مقاله " رهیافتی بررهنمودهای رهبری انقلاب درحوزه دفاع غیر عامل"

دکترسید جواد هاشمی فشارکی

رهیافتی بررهنمودهای رهبری انقلاب

درحوزه دفاع غیر عامل

سیدجوادهاشمی فشارکی[1]

 

پدیرفته شده درهمایش سراسری سامانه های مهندسی ومدیریت پدافند غیر عامل دانشگاه جامع امام حسین (ع)-مجموعه مقالات  همایش-21تیر 1391 –ص 71 الی97

 

چکیده

 

جامعه اسلامی باید با توجه به دشمنی های آشکار و پنهان استکبار جهانی و دشمنان اسلام با انقلاب، آمادگی لازم جهت دفاع و مقابله با تهدیدات نظامی و نرم را دارا باشد. بدین منظور بایدآسیب پذیریهای جامعه در برابر انواع تهدیدات،شناسایی گردیده، سپس تمهیدات مناسب جهت دفاع غیرعامل دربرابر تهدیدات دشمن پیش بینی و اعمال گردد.

 

مقام معظم رهبری برحسب وظیفه دینی وقانونی خود، همواره بر شناخت دشمن وتهدید شناسی و نیز ایجاد آمادگیهای لازم جامعه در برابر تهدیدات مستمر وروز افزون دشمنان تذکرورهنمودهای لازم را ارایه داده اند.بیانات ایشان در چهار محور واجزا زیر می باشد:

الف)دشمن شناسی

ب) تهدیدات دشمن

1.   تهدید نظامی

2.   تهدید نرم

3.   عملیات روانی

ج) تجربه دفاع مقدس

د) دفاع در برابر دشمن

1.   آسیب پذیری

2.   هوشیاری در برابر تهدیدات دشمن

3.   دفاع

3.1.                دفاع نظامی

3.2.                دفاع غیرعامل

4.   آمادگی

5.   مواجهه و مقابله با دشمن

6.   استقامت و پایداری

7.   حفاظت و ایمنی در برابر دشمن

  این مقاله بدنبال تبیین جامع ولی مجمل دراین خصوص می باشد.

لغات کلیدی

دفاع غیر عامل – رهبر انقلاب اسلامی- ایت الله خامنه ای

 

 

 

رهیافتی بر رهنمودهای رهبری انقلاب در حوزه دفاع غیرعامل

 

 

چکیده

جامعه اسلامی باید با توجه به دشمنی‌های آشکار و پنهان استکبار جهانی و دشمنان اسلام و انقلاب، آمادگی لازم جهت دفاع و مقابله با تهدیدات نظامی و نرم را دارا باشد. بدین منظور باید آسیب‌پذیری‌های جامعه در برابر انواع تهدیدات، شناسایی گردیده، سپس تمهیدات مناسب جهت دفاع غیرعامل دربرابر تهدیدات دشمن پیش‌بینی و اعمال گردد.

مقام معظم رهبری برحسب وظیفه دینی و قانونی خود، همواره بر شناخت دشمن و تهدیدشناسی و نیز ایجاد آمادگی‌های لازم جامعه در برابر تهدیدات مستمر و روز‌افزون دشمنان تذکر و رهنمودهای لازم را ارائه داده‌اند. این مقاله به‌دنبال تبیین جامع، ولی مجمل در این خصوص می‌باشد.

 

کلیدواژه‌ها: دفاع غیرعامل، رهبر انقلاب اسلامی، آیت‌الله خامنه‌ای 

 

 

مقدمه

قدرت‌های استکبار جهانی به‌دلیل نیاز به ثروت و منابع طبیعی کشورهای اسلامی، همیشه در تلاش برای تعرض، تجاوز و دخالت‌های سیاسی در این کشورها هستند. جمهوری اسلامی ایران ‌به‌خاطر هویت ‌اسلامی و تسلیم‌نشدنش‌در مقابل‌ظلم‌ ظالمان‌ مستکبر عالم،‌ مورد بغض‌ و عناد مستکبران‌و قلدران‌عالم‌بوده‌و هست‌و خواهد بود. این دشمنی و تهدید، هم به‌صورت تهدید نظامی و هم به‌صورت تهدیدهای نرم و غیره می­باشد. بنابراین، آحاد ملت در تمام سطوح جامعه به‌خصوص مقامات مسئول، دشمنان انقلاب و انواع تهدیدهای احتمالی از طرف آنها را به طور جامع و کامل شناسایی و ارزیابی کنند و آمادگی لازم جهت دفاع همه‌جانبه را داشته باشند. در این مقاله سعی گردیده است که بیانات مقام معظم رهبری در زمینه دفاع در برابر دشمن، موضوع‌بندی و ارائه گردد.

 

الف- دشمن‌شناسی

نخستین مسئله در مقوله دفاع، شناخت دشمن، اهداف و اقدامات دشمن علیه کشور می‌باشد:

