آیت اللّه شیخ زین العابدین مازندرانی
َ اساتید: حضرات آیات ملا محمد حسین بن محمد جعفر فشارکی، و. ...
محل تولد: بابل 3وفات: 1309قمری 3مزار: کربلا
َ اساتید: حضرات آیات سید ابراهیم قزوینی (صاحب ضوابط) شیخ محمدحسن نجفی(صاحب جواهر)،سعیدالعلما مازندرانی و....
َ شاگردان: بزرگانی چون محمدحسن مازندرانی، شیخ عیسی رشتی، ملا محمد حسین بن محمد جعفر فشارکی، سید محمدشریف حسینی تویسرکانی و. ...
َ تولد و تحصیل: عالم متقی، شیخ زین العابدین مازندرانی، از مراجع شیعه در اواخر قرن سیزدهم هجری به شمار می رود. این شخصیت برجسته در مازندران تولد یافت و در آغاز جوانی به تحصیل علوم دینی روی آورد. او پس از مدتی تحصیل در حوزه علمیه بارفروش «بابل» و استفاده از استاد برجسته، علامه سعید العلما مازندرانی، راهی عتبات عالیات گردید و سال ها در کربلا و نجف از کرسی درس اعاظم و اساتید برجسته ای چون صاحب جواهر و صاحب ضوابط بهره مند گردید و به مراحل والایی از دانش و فضل ارتقا یافت.
َ تدریس: این عالم ربانی پس از ارتحال استادش صاحب جواهر، به حائر حسینی رفت و زعامت و سرپرستی حوزه کربلا را عهده دار شد. وی مجتهدی جامع و در فقه و اصول، تفسیر و حدیث و علم رجال، متبحر و استاد بود و از برکت کرسی درسش اعلام متعددی به درجه اجتهاد نائل گردیدند.
َ از نگاه بزرگان: اکثر شرح حال نویسان یاد و نام این فقیه برجسته را زینت بخش کتاب خود قرار داده و از مقام علمی و اخلاقی وی، تحسین و تجلیل کرده اند. محدث قمی در فوائد الرضویه می نویسد: «شیخ الفقها و المجتهدین واحد مراجع المسلمین، العابد الناسک، ما رأی اشد مواظبت منه علی السنن و النوافل. .. انتهت الیه الریاست العلمیه بکربلا کان ملجأ للمومنین و ملاذا للمسلمین و کان مرجع شیعت الهند و کثیر من بلاد ایران و بخارا و العراق و. ... »
َ خصوصیات اخلاقی: این عالم ربانی با همت والا و مجاهدت با نفس، قله های دانش و کمال را فتح و به حقیقت علم که: «نور یقذفه اللّه فی قلب من یشاء» می باشد، دست یافت. او به راستی آیتی از آیات حق و حجتی از حجت های الهی بود. اهتمام و مواظبتش بر انجام سنن و نوافل، زبانزد خاص و عام بود. وی فقیهی متعبد و افتخارش به عبودیت بود نه به شهرت و نام. آن بزرگوار در گره گشایی و حل مشکلات مردم، گوی سبقت را از همگان ربوده بود تا جایی که از آبروی خود نیز در این راه مایه می گذاشت. تا می توانست قرض نموده و به مستمندان کمک می کرد و هر از چند گاهی که یکی از ثروتمندان و ارادتمندانش از هند و جاهای دیگر که به کربلا می آمدند قرض های او را ادا می کردند. از فرزند فاضلش شیخ العراقین نقل شده: در یکی از سفرها که شیخ به سامرا می رود، سخت بیمار می شود. میرزای شیرازی از او عیادت کرده و دلداری می دهد. اما شیخ می گوید: من هیچ گونه نگرانی از مرگ ندارم، نگرانی من از این است که بنا به عقیده ما امامیه، وقتی که می میریم روح ما را به امام عصر عجل اللّه تعالی فرجه الشریف عرضه می کنند. اگر امام سؤال کند: زین العابدین! ما به تو بیش از این آبرو و اعتبار داده بودیم تا بتوانی قرض کنی و به فقرا بدهی، چرا نکردی؟! من چه جوابی به آن حضرت می توانم بدهم؟! روزی فقیری به در خانه شیخ رفت و از او چیزی خواست، شیخ چون پولی در بساط نداشت، بادیه (کاسه مسی) منزل را برداشت به او داد و گفت: این را ببر بفروش. چند روز بعد که اهل منزل متوجه شدند بادیه نیست و به دنبال این بودند که چه شده؟ آیا دزد برده؟! شیخ که در کتابخانه اش بود، فریاد بر آورد که: دزد را متهم نکنید، بادیه را من برده ام! حکایت دیگری از فرزندش به این مضمون نقل شده: یک شب پدرم در حرم کربلا مشغول نماز بود پس از آن که نمازش به پایان رسید، زنی آمد و درگوش شیخ حرف هایی زد. وقتی می خواستیم به منزل برگردیم پدرم به «فانوس کش» گفت: از راه دیگری برود. مدتی رفتیم تا به در منزلی رسیدیم، شیخ دق الباب کرد، مردی قهوه چی بود که در را باز کرد، تا شیخ را دید دستپاچه شد، فورا خم شد و دست شیخ را بوسید و گفت: فرمایشی دارید؟ شیخ به او گفت: از تو می خواهم به زنت رجوع کنی. آن مرد گفت: اطاعت می کنم و رجوع کردم. بعد فهمیدم که مرد قهوه چی زن خود را با وجودی که چند فرزند از او داشته، طلاق داده و از منزل بیرون کرده بود و آن زن به شیخ متوسل شده تا شفاعت کند. مرحوم شیخ در پارسایی و تواضع ضرب المثل بود. معروف است روزی که در کربلا، آب طغیان کرده بود و همه اهل شهر در فکر چاره بودند، آن بزرگوار، از شهر بیرون رفت و در میان عبای خود شخصاً خاک حمل می کرد تا جلوی آب را بگیرد. وقتی مردم دیدند که روحانی بزرگ شهر برای سد سازی، خاک حمل می کند، به او تأسی کرده و در حرکتی همگانی، سدی خاکی در برابر آب ساختند که تا سال ها باقی ماند.
َ وفات: عالم ربانی، آیت اللّه شیخ زین العابدین مازندرانی، سرانجام پس از عمری تلاش علمی و دستگیری از بندگان خدا، در شانزدهم ذی القعده سال 1309 قمری دعوت حق را لبیک گفت و به سرای جاوید کوچ کرد، گر چه تاریخ دقیقی از تولد آن فقیه زاهد در دست نیست اما عمری طولانی و با برکت داشت و به تعبیر محدث قمی در فوائد الرضویه: و عمر عمرا طویلا ناهز المائت سنت . عمری طولانی نزدیک به صد سال کرد.» رضوان اللّه تعالی علیه
منابع: فوائد الرضویه، زندگانی و شخصیت شیخ انصاری، سیمای فرزانگان
«کتابنامه»
https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6435/7810/99791/آیت-اللّه-شیخ-زین-العابدین-مازندرانی/?SearchText=فشارکی
