طرح جامع شهر تهران (1385)

طرح جامع شهر تهران (1385)

متن مصوبه طرح راهبردی ـ ساختاری (جامع) شهر تهران (1385)

(مشتمل بر گزارشات الحاقی ممهور به مهر شورای اسلامی شهر تهران)

1- محدوده شهر تهران به وسعت 616 کیلومترمربع، با مختصات جغرافیایی معین، طبق نقشه مربوطه در اسناد طرح، تعیین و تثبیت می‌شود. شهرداری تهران موظف است با توجه به محدوده 25 ساله شهر تهران در طرح جامع اول (1349)، محدوده شهر در طرح جامع دوم (1371) و تراز 1800 متر در پهنه شمالی شهر و مصوبات کمیسیون ماده (5) شهر تهران و با عنایت به اقدامات انجام‌شده تاکنون و ساخت‌وسازهای موجود و حقوق مکتسبه و قانونی اشخاص و ضمن رعایت اصل حفاظت از میراث طبیعی و محیط‌زیست، ظرف مدت حداکثر شش ماه از تاریخ تصویب این سند، این محدوده را تدقیق و نقشه‌های با مقیاس 1:2000 آن را تهیه و به ترتیب، به تأیید شورای اسلامی شهر تهران و کمیسیون ماده (5) شهر تهران رسانده، بعد از مهر و امضاء دبیرخانه شورای‬عالی شهرسازی و معماری ایران ملاک عمل قرار دهد. این محدوده به‌هیچ‌وجه قابل‌تغییر نخواهد بود، مگر با نظر و تصویب شورای‬عالی و بعد از پیشنهاد مشترک کمیسیون ماده (5) و شورای اسلامی شهر تهران.

1-چشم‌انداز توسعه بلندمدت شهر تهران، که سیمای مطلوب شهر در افق طرح و میثاقی برای توسعه پایدار کلان‌شهر تهران و پایتخت کشور است، هماهنگ با چشم‌انداز بیست‌ساله کشور، مبتنی بر آرمان‌های زیر است:

1-2 تهران: شهری با اصالت و هویت ایرانی ـ اسلامی و سامان‌یافته برای رشد و تعالی انسان.

2-2 تهران: شهری دانش‌پایه، هوشمند و جهانی.

3-2 تهران: شهری سرسبز و زیبا، شاداب و سرزنده با فضاهای عمومی متنوع و گسترده.

4-2 تهران: شهری امن و مقاوم در برابر انواع آسیب‌ها و مقاوم در برابر مخاطرات و سوانح.

5-2 تهران: شهری پایدار و منسجم با ساختاری مناسب برای سکونت، فعالیت و فراغت.

6-2 تهران: شهری روان با رفاه عمومی و زیرساخت‌های مناسب همراه با تعدیل نابرابری‌ها و تأمین عادلانه کلیه حقوق شهروندی.

7-2 تهران: کلان‌شهری با عملکردهای ملی و جهانی و با اقتصاد مدرن و مرکزیت امور فرهنگی ـ پژوهشی و سیاسی در سطح کشور و حداقل یکی از سه شهر مهم و برتر منطقه آسیای جنوب غربی.

2-راهبردهای توسعه پایدار و همه‌جانبه شهر تهران برای تحقق چشم‌انداز توسعه، به‌قرار زیر است:

1-3- ارتقاء نقش و جایگاه شهر تهران در سطوح فراملی، ملی و منطقه‌ای

(مجموعه شهری تهران).

1-1-3- تبدیل تهران به شهری دانش‌پایه (دروازه ورودی ایران به عصر اطلاعات)، هوشمند و جهانی با افزایش سهم اقتصاد مدرن و دانش‌پایه و تأمین فضا، زیرساخت‌ها و ارتباطات لازم در آن، برای ارتقاء زیست پذیری و فعالیت پذیری شهر در سطح جهانی و منطقه‌ای.

2-1-3- تداوم مرکزیت سیاسی ـ اداری کشور و مدیریت و نظارت عالی بر فرآیندهای توسعه ملی همراه با تعادل بخشی و تمرکززدایی در ارتباط با وظایف حکومت مرکزی و انتقال دستگاه‌های دولتی و ضرورتی بر حضور و استقرار آن‌ها در تهران نیست.

3-1-3- ساماندهی یکپارچه مجموعه شهری تهران با الگویی چندمرکزی به‌منظور تمرکززدایی و کاهش وابستگی سکونت‌گاه‌های پیرامونی به شهر تهران و ایجاد محیطی قابل زندگی برای کلیه ساکنان مجموعه شهری تهران.