• حرف من به دانشجویان این است که مراقب دشمن باشید، دشمن را خوب بشناسید، مبادا از شناساییدشمن غفلت کنید. (بیانات مقام معظم رهبری ‏در دیدار جمعی از دانشجویان به همراه اقشار مختلف مردم 21/4/1378).
• به عدد هر مؤمنی، هر انسان با انگیزة با شرفی، یک سنگر در مقابل تهاجم دشمن وجود دارد؛ اگر یک ملت وقتی به دنبال یک هدفی حرکت می‌کند نداند سر راه او چه خطراتی است چه کمین‌کرده‌هائی هستند، چه باید کرد، در مقابل اینها خود را رها کند، قید و بندهای خود را رها کند، بی‌خیال باشد، ضربه خواهد خورد. همه ملت‌هایی که در جهت یک هدف بزرگی حرکت کردند و وسط راه ضربه خوردند و گاهی آنچنان افتادند که دیگر قرن‌ها بلند نشدند، مشکل‌شان از همین جا آغاز شد؛ ندانستند چی در انتظار آنهاست و خود را برای مواجهه با آن آماده نکردند (در دیدار با مردم مازندران در سالگرد حماسه 6 بهمن 1388).
• دشمن را از دور باید دید، از دور باید شناخت (بیانات در جمع خانواده شهدا و ایثارگران استان کرمانشاه21/7/1390).
• بعضی کسان ترویج می‏کنند که ما دشمن خارجی نداریم انسان از غفلت بعضی افراد تعجّب می‏کند (19/11/79).
• پس آن کسانی‏که می‏خواهند خودشان را به حماقت بزنند و بگویند دشمن نداریم، ناچارند در هر مرحله‏ای هدف‌های دشمنشان را بشناسند و بدانند که دشمن در فکر چیست در جبهه، یک فرمانده خوب آن کسی است که بتواند بفهمد دشمن از کجا می‏خواهد حمله کند و این را به نیروهای خودش تفهیم نماید. در دوران جنگ تحمیلی، جوانانی که آن روز در میدان جنگ بودند این نکته را خیلی خوب می‏دانند اگر در هر نقطه‏ای که شما هستید بتوانید بفهمید دشمن در فکر چیست، یقیناً مبالغ زیادی از حمله دشمن را پیشگیری خواهید کرد و خودتان را مصونیّت خواهید بخشید (26/9/1378).
• دشمنان انواع و اقسامی دارند: دشمن خارجی و دشمن داخلی، گاهی در درون هم دشمن هست. دشمن داخلی آن چهره نفاق‌آلوده را هم باید شناخت. در مقابله با این دشمنان گوناگون، امید به شماهاست، شما هستید که باید مثل بنیان مستحکمی در مقابل این دشمنان بایستید (30/8/1370).
• دانستن اینکه دشمن چه در سر دارد و چه می‌خواهد بکند، غفلتی است که ممکن است ما را از امکان برخورد و امکان دفاع محروم کند.
• وقتی که دشمن، عریان پیش شما آمد و شما فهمیدید که دشمن است، رفتار خودتان را با او تنظیم می‌کنید؛ اما وقتی خود را پوشیده کرد و شما نفهمیدید که او دشمن است، رفتاری براساس یک دشمن با او تنظیم نمی‌کنید، لذا او می‌تواند از فرصت استفاده کند و ضربه بزند (26/7/1377).
• هر چه ما در نظام جمهوری اسلامی توانستیم ریشه خودمان را عمیق‌تر کنیم و پیشتر برویم و کارهایمان را پیچیده‌تر بکنیم، توطئه دشمن هم پیچیده‌تر شده است. این را باید توجه داشت، درست است که ما تجربه غلبه بر چالش‌های تحمیل شده را داریم ـ نه فقط در یک مورد و دو مورد اینکه در تمام این سی سال تجربه نظام جمهوری اسلامی، تجربه‌غلبه بر چالش‌ها و بر معارضه‌ها و دشمنی‌هاست ـ ولی بایستی توجه کرد که ـ همانطور که اشاره فرمودند ـ دشمن »من نام لم ینم عنه» بیدار است خبرهائی که از مراکز حساس سیاسی و امنیتی دنیا به دست ما می‌رسد نشان می‌دهد که دستگاه‌های عظیم گسترده‌ای با بودجه‌های کلان به طور دائم متوجه به نظام جمهوری اسلامی هستند؛ با انگیزه‌هائی که دارند که گفته شده است و معلوم است برای ما و شما دارند کار می‌کنند، هر روز طرحی را به میدان می‌آورند و هر روز عرصه جدیدی را در مقابل جمهوری اسلامی می‌آرایند و این ادامه هم پیدا خواهد کرد تا وقتی که مأیوس بشوند؛ تا وقتی که نظام جمهوری اسلامی به نصاب‌های مشخصی در زمینه‌های سیاسی، در زمینه‌های اقتصادی، در زمینه‌های امنیتی، در زمینه‌های علمی، و در زمینه‌های اخلاقی برسد، تا جمهوری اسلامی به این نصاب‌های معین نرسیده است اینها ادامه پیدا خواهد کرد؛ به آنجا که رسیدیم دشمن طبعاً مأیوس خواهد شد و واقعیت را به طور کامل خواهد پذیرفت. به هر حال، امروز توطئه‌دشمن توطئه‌پیچیده‌ای است ما باید جوانب این توطئه را به‌روشنی بشناسیم و بشناسانیم (بیانات در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری 2/7/1388)
• استکبار جهانی، یعنی شبکة در هم تنیدة کارتل‌های نفتی و اسلحه‌‏سازی و صهیونیسم جهانی و دولت‌های وابسته به آنان، با خطری که از سوی بیداری امت اسلامی احساس می‌کنند با تلاشی سراسیمه در حال تهاجم‌‏اند. مظهر این تهاجم که دارای ابعاد سیاسی و تبلیغی و نظامی و تروریستی است امروز در رفتار و گفتار خشونت‌بار و صریح نظامیان حاکم بر ایالات متحده و رژیم صهیونیستی به‌وضوح دیده می‌شود (پیام مقام معظم رهبری به کنگره حج در سال 21/11/1381).
• باید با چنین‌تصور و احساس‌لزوم‌حضور و دفاع‌دائمی‌ و احساس ‌همیشگی‌ در سنگر بودن‌، مسائل‌ نیروهای‌ مسلح ‌و سپاه ‌و کشور را مورد بررسی‌قرار دهیم؛‌ هر پایه‌ دیگری‌ برای ‌تحلیل‌ ،غلط و غیر واقع‌بینانه ‌است‌. ما باید فرض‌ کنیم ‌که‌ همواره ‌دشمن‌ داریم ‌و انقلاب‌ تهدید می‌شود، نمی‌خواهم‌ بگویم‌ حتماً جنگی‌علیه ‌ما به‌راه‌ خواهد افتاد (سخنرانی‌در مراسم‌بیعت‌فرماندهان ‌و مسؤولان ‌سپاه‌ پاسداران‌ انقلاب ‌اسلامی 19/4/1368).
• در کشوری مثل ایران با این دشمنی‌ها و توطئه‏های آشکار با آنچه که در داخل کشور می‏بینیم، با آنچه که از اطراف و اکناف علیه ما به‏طور دائم توطئه و دشمنی انجام می‏گیرد، عاقلانه نیست که بگوییم «نه آقا ما دشمن نداریم، دشمنمان دشمن نیست و در فکر توطئه نیست» این حرف قابل اعتنایی نیست (26/9/1378).
• اصل ‌قضیه‌ این ‌است‌که‌ آمریکایی‌ها با اساس‌نظام ‌جمهوری‌اسلامی ‌یعنی ‌نظام‌ متکی ‌بر نفی‌ سلطه‌ مشکل‌دارند و تلاش ‌می‌کنند این ‌نظام ‌را از بین‌ ببرند که‌ کار بسیار سختی ‌است‌ (27/5/1381).
• ما دو دشمن داریم: دشمن اوّل در درون خود ماست... دوم دشمن بیرونی است. دشمن بیرونی عبارت است از آن قدرت‌های سلطه‏طلب جهانی که برای تحقّق مقاصد خود حاضرند همه دنیا را به خاک و خون بکشند و جنگ‌های خونین راه بیندازند، برای این‏که به منافع خود دست پیدا کنند.(بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی‏در دیدار مردم قم ‏19/10/1381)
• انقلاب ‌به‌خاطر هویت‌اسلامی ‌بودن ‌و تسلیم ‌نشدنش ‌در مقابل ‌ظلم‌ ظالمان ‌مستکبر عالم،‌ در این ‌زمان ‌مورد بغض ‌و عناد مستکبران‌ و قلدران ‌عالم‌ بوده ‌و هست‌ و خواهد بود. آنچه‌تمام ‌نخواهد شد، بغض ‌و عناد استکبار با ماست.‌ ممکن ‌است‌ روزی ‌احساس‌ کنند فایده‌ای ‌ندارد و حمله‌ و تهاجم‌ را متوقف ‌کنند ممکن ‌است‌ روزی ‌قدرت ‌نظام ‌جمهوری ‌اسلامی‌خیلی‌ها را در سطح‌ عالم ‌به‌ اظهار دوستی ‌و همراهی‌ وادار کند، اما ممکن ‌نیست‌ که ‌هیچوقت‌ دشمنی ‌سلسله‌‌جنبانان ‌استکبار عالم‌ و شیطان‌صفتان ‌گمره‌ساز راه‌ بنی‌آدم‌ نسبت ‌به‌ انقلاب ‌از بین ‌برود، تا این ‌دشمنی ‌وجود دارد تهدید هست. فکر و آمادگی دفاع باید باشد (بیانات معظم له در مراسم‌ ششمین ‌دوره‌‌ فرماندهی ‌و ستاد دانشگاه‌ امام‌ حسین‌(ع) 1368).
• تهدید هست متوجّه به همه نظام هم هست، هیچ کس خیال نکند که متجاوزِ مستکبرِ سرکش به چیزی کمتر از سلطه کامل قانع خواهد شد و به کسی ابقاء خواهد کرد، البته از تاکتیک‌های شناخته شده و معروف و کهنه شده دنیا این است که سعی کنند در بین یک گروه دشمن، عدّه‏ای را علی‏العجاله از دایره دشمنی خارج وانمود کنند تا بتوانند آن بخش دیگر را از بین ببرند، بعد هم به سراغ اینها بیایند، تهدید هست، تهدید عمومی است، راه‌حلّ آن هم حفظ و افزایش عناصر قدرت در درون نظام است، در مقابل اقدام به جنگ و دفاع همه‏جانبه ما عناصر قدرت فراوانی داریم، اینها را باید حفظ کنیم و روزبه‏روز افزایش دهیم ما ضعیف نیستیم باید در مقابل تهدید آمادگی داشته باشیم (27/12/1380).
• تهدید را کاملاً جدی بگیرید، یعنی به‌هیچ وجه در محاسبات خودتان از جدیت تهدید پایین نیایید، منتها تهدید جدی معنایش حتمی نیست، هیچ حتمیتی وجود ندارد.
• زشت‌صورتی‌ دشمنان‌ خدا و خلق‌را فراموش‌ نکنید ....نباید کینه‌ دشمن‌از دلتان‌خارج‌شود (بیانات در جمع مردم استان‌های چهار محال و بختیاری، اصفهان، یزد و فومن 8/6/1368).
• دشمن، دشمنى می‌کند در این تردیدى نباید داشت، انتظارى هم جز این از دشمن نباید داشت (در دیدار اقشار نمونه بسیج سراسر کشور 6/9/1390).

