربط همچون وزارت مسکن و شهرسازی از روش‌های غلطی که در طراحی ساختمان وجود دارد، برگردند و اشتباه خود را جبران کنند، می‌توان معیشت خانواده‌ها را هم بهبود بخشید.
مدیر مدرسه هدایت در بخش دیگری از سخنان خود بیان کرد: مسئلهٔ ساختمان تأثیر مستقیمی بر روابط میان انسان‌ها دارد و یک ساختمان بد می‌تواند روابط میان انسان‌ها را گسسته کند. بنابراین در روابط گسستهٔ اجتماعی، مدل‌های دفاعی شکل دیگری پیدا خواهد کرد و اگر بتوانید ساختمانی بسازید که تأثیر آن پیوسته کردن روابط انسانی باشد، کار مدیران دفاعی کشور در فضای پیوستگی روابط انسانی آسان‌تر خواهد شد، لذا احکامی را پیشنهاد داده‌ایم برای تغییر هویت ساختمان و شهرسازی؛ با صراحت عرض می‌کنم و قبلاً استدلال‌های آن را بحث کرده‌ام که پیشرفت اسلامی از تغییر در ساختمان‌سازی و شهرسازی و هویت کالبدی یک مجموعه انسانی شروع می‌شود؛بنابراین مجموعه‌ای از احکام برنامه را در اولین برنامه پیشرفت اسلامی پیشنهاد داده‌ایم که این‌ها به دنبال تغییر هویت در ساختمان و شهرسازی هستند. به‌عنوان نقطه آغاز کالبدها را اصلاح می‌کنیم. محیط‌های زیست انسانی را اصلاح می‌کنیم؛ چون کالبدها و محیط‌های زیست به‌عنوان عامل بیرونی بر انسان‌ها تأثیر دارند؛ بنابراین این دستهٔ اولِ احکام ماست.
وی تصریح کرد: ما معتقدیم خانه آپارتمانی مضر به تنظیم روابط انسانی است؛ یعنی اگر خانه شما حیاط نداشت و با هویت دار واسعه نبود، شما عملاً نمی‌توانید صله رحم را انجام دهید وعملاً نمی‌توانید تربیت فرزند را به شکل صحیح داشته باشید؛ چون خانه زیرساخت تربیت فرزند است؛ مثلاً خانواده‌ای که توفیق این را دارد که خانه‌اش حیاط‌دار است می‌تواند مدیریت بازی را در درون حیاط خانه به عهده بگیرد؛ اما اگر خانه حیاط‌دار نبود به دلیل اینکه بازی کودکان قابلیت حذف ندارد، بازی کودکان به خارج از خانه انتقال پیدا می‌کند و مشکلاتی برای کودکان به وجود می‌آید.
استاد حوزه علمیه قم بیان کرد: اگر شما تنظیم روابط انسانی و احکام آن را مبنا قرار ندهید، مجبور می‌شوید از ظرفیت‌های مالی و غیر مالی موجود استفاده کنید و آن ظرفیت‌ها هم هیچ گاه به سمت حل مشکلات مردم هدایت نخواهند شد؛ زیرا ساختارهایی هست که با این وضعیت مخالفت خواهد کرد؛ بنابراین ما در مبانی نظری برنامه پیشرفت اسلامی، پایه را تنظیم روابط انسانی قرار دادیم؛ اولاً تنظیم صحیح روابط انسانی، چالش‌ها و معضلات و عدم توازن‌های کشور را کاهش می‌دهد و ثانیاً توسعه ظرفیت برای اداره کشور ایجاد می‌کند؛ بنابراین این یک بحثی است که باید به آن توجه کنیم؛ ما یکی از لوازمی که در بحث مبانی نظری دیدیم این است که حوزه‌های روابط انسانی را تبیین کرده‌ایم: ۱- تنظیم رابطه انسان با امام؛ ۲- تنظیم رابطه انسان با معلم؛ ۳- تنظیم رابطه انسان باخانواده؛ ۴- تنظیم رابطه انسان با همسایه؛ ۵- تنظیم رابطه انسان با دوست؛ ۶- تنظیم رابطه انسان با دشمن؛ ۷- تنظیم رابطه انسان با طرف کسب؛ ۸- تنظیم رابطه انسان با شریک شغلی؛ ۹- تنظیم رابطه انسان با ابن سبیل؛ ۱۰- تنظیم رابطه انسان با فقیر؛ ۱۱- تنظیم رابطه انسان با یتیم؛ ۱۲- تنظیم رابطه انسان با مهمان؛ ۱۳- تنظیم رابطه انسان با هم‌سفر. این سیزده حوزه اصلی روابط انسانی است که اگر در این سیزده حوزه بتوانیم با برنامه‌ریزی که برای پیشرفت می‌کنیم، روابط را بهینه کنیم فواید زیادی به دست خواهیم آورد.