3-1-3 توسعه برنامه‌ریزی‌شده، هدایت‌شده و حمایت‌شده شهرک‌های اقماری کلان‌شهر تهران که در فاصله مناسبی از تهران قرار دارند و عمده مسائل و رفع نیازهای آن‌ها مستقل از تهران است با اولویت به شهرهای جدید پردیس، پرند، هشتگرد و ایوان کی.

2-3- ساماندهی و صیانت از محدوده و حریم شهر تهران.

الف) ساماندهی و صیانت از محدوده و جلوگیری از هرگونه گسترش شهر.

1-2-3- جلوگیری از گسترش کلان‌شهر تهران و تثبیت مرز محدوده آن از شمال، جنوب، شرق و غرب شهر.

2-2-3- مرز محدوده شهر تهران فصل مشترک حد کالبدی شهر و حریم شهر تهران است.

شهرداری تهران موظف به مشخص کردن خط محدوده با علائم ویژه و ثابت به‌خصوص در محدوده شمالی شهر و اطلاع‌رسانی لازم برای هرگونه دخل و تصرف مغایر، در این خصوص است.

3-2-3- شهرداری تهران ضمن علامت‌گذاری مرز محدوده شهر، به‌منظور حفاظت مؤثر و هویت بخشی به محدوده شهر، موظف به ایجاد و ساماندهی کمربند سبز شهر به‌موازات خط محدوده شهر با مجموعه‌ای از کاربری‌های سبز (پارک‌های جنگلی و شهری، باغات مثمر و غیرمثمر و ...) است. بدین منظور کلیه نهادهای ذی‌ربط ازجمله اداره کل منابع طبیعی و سایر نهادها و مراجع و دستگاه‌های دولتی و عمومی موظف به تخصیص این اراضی در محدوده‌های مذکور برای ایجاد کمربند سبز می‌باشند (به‌استثنای محدوده مناطق حفاظت‌شده سازمان حفاظت محیط‌زیست).

4-2-3- تحدید ساخت‌وسازهای مسکونی در مجاورت مرز محدوده شهر و تخصیص اراضی مجاور خط محدوده به عملکردهایی ویژه ازجمله برای فعالیت‌های تفرجی، فراغت و گردشگری و یا چندمنظوره با حداقل سطح اشغال و تراکم و غلبه فضای سبز و باز.

ب) ساماندهی و صیانت از حریم شهر.

5-2-3- لزوم اعمال ضوابط و مقررات یکپارچه برای کلیه مراکز جمعیت و فعالیت واقع در حریم شهر و عدم تعیین حریم جداگانه برای کانون‌های جمعیتی و کلیه سکونت‌گاه‌های موجود در حریم شهر تهران از طریق تهیه طرح جامع حریم شهر.

6-2-3- ممنوعیت تبدیل شهرها، روستاها و شهرک‌های موجود و آتی در حریم شهر تهران، به شهرهای مستقل و همچنین ممنوعیت ایجاد هرگونه مرکز سکونتی جدید اعم از شهرک، مجتمع مسکونی و نظایر آن‌ها و هرگونه تخصیص و تفکیک اراضی در حریم به‌منظور واگذاری آن برای سکونت افراد، اعضای تعاونی‌ها، ارگان‌های دولتی و غیردولتی، نظامی و انتظامی، ضمن اصلاح قانون تعاریف محدوده و حریم شهرها و روستاها مصوب دی‌ماه 1384.

7-2-3- برخورد جدی و همه‌جانبه و بدون اغماض با هرگونه تخلف در ساخت‌وساز در مرزهای محدوده شهر و حریم آن و جلوگیری از هرگونه فعل‌وانفعال غیررسمی و غیرقانونی و برخورد با تمامی اشخاص متخلف اعم از حقیقی و حقوقی، تعاونی‌های مسکن وابسته به دستگاه‌های دولتی، عمومی، قوه قضائیه، شهرداری، نیروهای مسلح (نظامی و انتظامی) و نهادهای انقلاب اسلامی. نهادها، ستادها و مؤسسات عمومی که املاک و اراضی بزرگ در نقاط مختلف شهر در اختیار دارند، حق واگذاری و فروش اراضی و املاک خود را جز با اجازه رسمی و قانونی شهرداری و کمیسیون ماده (5) در محدوده و حریم شهر تهران و برخلاف کاربری‌های مصوب ندارند.