 

ب- تهدیدات دشمن

1. تهدید نظامی

 

2- تهدید نرم

• اولویت آن (استکبار در مواجهه با نظام اسلامی) چیزی است که امروز به آن می‌گویند جنگ نرم، یعنی جنگ به وسیله ابزارهای فرهنگی، به وسیله‌ نفوذ، به وسیله‌دروغ، به وسیله شایعه‌پراکنی با ابزارهای پیشرفته‌ای که امروز وجود دارد. ابزارهای ارتباطی‌ای که ده سال قبل و پانزده سال قبل و سی سال قبل نبود امروز گسترش پیدا کرده، جنگ نرم یعنی ایجاد تردید در دل‌ها و ذهن‌های مردم؛ یکی از ابزارها در جنگ نرم این است که مردم را در یک جامعه نسبت به یکدیگر بدبین کنند، بددل کنند، اختلاف ایجاد کنند، یک بهانه‌ای پیدا کنند با این بهانه بین مردم ایجاد اختلاف کنند (بیانات در دیدار جمع کثیری از بسیجیان کشور 4/9/1388).
• دشمن بیرونی را هم مورد غفلت قرار ندهید، اوست که از اشتباهات شما حدّاکثر بهره را می‏برد، لذا دشمن بیرونی اشتباهات را تشدید می‏کند (بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی ‏در دیدار مردم قم ‏19/10/1381).
• تهاجم فقط تهاجم نظامی نیست، دشمن به آن نقاطی متوجه می‌شود که پشتوانه استقامت ملی ماست؛ دشمن، وحدت ملی و ایمان عمیق دینی را هدف قرار می‌دهد؛ دشمن روحیه صبر و استقامت مردان و زنان ما را هدف قرار می‌دهد، این تهاجم از تهاجم نظامی خطرناکتر است؛ در تهاجم نظامی شما طرفتان را می‌شناسید، دشمنتان را می‏بینید، اما در تهاجم معنوی، تهاجم فرهنگی، تهاجم نرم، شما دشمن را در مقابل چشمتان نمی‏بینید؛ هوشیاری لازم است؛ من از همه ملت ایران به‌خصوص از خانواده‏های شهیدان و از همه شما عزیزان بخصوص از جوان‌ها خواهش می‌کنم با هوشیاری کامل، مرزهای فکری و روحی را حراست کنید نگذارید دشمن مثل موریانه‏ای به جان پایه‏های فکری و اعتقادی و ایمانی مردم بیفتد و آنها را دچار رخنه کند. این مهم است، همه وظیفه داریم مرزهای ایمانی و مرزهای روحی خودمان را حفظ کنیم (بیانات در دیدار خانواده‏های شهدا و ایثارگران کردستان 22/2/1388).
• عزیزان من، شرط اصلی فعالیت درست شما در این جبهه جنگ نرم، یکی‏اش نگاه خوش‌بینانه و امیدوارانه است نگاهتان خوش‌بینانه باشد (بیانات در دیدار دانشجویان و نخبگان علمی 4/6/1388).
• امروز یکى از خطوط اصلى کار دشمن که از عناصر مهم جنگ نرم به حساب مى‌آید این است که واقعیات را دگرگون جلوه دهد، حوادث گوناگون را دگرگون جلوه دهد (بیانات در دیدار هزاران نفر از بسیجیان استان قم 2/8/1389).
• این حرکت عظیمی که با انقلاب اسلامی شروع شد یک حرکت تمام شده نیست مطلقاً تمام شده نیست آن حرکت ادامه دارد همینی که حالا معمول شده که در بیان‌ها و در تلویزیون و توی تبلیغات و توی دادگاه و توی زبان همه می‌گویند جنگ نرم، راست است؛ این یک واقعیت است؛ یعنی الآن جنگ است البته این حرف را من امروز نمی‌زنم من از بعد از جنگ از سال 67 همیشه این را گفته‏ام بارها و بارها علت این است که من صحنه را می‏بینم چه بکنم اگر کسی نمی‏بیند (بیانات در دیدار جمعی از شعرا 14/6/1388).
• امروز جنگ نظامی با ما خیلی محتمل نیست ـ نمی‌گوییم بکلی منتفی است اما خیلی محتمل نیست ـ لکن جنگی که وجود دارد از جنگ نظامی اگر خطرش بیشتر نباشد کمتر نیست؛ اگر احتیاط بیشتری نخواهد کمتر نمی‌خواهد؛ در جنگ نظامی، دشمن به سراغ سنگرهای مرزی ما می‌آید مراکز مرزی ما را سعی می‌کند منهدم بکند تا بتواند در مرز نفوذ کند. در جنگ روانی و آنچه که امروز به او جنگ نرم گفته می‌شود در دنیا دشمن به سراغ سنگرهای معنوی می‌آید که آن‌ها را منهدم کند به سراغ ایمان‌ها معرفت‌ها عزم‌ها پایه‌ها و ارکان اساسی یک نظام و یک کشور، دشمن به سراغ اینها می‌آید که اینها را منهدم بکند و نقاط قوت را در تبلیغات خود به نقاط ضعف تبدیل کند، فرصت‌های یک نظام را به تهدید تبدیل کند این کارهائی است که دارند می‌کنند در این کار تجربه هم دارند تلاش هم زیاد دارند می‌کنند ابزار فراوانی هم در اختیارشان هست باید ابعاد دشمن و ابعاد دشمنی را بدانیم تا بتوانیم بر او فائق بیائیم (بیانات در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری 2/7/1388).
• آنچه برای مردم ما مهمّ است این است که امریکا در موضع یک چهره مهاجم، در باطن فهمیده است که نقشه‏های قبلی او در این منطقه فایده‏ای ندارد. نقشه قبلی تهاجم نظامی بود اما قضیه افغانستان و عراق نشان داد که در این منطقه با تهاجم نظامی نمی‏شود طرفی بست و کاری کرد؛ مشکلات فراوانی به‏وجود می‏آید بخصوص وقتی طرف مقابل، کشوری باشد مثل ایران بزرگ، ملتی باشد مثل ملت شجاع و مؤمن ما، منطقه‏ای باشد با این‏همه عمق فرهنگی با احساسات سرشارِ برخاسته از ایمان در میان مردم و با دولتی که متّکی به آراء مردم است. این‏جا کار برای آنها به‏مراتب مشکل‌تر است؛ قبلاً به تهاجم نظامی تهدید می‏کردند اما الان اعتراف می‏کنند که نقشه قبلی‏شان غلط بوده است. آن‌ها می‏گویند نقشه باید این باشد که ما بتوانیم از درون، ملت ایران را استحاله کنیم آنها دنبال این هستند. استحاله هم دو جریان دارد: یک جریانِ فرهنگی و یک جریانِ سیاسی. ملت ایران متوجّه باشد قصد نظام استکباری امریکا و صهیونیست‌هایی که دستشان در دست آن‌هاست و با هم در یک جبهه هستند این است که بتوانند ملت را نسبت به آرمان‌ها و عقاید و هدف‌هایش بی‏تفاوت و بی‏اعتنا کنند و بعد بتوانند به‏وسیله عوامل و مزدورانِ خود، زمینه را برای بازگشت سیطره امریکا بر ایران فراهم نمایند (بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی‏در خطبه‏های نماز جمعه تهران 23/8/1382).
• تقویت و تعامل مؤثر دستگاه‏هاى اطلاعاتى، انتظامى و قضایى و هماهنگى بین آن‌ها براى تأمین اشراف اطلاعاتى و مقابله با هر نوع اخلال در امنیت عمومى، اقتصادى و اجتماعى و مقابله با تهدیدهاى نرم (سیاست‌های کلی برنامه پنجم توسعه ابلاغ شده توسط رهبر معظم انقلاب).