۴۹ درصد خانه های تهران در برابر زلزله نامقاوم هستند
فریبرز محمدی، رئیس کمیته عمران و حمل و نقل مجمع تشخیص مصلحت نظام اظهارکرد: مجمع تشخیص مصلحت نظام براساس بند یک و هشت اصل ۱۱۰ قانون اساسی شکل گرفت و من از سال ۷۵ در خدمت دوستان در مجمع هستم، طی این سالها سیاست هایی در حوزه مسکن و شهرسازی به اجرا درآمد که در اجرا با خلا هایی همراه بود و در سال ۸۹ همزمان با ابلاغ سیاست های مسکن در ۹ بند و شهرسازی در ۱۰ بند در دستور کار قرار گرفت و طی ۱۰ سال بازه شفاهی که مدنظر قرار دادیم به ارزیابی و نظارت پرداختیم.
وی ادامه داد: سیاست های ابلاغی را ارزیابی و مورد مطالعه قرار دادیم و درجلسات متعدد بررسی کردیم، متاسفانه مشکل در سیاست های ابلاغی نبود بلکه دستگاههای اجرایی و نهادهایی که متولی اجرا بودند نسبت به اجرای این سیاست ها که ۴۲-۴۳ مورد بود، کم کاری و بی توجهی داشتند. علت این بی توجهی و عدم رعایت و پذیرش نبود الگوی مناسب بود.
محمدی تصریح کرد: امروز ما در سه حوزه عمران، معماری و شهرسازی نیازمند ارائه مدل و الگو هستیم و بتوانیم آن را در سطح جامعه پیاده سازی کنیم.
عضو تشخیص مصلحت نظام بیان کرد: با بررسی هایی که صورت گرفت نتوانستیم الگویی قابل پیاده سازی و متناسب با زیست بوم جغرافیایی مناطق ارائه دهیم، امروز مشکل ما، بحث شدن یا نشدن است. امروز الگوها به سمت انتظارات پیش می رود بدون داشتن الگویی از معماری اسلامی چراکه در زلزله بم ما همان سازه را به کار بردیم که در زلزله کرمانشاه و نقاط دیگر استفاده کردیم.
وی تأکید کرد: در دوره بازنگری سیاست های معماری و شهرسازی هستیم و از حوزه های علمیه می خواهیم در زمینه عمران، معماری و شهرسازی الگوهای اسلامی ایرانی را در اختیار ما قرار دهد تا بتوانیم به عنوان یک الگوی استاندارد و متناسب با آموزه های دینی مورد استفاده قرار دهیم.
این مقام مسئول خاطرنشان کرد: بر اساس معیارهای استانداردهای شهرسازی و مسکن در تهران ۴۹درصد خانه ها در برابر زلزله هفت و نیم ریشتر نامقاوم هستند و این زنگ خطری است برای ما، بسیاری از شهرها با این شکل مواجه اند و در این مقطع نقش نظارت و ارزیابی بسیار مهم و پراهمیت است که می بایست بیش از پیش به آن توجه شود.
انتهای پیام/