 

3- عملیات روانی

• امروز یکی از برنامه‏های اصلی دشمن جنگ روانی برای کوبیدن احساس هویت و شخصیت ملت عزیز ماست. شما به‌خوبی می‏دانید که یکی از سیاست‌های اساسیِ جنگ روانیِ دشمنان انقلاب اسلامی این است که مشکلات کشور را به نحوی به نظام اسلامی نسبت دهند (بیانات معظم له در اجتماع بزرگ مردم همدان ‏15/4/1383).
• همه‌ما این را توجه داشته باشیم که امروز یکى از شگردهاى جنگ روانى دشمنان ملت ایران ناامید کردن مردم است؛ من به این نکته توجه دارم؛ من روى این مسئله اصرار دارم (بیانات در دیدار فعالان و برگزیدگان بخش‌هاى اقتصادى ‌26/5/1390).
• استکبار می‌داند که سرچشمه‏ مقاومت ملت ها و دولت‌های مسلمان، اسلام و تعالیم رهائی‏بخش آن است. از این‌رو جنگ روانی گسترده‌ای را بر ضد اسلام و مسلمانان آغاز کرده است (پیام مقام معظم رهبری به کنگره حج21/11/1381).
•  نکته دیگری در وصیت‏نامه امام (رضوان اللَّه علیه) وجود دارد که بسیار مهم است و آن توجه به جنگ سرد و عملیات روانی دشمن است. دشمن آن‏وقتی که در میدان در صحنه عمل نتواند کاری از پیش ببرد، دست به جنگ روانی می‌زند برای مأیوس کردن برای ناامید کردن برای خالی کردن دل ملت‌ها. با جنگ روانی و با تهدید سعی می‌کنند ملت‌های مقابلشان میدان را خالی کنند؛ این معنایش این است که در میدان عملی قدرت مقاومت در مقابل این ملت را نداشته‏اند. این جنگ روانی از اولین روزهای انقلاب تا امروز که سی سال می‌گذرد همچنان ادامه دارد (بیانات رهبر معظم انقلاب در مراسم نوزدهمین سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی(ره) 14/3/1387).

 

ج- تجربه دفاع مقدس

• هشت سال دفاع مقدس ما صرفاً یک امتداد زمانی و فقط یک برهه زمانی نیست؛ گنجینه عظیمی است که تا مدتهای طولانی، ملت ما می‌تواند از آن استفاده کند، آن را استخراج کند و مصرف کند و سرمایه‏گذاری کند (بیانات در دیدار با فعالان عرصه هنر دفاع مقدس 24/6/1388).
• دفاع مقدس، مظهر حماسه است، مظهر معنویت و دینداری است، مظهر آرمان‏خواهی است، مظهر ایثار و از خودگذشتگی است، مظهر ایستادگی و پایداری و مقاومت است، مظهر تدبیر و حکمت است. جنگ کار پیچیده‏ای است، مدیریت جنگ و فرماندهی جنگ کار بسیار سنگین و پیچیده‏ای است؛ این کار را جوان‌های نورس ما در بسیاری از بخش‌ها انجام می‌دادند. این تدبیر، این حکمت، چیز بسیار شگفت‏آوری است، مظهر شکوفایی استعدادها و ظرفیت‌هاست. چقدر جوان‌های کم‏سال رفتند در جبهه و توانستند در آنجا کارهای بزرگ از خودشان نشان بدهند، بعضی شهید شدند، بعضی هم جزو سرمایه‏های انقلاب بودند، بعدها کشور از اینها استفاده کرد (بیانات در دیدار با فعالان عرصه هنر دفاع مقدس 24/6/1388).
• شهیدان والامقام جنگ تحمیلی و ارزش‌های حماسه دفاع مقدس باید همواره بعنوان "الگو" در مقابل چشمان جامعه قرار داشته باشند (مراسم اهداء نشان به فرماندهان دفاع مقدس به‌مناسبت سوم خرداد 1379).
• دوران دفاع مقدس برای ملت ما ظرفیت و موقعیتی بود که این ملت بتواند اعماق جوهره خودش را در ابعاد مختلف نشان دهد و نشان داد (در دیدار جمعی از پیشکسوتان و خاطره‌گویان دفاع مقدس 31/6/1384.
• امروز ما تواناتریم؛ ملت ایران این توانایی را به برکت ایستادگی‌ها به‌دست آورده، امروز هم توطئه زیاد است، لکن ملت ایران با ایستادگی خود به توطئه دشمن پوزخند می‌زند و راه خود را با استواری طی می‌کند. آنچه مهم است این است که ملت ایران این مقطع تاریخیِ حساس، مقطع دفاع مقدس را هرگز فراموش نکند و سال‌های پرمحنت ولی پرافتخار دوران جنگ تحمیلی را هرگز از یاد نبرید (بیانات معظم له در منطقه عملیاتی فتح‌المبین11/1/1389).
• بسیاری از شما جوان‌های عزیز، دوران دفاع مقدس را درک نکردید؛ در آن دوران نتوانستید، نبودید که بیائید وسط آن میدان. اولاً باید با اوضاع داوطلبان و جوانان مؤمنِ آن روز همه آشنا شوند، مخصوص شما نیست همه باید بدانند که در دوران دفاع مقدس چه معجزات عظیمی از حضور مؤمنانه و پر تلاش نیروهای بسیجی در صحنه‌های جنگ اتفاق افتاد (در دیدار بسیجیان استان فارس 14/2/1387).
• امروز ملت ایران به معنای حقیقی کلمه به خود مؤمن و متکی است؛ ملت ایران فهمیده است که می‌تواند گره‌ها را باز کند، راه‌ها را بگشاید، مانع‌ها را بردارد، سدهای ممانعت‌کننده راه تکامل را ویران کند؛ از حیثیت و دین و ارزش‌های انقلابی و اسلامی و شرف دیرین تاریخی و علمی خود دفاع کند. این را ملت ایران آسان به‌سدت نیاورد، نیروهای مسلح در طول سال‌های جنگ تحمیلی و پیش از آن و تا امروز در این راه تلاش زیادی کردند، نیروهای مردم هم همیشه پشت سر نیروهای مسلح و در بسیاری از موارد در کنار آنان در مقدم‌ترین صفوف خطر حضور داشتند؛ یعنی ملت ما یکپارچه از خود و از شرف و حیثیت و آینده و از موجودیت خود دفاع کرد. امروز شما جوانان عزیز در حالی در این مرکز دانش و مرکز آموختن و اندوختن دانش برای دفاع از کشور مشغول تحصیل هستید یا فارغ‌التحصیل می‌شوید که تجربه ملت ایران برای دنیا و برای بسیاری از ملت‌های ضعیف درس‌آموز بوده است (سخنرانی در مراسم فارغ‌التحصیلی و اخذ سردوشی در دانشگاه هوایی 28/8/1369).

 

د- دفاع در برابر دشمن

1- آسیب‌پذیری

• در طول دوران هشت سال جنگ تحمیلی کسانی که در جزئیات ماجراها قرار داشتند بهتر می‌دانند هر جا که روح وظیفه حاکم بود و منیّت‌ها در دست‌اندرکاران امر کم بود پیش رفتیم اما هر جا که منیّت آمد؛ آسیب‌پذیری هم آمد امروز هم همین‌طور است (15/8/1378).
• این مجموعه که تویش دولت ایالات متحده هست دولت‌های اروپایی هستند خیلی از این نفتخوارهای ثروتمند منطقه خودمان هستند با یک چنین قدرتِ رو به رشدِ رو به اعتلای در حال قدکشی به‌شدت مخالفند. بنابراین هرچه بتوانند در مقابله با او کار می‌کنند؛ توی این سی سال هم بیکار نماندند، هرچه بگذرد هم باز بیکار نمی‌مانند مگر آن وقتی که شماها همت کنید شما جوانها کشور را از لحاظ علمی، از لحاظ اقتصادی، از لحاظ امنیتی به نقطه‏ای برسانید که امکان آسیب‌پذیری‏اش نزدیک به صفر باشد آن وقت کنار می‌کشند و توطئه‏ها تمام خواهد شد.(4/6/1388)

 

2- هوشیاری در برابر تهدیدات دشمن

• باید هوشیار بود باید بیدار بود ما باید از درون خودمان را تقویت کنیم؛ تقویت علمی، تقویت اقتصادی، تقویت نوآوری و فناوری و بالاتر از همه، تقویت ایمانی. من به شما عرض می‌کنم آن روزی که جوانان امروز ما بتوانند به توفیق الهی زمام کارهای کشور را به دست بگیرند آن روز چندان دور نیست و بدون تردید کشور و ملت ما به آن مرحله و دوره در آینده نه چندان دور خواهد رسید که هیچ دشمنی هوس تهاجم به این کشور را نه تهاجم نظامی و نه تهاجم سیاسی و اقتصادی در سر نپروراند (بیانات در دیدار خانواده‏های شهدا و ایثارگران کردستان 22/2/1388).
• مردم‌ باید هوشیاری‌اطلاعاتی‌خود را حفظ کنند و در مقابل ‌تحرک‌ دشمن‌حساسیت ‌داشته ‌باشند. در نظام‌ جمهوری ‌اسلامی‌ حضور عظیم ‌مردم ‌اقتدار الهی ‌را نشان‌ می‌دهد و به‌ میزان ‌زیادی ‌دشمن ‌را مأیوس ‌می‌کند اما این ‌نکته‌ به‌معنای‌ آن‌ نیست ‌که‌ تحرکات‌ دشمن ‌و خباثت‌های‌ او تمام‌ شده ‌است، ‌خیر نمی‌توان ‌انتظار داشت‌ که ‌دشمن‌ خباثت‌های‌ خود را متوقف ‌کند آنچه ‌موجب ‌می‌شود که ‌دشمن ‌نتواند ادامه‌ دهد هوشیاری‌مردم‌است؛ ‌ارتباط با مردم‌ را قوی‌کنید و اخلاص ‌و تقوا و رابطه ‌با خدا را سرلوحه‌ ‌کار خود قرار دهید (30/3/1368).
• امروز ما به‌طور آشکار و اعلام‌شده، ‌جنگی‌ علیه ‌خودمان‌ سراغ‌ نداریم ‌اما تهدیدهایی ‌هست‌ که ‌هوشیاری‌و آمادگی ‌ما را ایجاب ‌می‌کند (24/9/1369).
• ملت ما هوشیار باشند بیدار باشند شما به برکت این بیداری و هوشیاری کارهای زیادی کرده‏اید عرصه‏های زیادی پیش رفته‏اید و تصرف کرده‏اید موفقیت‌های بزرگی به‌دست آورده‏اید باز هم در سایه همین بیداری و هوشیاری است که خواهید توانست قله‏ها را فتح کنید خواهید توانست خود را از آسیب‏پذیری بیرون بیاورید کاری کنید که دیگر کسی جرأت نکند ملت ایران را حتی تهدید هم بکند (23/6/1386).
• همه‌ی‌ آحاد ملت ‌باید بدانند که‌آمادگی ‌و هوشیاری ‌برای‌ دفاع‌تمام‌ نشدنی‌ است‌ (بیانات معظم له در مراسم‌ ششمین ‌دوره‌ ‌فرماندهی ‌و ستاد دانشگاه‌ امام‌ حسین‌(ع‌) 29/8/1368).
• علاوه ‌بر ارتش ‌و سپاه،‌ بسیجیان‌ سلحشور و هسته‌های ‌مقاومت‌ نیز باید همواره ‌آماده ‌و هوشیار باشند تا در صورت ‌لزوم‌ به‌وظیفه‌ ‌دفاع ‌مقدس ‌قیام‌ کنند (پیام به گردهمائی فرماندهان ارتش بیست میلیونی 12/2/1387).
• ·   ما باید بیدار باشیم همان طور که امیرالمؤمنین فرمود «و انّ اخا الحرب الأرق و من نام لم ینم عنه». وقتى درگیرى دارید باید بیدار باشید. درگیرى به اختیار من و شما نیست. دشمن می‌خواهد درگیرى داشته باشد، حالا درگیرى سیاسى، درگیرى امنیتى، درگیرى اقتصادى. همه‌اش درگیرى نظامى هم نیست. وقتى درگیرى هست باید بیدار بود. جوان‌ها بیدار باشند روحانیت بیدار باشد، دانشگاه بیدار باشد، مسئولین کشور بیدار باشند (بیانات در دیدار مردم قم در سالروز قیام 19 دی 19/10/1389).
• تقویت نقش مردم و اطلاعات مردمى در پیشگیرى از تحرکات ضد امنیتى (سیاست‌های کلی برنامه پنجم توسعه ابلاغ شده توسط رهبر معظم انقلاب).

 

3- دفاع

• ارتقاء توانمندى‏هاى دفاعى و قدرت بازدارندگى به‌منظور دفاع از حاکمیت، تمامیت ارضى، منافع و امنیت ملى و مقابله مؤثر با تهدیدهاى خارجى و ایجاد توازن منطقه‏اى (سیاست‌های کلی برنامه پنجم توسعه ابلاغ شده توسط رهبر معظم انقلاب).
• دفاع، جزئی از هویت یک ملت زنده است، هر ملتی که نتواند از خود دفاع کند، زنده نیست، هر ملتی که به فکر دفاع از خود نباشد و خود را آماده نکند، در واقع زنده نیست، هر ملتی که اهمیت دفاع را درک نکند به یک معنا زنده نیست. ما نمی توانیم چشم و قدرت تحلیل داشته باشیم، توطئه عمیق عنادآمیز استکبار علیه اسلام و نظام اسلامی را ببینیم و در عین حال به فکر دفاع نباشیم (آبان 1368).

 

3-1- دفاع نظامی

• ما می‌گوییم‌ که‌ دفاع ‌از جامعه‌ ‌انقلابی ‌همیشه ‌یک‌ واجب ‌اهم‌ و ضروری‌ است؛‌ چون ‌تهدید علیه‌ جامعه‌ ‌انقلابی، موضوعی تقریباً دائمی ‌است. ‌نمی‌گوییم‌ جنگ‌ دائمی ‌است، ‌تهدید وجود دارد اما بسته‌ به ‌این ‌است ‌که ‌ملت ‌ما چگونه ‌در مقابل‌تهدید خود را نشان ‌بدهد و آمادگی‌خود را در چه‌ حدی‌ حفظ کند (در دیدار اقشار مختلف مردم از استان‌های خراسان، اصفهان و تهران 05/07/1368).
• البته ‌بسیار بعید می‌دانیم‌که‌دشمنها بار دیگر به‌فکر تجاوز به‌مرزها باشند ـ این‌کار برای‌آنها حماقت‌است‌ـ اما یک‌ملت‌باید بیدار باشد و مرزهای‌خود را حفظ کند (سخنرانی‌در مراسم‌بیعت‌نمایندگان‌عشایر سراسر کشور9/4/1368).
• هر ملتی باید بتواند در هنگام تهاجم دشمنان و خطری که بیگانگان برای او به‌وجود می‌آورند از خودش دفاع کند و دشمن را سرکوب نماید و به عقب براند (سخنرانی‌در جمع رزمندگان، ‌بسیجیان و گروهی ‌از خانواده‌های ‌شهدا و جانبازان‌ در هفته‌ ‌دفاع‌ مقدس‌ 3/7/1370).
• دانشمندان‌ و نیروهای‌ برخوردار از قدرت‌علمی ‌و فکری ‌در بخش ‌دفاعی ‌کشور باید هر چه ‌می‌توانند نوآوری ‌و ابتکار را در خدمت ‌میهن ‌اسلامی، ‌انقلاب‌ و ملت‌ پرافتخار ایران ‌قرار دهند (در بازدید از کارخانجات‌ صنایع ‌مکانیک ‌تحت ‌پوشش‌ وزارت‌دفاع‌ و پشتیبانی‌ نیروهای ‌مسلح 30/6/73).
•  همه آحاد امت اسلامى موظفند که خود را براى دفاع از حق و حقیقت، براى دفاع از حقوق خود در مقابل متجاوزان، براى استقرار امنیت و براى حفظ عزت خود آماده کنند (4/9/1385).
• اگر ملتی قدرت دفاع از خود را نداشته باشد عزت او هم هیچ‏گونه تضمینی ندارد (بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی‏ در مراسم دانش‏آموختگی دانشجویان دانشگاه امام علی(ع)‏ 06/07/1384).
• در دنیاى مادى، آن ملتى از آسیب محفوظ می‌ماند که ثابت کند آماده‌دفاع است (بیانات رهبر معظم انقلاب و فرمانده کل قوا در دانشگاه افسرى امام على (علیه‌السّلام) 19/08/1390).
• اگر دشمن‌به‌این‌نتیجه‌رسید که‌جامعه‌دیگر نمی‌تواند از خودش‌دفاع‌کند بدانید که‌تهدید جدی‌است‌و نیت‌دشمن‌عملی‌خواهد شد و ضربه‌اش‌را وارد خواهد کرد (در دیدار با اقشار مختلف مردم از استان‌های خراسان، اصفهان و تهران5/7/1368)
• دفاع‌از این ‌نظام، ‌اولین ‌و مقدس‌ترین ‌و واجب‌ترین ‌فرایض ‌ملت ‌ایران‌ است‌. ما ملتی ‌هستیم‌ که ‌از خودمان ‌دفاع‌می‌کنیم‌ خوب ‌هم‌دفاع‌می‌کنیم ‌ما مردمی‌ نیستیم ‌که‌ عقب ‌بنشینیم ‌و به ‌دشمن‌ پشت ‌کنیم ‌ما با خطر مواجه‌ می‌شویم (سخنرانی ‌در مراسم ‌بیعت ‌جمع‌ کثیری ‌از بسیجیان ‌نمونه 6/4/1368).
• دفاع‌جزئی ‌از هویت ‌یک ‌ملت ‌زنده ‌است؛ ‌هر ملتی‌ که ‌نتواند از خود دفاع‌بکند زنده ‌نیست ‌هر ملتی‌ هم ‌که ‌به‌فکر دفاع‌از خود نباشد و خود را آماده نکند در واقع‌ زنده‌ نیست ‌هر ملتی ‌هم‌ که‌ اهمیت ‌دفاع‌را درک ‌نکند به‌ یک‌ معنا زنده‌ نیست ‌ما نمی‌توانیم‌ چشم‌ و قدرت‌ تحلیل ‌داشته‌ باشیم ‌توطئه ‌عمیق‌ عنادآمیز استکبار علیه ‌اسلام‌ و انقلاب‌ و نظام ‌اسلامی ‌را ببینیم ‌در عین‌ حال ‌به‌فکر دفاع‌نباشیم‌ خدا آن ‌روز را نیاورد که ‌این ‌ملت ‌و برگزیدگانش ‌از تهاجم‌ عنودانه‌‌ خباثت‌آمیز استکبار جهانی‌ و در رأس ‌آن‌ها امریکا دچار غفلت ‌بشود (بیانات معظم له در مراسم‌ ششمین‌دوره‌ ‌فرماندهی ‌و ستاد دانشگاه‌ امام‌ حسین‌(ع‌) 29/8/1368).
• ما جنگ‌طلب ‌نیستیم ‌ما در فکر دفاعیم‌ ما زنده ‌و هوشیاریم‌ ما از سرمایه‌ ‌عظیم‌ و ارزنده‌ای ‌که ‌پیش ‌ماست ‌ـ یعنی ‌انقلاب‌ و اسلام ‌و نظاممان‌ـ غفلت ‌نخواهیم ‌ورزید و از آن‌دفاع‌خواهیم‌ کرد (بیانات معظم له در مراسم‌ ششمین ‌دوره‌ ‌فرماندهی ‌و ستاد دانشگاه‌ امام‌ حسین‌(ع‌) 29/8/1368).
• ما ابزارهای زیادی را برای دفاع از حق و موجودیت خود در اختیار داریم، ما جمعیت بزرگی هستیم ما ثروت عظیمی داریم ما انسان‌های برجسته و سرمایه معنوی‏یی داریم که به مردم ما قدرت ایستادگی در مقابل زورگویان را می‏دهد ما فرهنگ و تمدن باسابقه‏ای داریم که در دنیا کم‏نظیر است ما خیلی امکانات داریم بنابراین بالقوه می‏توانیم دفاع کنیم اما چرا دفاع نمی‏کنیم (بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار کارگزاران نظام و میهمانان شرکت‏کننده در اجلاس وحدت 18/2/1383).
• ما امروز در مقابل تحریکات امریکایى ایستاده‏ایم و در واقع تضمین‏کننده‏ ثبات این منطقه هستیم این دفاع از هویت ماست دفاع از شخصیت ملى ماست دفاع از دین ماست دفاع از آرمان‌هاى بلند نظام جمهورى اسلامى است دفاع از منطقه است و به این معنا دفاع از دنیاست (بیانات در میدان صبحگاه ستاد نیروى مقاومت بسیج2/6/1384).
• در دنیای قانون جنگل هر ملتی باید به فکر خودش باشد و خود را تقویت کند اگر به عزّت، شرف، استقلال و به هویّت انسانی خود معتقد است باید در خود قدرت دفاع به‏وجود آورد. (بیانات معظم له در مراسم مشترک تحلیف دانشجویان دانشگاههای افسری ارتش در دانشگاه امام علی(ع) 4/10/1382).
• هیچ مذهبی از مذاهب اسلامی تردید ندارد که آن وقتی که سرزمین اسلام، سرزمین مسلمین مورد تعرض قرار گرفت مورد تجاوز قرار گرفت دفاع بر همه مسلمانان واجب است همه مذاهب اسلامی در این متفقند این محل اختلاف نیست (بیانات در دیدار به مناسبت ولادت حضرت رسول اعظم (ص) 13/12/1388).
• ‌وظیفه عمومی برای همه از صدر تا ذیل، حضور در عرصه انقلاب و عرصه دفاع از کشور است (دیدار مردم مازندران در سالگرد حماسه 6 بهمن 1388).
• کسب دانش و فناورى‏هاى نو و نرم‏افزارهاى پیشرفته دفاعى و نوسازى و بازسازى صنایع دفاعى، افزایش ضریب خودکفایى با توسعه تحقیقات و بهره‏مندى از همه ظرفیت‏هاى صنعتى کشور (سیاست‌های کلی برنامه پنجم توسعه ابلاغ شده توسط رهبر معظم انقلاب).
• اهتمام به حضور نیروهاى مردمى در امنیت و دفاع از کشور و انقلاب با تقویت کمّى و کیفى بسیج مستضعفان (سیاست‌های کلی برنامه پنجم توسعه ابلاغ شده توسط رهبر معظم انقلاب).

 

3-2- دفاع غیرعامل

• "شایسته است که کلیه طرحهای بزرگ ملی از لحاظ ارتباط با وضعیت دفاعی کشور در آن مورد توجه قراربگیرد. اگر ما بخواهیم جاده، پل، سد، بندرگاه و رودگاه، بین‌لمللی درست کنیم باید بررسی شود که این کار از نقطه نظر دفاعی در چه وضعیتی قرار می‌گیرد. شایسته است که کارشناسان، زبدگان و صاحبنظران نظامی در دستگاه علمی دانشکده فرماندهی و ستاد، چنین پرو‍ژه‌هایی را بررسی کنند.")مهر – 1376(.
• اینکه دولت به پدافند غیرعامل اهمیت بدهد و وزراء و مسئولین دولتی به آن اهتمام کنند تذکر داده‌ایم و نظرات رهبری به دولت و آن ستاد ابلاغ شده است.
• ستاد کل (مسئولین و کارشناسان) باید در دولت و دستگاه‌ها و فصل بودجه در مجلس، همه جا با جدیت دنبال انجام کار بروند و آقایان را توجیه کنند.
• امروز پدافند غیرعامل برای ما مهم است. بخش‌هایی دارند انجام می‌دهند، سپاه هم کارهای خوبی کرده، مطلع هستم. اما در عین حال باز بایستی کار کرد، تلاش کرد و این امکانات را در اختیار پدافند غیرعامل قرار بدهید (26/1/1386).
• امروز اهمیت پدافند غیرعامل قاعدتاً برای مسئولین بایستی شناخته شده باشد، اهتمام شما کار را پیش می‌برد (16/12/1385).
• این موضوع را قبلاً هم ابلاغ کرده‌ام و الآن هم تأکید می‌کنم که باید تدابیرکارساز در باب پدافند غیرعامل را عملی کنید (30/6/1385).
• تأکید بر پدافند غیرعامل که عبارت است از مجموعه اقدامات غیرمسلحانه که موجب افزایش بازدارندگی، کاهش آسیب پذیری، تداوم فعالیت‌های ضروری، ارتقاء پایداری ملی و تسهیل مدیریت بحران  در مقابل تهدیدات و اقدامات نظامی دشمن می‌گردد.
• رعایت اصول و ضوابط پدافند غیرعامل از قبیل انتخاب عرصه ایمن، پراکنده‌سازی یا تجمیع حسب مورد، حساسیت‌زدایی، اختفا، استتار، فریب دشمن و ایمن‌سازی نسبت به مراکز جمعیتی و حائز اهمیت بویژه در طرح­های آمایش سرزمینی و طرح‌های توسعه آینده کشور.
• طبقه‌بندی مراکز، اماکن و تاسیسات حائز اهمیت به حیاتی، حساس و مهم و روزآمد کردن آن در صورت لزوم.
• تهیه و اجرای طرح‌های پدافند غیرعامل (با رعایت اصل هزینه –فایده) در مورد مراکز، اماکن و تأسیسات حائز اهمیت (نظامی و غیرنظامی) موجود و در دست اجراء بر اساس اولویت‌بندی و امکانات حداکثر تا پایان برنامه ششم و تأمین اعتبار مورد نیاز.
• تهیه طرح جامع پدافند غیرعامل در برابر سلاح­های غیرمتعارف نظیر هسته­ای، میکروبی و شیمیایی.
• دو یا چندمنظوره کردن مستحدثات، تأسیسات و شبکه‌های ارتباطی و مواصلاتی در جهت بهره‌گیری پدافندی از طرح­های عمرانی و به‌ویژه در مناطق مرزی و حساس کشور
• فرهنگ‌سازی و آموزش عمومی در زمینه به‌کارگیری اصول و ضوابط پدافند غیرعامل در بخش دولتی و غیردولتی، پیش­بینی مواد درسی در سطوح مختلف آموزشی و توسعه تحقیقات در زمینه پدافند غیرعامل.
• رعایت طبقه­بندی اطلاعات طرح­های پدافند غیرعامل.
• ممانعت از ایجاد تأسیسات پرخطر در مراکز جمعیتی و بیرون بردن این­گونه تاسیسات از شهرها و پیش­بینی تمهیدات ایمنی برای آن دسته از تأسیساتی که وجود آنها الزامی است و ممانعت از ایجاد مراکز جمعیتی در اطراف تاسیسات پرخطر با تعیین حریم لازم
• حمایت لازم از توسعه فناوری و صنایع مرتبط مورد نیاز کشور در پدافند غیرعامل با تاکید بر طراحی و تولید داخلی
• به‌کارگیری اصول و ضوابط پدافند غیرعامل در مقابله با تهدیدات نرم­افزاری و الکترونیکی و سایر تهدیدات جدید دشمن به منظور حفظ و صیانت شبکه­های اطلاع­رسانی، مخابراتی و رایانه­ای.
• پیش‌بینی سازوکار لازم برای تهیه طرح‌های مشترک ایمن‌سازی و ایجاد هماهنگی در سایر طرح‌ها و برنامه‌ها و مدیریت نهادهای مسئول، در دو حوزه پدافند غیرعامل و حوادث غیرمترقبه در جهت هم‌افزایی و کاهش هزینه‌ها.
• ایجاد مرکزی برای تدوین طراحی، برنامه­ریزی و تصویب اصول و ضوابط، استانداردها، معیارها، مقررات و آیین‌نامه‌های فنی پدافند غیرعامل و پیگیری و نظارت بر اعمال آن‌ها.
• گسترش پدافند غیرعامل. (سیاست‌های کلی ابلاغی توسط مقام معظم رهبری در بخش پدافند غیرعامل 29/11/1389).

 

4- آمادگی

• همه باید براى حفظ ارزش‌هاى والاى ماندگار در طول تاریخ، خود را آماده نگه دارند؛ در عرصه‌علم، در عرصه‌کار، در عرصه‌صنعت، در عرصه‌مدیریت و سیاست و در نوک پیکان براى دفاع ملى، نیروهاى مسلح در عرصه رزم نظامى.(بیانات رهبر معظم انقلاب و فرمانده کل قوا در دانشگاه افسرى امام على (علیه‌السّلام) 19/8/1390).
• ملت‌ها وظیفه دارند برای صیانت و حراست از خود و برای دفاع از کیان عزت و هویت خود، خود را آماده نگه‌دارند؛ آن ملتی که در این راه غفلت کند نابود شده است؛ آن ملتی که نتواند نیاز خود را به دفاع به ایستادگی و به مقاومت به‌هنگام بفهمد پایمال شده است (بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی‏در مراسم مشترک نیروهای مسلح در پایگاه هوایی شهید نوژه همدان 18/4/1383).
• دفاع، یک ‌وظیفه ‌عقلی ‌و انسانی ‌و اسلامی ‌است؛ ‌پس ‌باید آماده ‌بود، روزبه‌روز باید آمادگی‌تان ‌را بیشتر کنید و آموزش‌ها را پیش‌ ببرید، سازماندهی ‌منظم،‌ مبتنی ‌بر حفظ انضباط کامل ‌و رعایت ‌مقررات ‌است، ‌این ‌را یک ‌ارزش‌ به‌حساب ‌آورید. (سخنرانی ‌در دیدار با جمعی ‌از پرسنل ‌نیروی‌ هوایی ‌ارتش ‌جمهوری‌ اسلامی ‌به‌مناسبت ‌روز نیروی ‌هوایی 19/11/1369).
• شرط مجاهد، آماده بودن است. با دانش و فن و تجربه و پیشرفت‌هایی که ذهن بشر در همه اقطار عالم به آن دست یافته است خود را آشنا و مجهز کنید و به دیگران نیز بیاموزید. ذهن‌هایتان را پیچیده کنید و از تجربه‏های دوران دفاع مقدس حداکثرِ استفاده را بکنید (بیانات در مراسم مشترک دانش‏آموختگی دانشجویان دانشگاه‌های سه‏گانه‏ ارتش جمهوری اسلامی ایران 22/7/1383).
• من دیروز عرض کردم، نظامى مثل نظام جمهورى اسلامى با این آرمان‌ها، با این هدف‌ها، با این داعیه‌بزرگى که دارد دشمن ظلم است، دشمن استکبار است، دشمن زیاده‌خواهىِ متکبرانه‌ قدرت‌هاى بین‌المللى است، با چالش‌هایى مواجه می‌شود به رنگ‌هاى مختلف، به شکل‌هاى گوناگون، لذا باید آماده باشد. این آمادگى بیش از همه چیز متکى به ایمان‌هاى مردم است (بیانات در جمع خانواده شهدا و ایثارگران استان کرمانشاه21/7/1390).

 

5- مواجهه و مقابله با دشمن

• تنها راه مقابله با تهدیدات این است که وضعیت داخلی به‌گونه‌ای ساماندهی شود که دشمن از پیروزی خود مطمئن نباشد و زمینه را برای ماجراجویی فراهم نبیند (26/01/1386).
• دشمنان دشمنى می‌کنند. البته این دشمنى‌ها چالش‌هایى را ایجاد می‌کند. ملت ایران به مواجهه‌با این چالش‌ها عادت کرده است و ما ان‌شاءالله بر همه‌چالش‌هایى که دشمنان به وجود مى‌آورند غلبه خواهیم کرد و پیروز خواهیم شد و خداى متعال براى ملت ایران و در نهایت براى امت اسلامى و استقرار حقایق نورانى اسلام در عالم، این پیروزى را مقدر فرموده است (بیانات رهبر انقلاب در دیدار اقشار نمونه ی بسیج سراسر کشور6/9/1390).
• ·  دشمن وقتى سیلى می‌خورَد کینه به دل می‌گیرد و مقابله می‌کند. حالا ما که می‌خواهیم خودمان را ارزیابى کنیم باید محاسبه کنیم. وقتى دشمن در مقابل ما بشدت دندان نشان می‌دهد ما باید احساس کنیم که پس توانایى‌هاى ما بالاست و می‌توانیم به این دشمن ضربه بزنیم (بیانات در دیدار مردم قم در سالروز قیام 19 دی19/10/1389). 
• ملت ایران به سمت پیش حرکت می‌کند؛ به سمت اوج حرکت می‌کند؛ در میدان‌هاى گوناگون بر چالش‌هاى گوناگون غلبه پیدا می‌کند و دشمنان در همین مقابله و مواجهه عقب‌نشینى می‌کنند، کوتاه مى‌آیند ناچارند. با این حرکت، سرنوشت ملت ایران، پیروزىِ قطعى است (بیانات رهبر انقلاب در دیدار اقشار نمونه بسیج سراسر کشور 6/9/1390).

 

6- استقامت و پایداری

• من به‌عنوان انسانی که در جریان مسائل کشور از اول انقلاب تا حالا از نزدیک بوده‏ام عرض می‏کنم که پیشرفتهای ما در همه‏جا ناشی از ایستادگی و استقامت بر پایه ارزش‌ها بوده است؛ هرجا که استقامت کردیم و بر مبانی خودمان پافشاری کردیم و از آن کوتاه نیامدیم و در مقابل تهدیدها خودمان را نباختیم آن‏جا پیشرفت کرده‏ایم. این ایستادگی و پایداری، مهم‌ترین چیزی است که ما می‏توانیم آن را وسیله قرار دهیم برای رسیدن به اهدافمان و البته باید شجاعت انقلابی را هم حفظ کنیم (بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با اعضای مجلس خبرگان رهبری 31/6/1383).
• نظام ‌مقدس ‌اسلامی‌ با استقامت و پافشاری ‌بر اهداف ‌والای ‌الهی ‌و استمرار مجدانه ‌خود بر صراط مستقیم ‌انبیاء و اولیاء و ایستادگی ‌در حمایت‌ از مظلومین‌ و ستیزه ‌با ستمگران ‌و مجاهدت ‌در راه ‌قسط و عدل ‌اسلامی‌ و نهراسیدن ‌از تهدیدها و فشارها و لطماتی‌که ‌در این ‌راه ‌از سوی ‌نظام ‌سلطه جهانی ‌بر او وارد آمده‌ توانسته ‌است ‌فروغ ‌امید را در دل ‌محرومان‌ و زجرکشیدگان‌ در سراسر جهان ‌برافروزد و زنده‌ نگه‌دارد و به ‌آنان ‌شجاعت‌ و قدرت ‌اقدام ‌ببخشد (بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با اعضای مجلس خبرگان رهبری 31/6/1383).
• وظیفه‌ ‌ما آن ‌است‌که ‌با پایداری‌خود در مقابله‌ با تهدید و تطمیع ‌سلطه‌گران، ‌این‌ پرچم‌ را همچنان‌برافراشته ‌نگه‌داشته و ‌از هیچ‌ فداکاری‌یی‌ دریغ ‌نکنیم‌تا بتوانیم ‌نقش ‌و مسؤولیت ‌تاریخی‌یی ‌را که ‌بر عهده‌ ‌ما در این ‌برهه ‌از زمان ‌گذارده ‌شده‌است ‌به ‌بهترین ‌وجه ‌ایفا کنیم‌ (بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با اعضای مجلس خبرگان رهبری 31/6/1383).

 

7- حفاظت و ایمنی در برابر دشمن

• خانه‏هاى مردم، محیط زندگى مردم، محیط کسب و کار مردم، و محیط تحصیل مردم باید امن باشد (بیانات در صبحگاه مشترک نیروهاى نظامى و انتظامى استان کرمان 15/2/1384).
• دفاع از تمامیت ارضی و استقلال کشور  …دفاع از این ملت بزرگ … دفاع و حراست و حفاظت از کارهای بزرگی است که در این کشور انجام گرفته است، سازندگی‌های با ارزشی که شده است و می‏شود و در آینده هم به فضل پروردگار خواهد شد (بیانات مقام معظم رهبری‏در «مانور بزرگ ولایت» 3/3/1375).
• انقلاب ‌محتاج‌ حراست ‌و حفاظت ‌از همه ‌جهات ‌و از جمله ‌حراست ‌مادی ‌و مسلح‌ـ غیر از حراست‌ علمی ‌و معنوی‌ و غیره‌ـ است ‌و آن ‌به‌عهده‌ ‌شماها به‌خصوص ‌به‌عهده‌ ‌سپاه‌ پاسداران ‌انقلاب ‌اسلامی ‌است (دیدار پاسداران سپاه و کمیته در سالروز میلاد امام حسین(ع) 29/11/1369).
• بار امانتی که بر دوش ماست، یعنی حفظ دستاورد عظیم این انقلاب، یک ویژگی برای ملت ایران است؛ با حفاظت از این ذخیره عظیم باید شکرگزار این نعمت باشیم (بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی‏در اجتماع زائران مرقد مطهّر امام خمینی(ره) 14/3/1380).
• ·  همه‌ ‌شما در هرجا که ‌هستید در حراست ‌و حفاظت‌از این ‌نظام ‌و در باز کردن ‌مشکلات ‌این ‌کشور به‌ یک ‌اندازه‌ مسئولید (سخنرانی ‌در دیدار مسئولان ‌و کارگزاران‌ نظام‌ به همراه ‌حجت‌الاسلام‌ و المسلمین‌ حاج‌ سید احمد خمینی 14/9/1369). 

 

8- نتیجه‌گیری

انقلاب اسلامی و نظام اسلامی جلوِ منافع غارتگرانه بیگانگان را در این کشور گرفته است و بزرگ‌ترین ضربه را بر منافع چپاولگران و غارتگران بین‏المللی وارد کرده است. بنابراین، دشمنان این ملت، قدرت‌های سلطه‏طلب جهانی هستند که برای تحقّق مقاصد خود حاضرند همه دنیا را به خاک و خون بکشند و جنگ‌های خونین راه بیندازند. یکی از مهم‌ترین عوامل دفاع مناسب در برابر حملات و تهدیدات، شناخت دشمن و اهداف آن می‌باشد. بنابراین وظیفه عمومی برای همه از صدر تا ذیل، حضور در عرصه انقلاب و عرصه دفاع از کشور است.

مقام معظم رهبری در ارتباط با ساماندهی و ایجاد یک هماهنگی و ضمانت اجرایی در تصمیمات در ارتباط با پدافند غیرعامل موارد زیر را تأکید فرموده‌اند:

•    تشکیل سازمان پدافند غیرعامل به منظور هماهنگ‌سازی، سیاست‌گذاری، کنترل، نظارت و تصویب طرح‌های دفاع غیرعامل پروژه‌های عمرانی کشور در ستاد کل نیروهای مسلح.
•     تأکید بر شناسایی مراکز درجه یک و حیاتی کشور در طرح‌های دفاعی.
• اولویت‌بندی اماکن و موضوعات بر اساس اهمیت و کاربرد آنان در طرح.
• داشتن نگاه اجرایی و میدانی در موضوعات دفاع غیرعامل.
•  به نتیجه رساندن طرح‌های دفاع غیرعامل در ارتباط با مسئولین اجرایی کشور.
• تأکید بر داشتن طرح دفاع غیرعامل برای کلیه پروژه‌ها و تأسیسات کشور.
• تأکید بر پیگیری سازمان پدافند غیرعامل و نظارت بر اجرای طرح‌های دفاع غیرعامل دستگاه‌های اجرایی کشور.
• تأکید بر روحیه بسیجی در اجرای پروژه‌ها.
• در اولویت بالا قرار داشتن مسئله دفاع غیرعامل کشور.
•  استفاده از نعمت‌های خداداد (عوارض طبیعی موجود و...).
• ایمن‌سازی سرمایه‌های اساسی (اقلام عمده دفاعی) و غیره

 

فهرست منابع

1-     راهنمای جامع پدافند غیرعامل استانها – سازمان پدافند غیرعامل کشور – معاونت زیربنایی سازمان پدافند غیرعامل کشور-1388

2-     راهنمای جامع پدافند غیرعامل دستگاه‌های اجرایی کشور – سازمان پدافند غیرعامل کشور – 1388

3-     سند راهبردی پدافند غیرعامل کشور – روابط عمومی سازمان پدافند غیرعامل کشور- ویراست دوم – تابستان 1388

4-     مبانی ، مستندات و الزامات قانونی پدافند غیرعامل ـکمیته دایمی( سازمان) پدافند غیرعامل کشور - 1386

5-     موحدی نیا ، جعفر –مفاهیم نظری و عملی پدافند غیرعامل – سپاه پاسداران - 1387

6-      هاشمی فشارکی، سیدجواد و جلالی، غلامرضا - پدافند غیرعامل در آینه قوانین و مقررات ـ سازمان پدافند غیرعامل کشور – 1389 

پایگاه اطلاع‌رسانی پایداری ملی WWW. PAYDARI MELLI.IR

http://www.leader.ir/

http://maslahat.ir/MainPage.aspx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

[1] مدرس دانشگاه امام حسین (ع) و مشاورعالی دفاع غیر عامل