8-2-3- استقرار کاربری‌ها و هرگونه مرکز و یا پهنه فعالیت جدید (اعم از کارگاه، کارخانه، ناحیه صنعتی، مجتمع صنعتی و ساماندهی کارگاهی، شهرک صنعتی و مانند آن) در محدوده حریم شهر تهران صرفاً در چارچوب ضوابط و مقررات طرح جامع حریم که بر اساس راهبردهای مصوب طرح جامع شهر تهران خواهد شد، مجاز است.

9-2-3- ساماندهی نظارت بر حریم تهران، با اعمال سیاست‌گذاری و مدیریت یکپارچه، به عهده شهرداری تهران است. بر این اساس شهرداری تهران موظف است که درآمدهای حاصله از توسعه و عمران و نظارت بر ساخت‌وسازهای مجاز و قانونی حریم را در قالب برنامه‌وبودجه‌های مصوب سالیانه خود، صرفاً در حریم شهر تهران، هزینه نماید.

10-2-3- محدوده حریم شهر تهران که در دویست و چهل و نهمین جلسه شورای اسلامی شهر تهران (مورخ 1385/5/1) به تصویب رسیده، به وسعت 5924 کیلومترمربع طبق نقشه مربوطه، شامل شهرستان‌های کنونی تهران، شمیرانات، ری، اسلامشهر، رباط‌کریم و بخشی از شهرستان شهریار (بخش قدس و بخش مرکزی به‌استثنای دهستان جوقین) است، که بر این اساس، تقسیمات کشوری محدوده حریم شهر تهران در استان تهران، توسط وزارت کشور، اصلاح و اعمال می‌شود.

3-3- توسعه اجتماعی و ساماندهی اسکان جمعیت.

1-3-3- جمعیت شهر تهران در افق طرح با توجه به رشد طبیعی جمعیت آن و تجزیه‌وتحلیل نتایج آخرین سرشماری نفوس و مسکن کشور (1385) و با فرض نرخ رشد 1/02 در سال (ناشی از نرخ باروری حداقل) معادل 8/7 نفر پیش‌بینی می‌گردد.

لیکن برنامه‌ریزی‌های طرح برای تأمین نیازهای سکونت و خدمات شهری جمعیت ساکن و شاغل (جمعیت روزانه) و با فرض نرخ رشد 1/20 در سال (ناشی از نرخ باروری پایین) معادل 9/1 میلیون نفر برآورد شده است.

2-3-3- تثبیت وسعت نهایی کاربری‌های خالص مسکونی در محدوده شهر به مساحت 180 کیلومترمربع و سرجمع در تمامی پهنه‌های چهارگانه، ضمن اجتناب از گرایش‌های حاکم بر توسعه اسکان جمعیت به زیان تنزل کیفیت زندگی و ساماندهی اسکان‌های غیررسمی و حاشیه‌نشینی در بافت‌های شهری و هاله‌های پیرامونی.

3-3-3- ارتقاء وضعیت مسکن شهر تهران در جهت تأمین 25 مترمربع سرانه متوسط زیربنای مفید مسکونی تا حداکثر 30 مترمربع به‌نحوی‌که این سرانه در سطح محل‌های از 17/5 مترمربع کمتر نباشد.

4-3-3- تعدیل نابرابری‌ها و تأمین خدمات و فضاهای عمومی موردنیاز جمعیت شهری تهران به‌ویژه در مناطق جنوبی و مرکزی شهر و ساماندهی وضعیت توزیع فضاهای خدماتی و تجاری با عملکرد محلی متناسب با نیاز شهروندان.

5-3-3- تأمین امنیت و سلامت در عرصه‌های سکونت با ساماندهی شبکه‌های دسترسی مناسب و حرکت پیاده برای تردد آرام در محلات و بین محلات مسکونی. 6-3-3- جلب مشارکت عمومی برای ارتقاء کیفیت زندگی و حمایت از شوراها و نهادهای مردمی، با رویکرد محله محوری، برای اداره امور شهر به‌صورت محلی و مشارکتی در سطح محلات، نواحی و مناطق شهری.

4-3- توسعه اقتصادی و رونق فعالیت شهر تهران.

1-4-3- جایگزینی منابع پایدار درآمد برای تأمین هزینه‌های اداره شهر با کاهش تدریجی سهم درآمد از ساخت‌وساز مسکونی (رو به فروش تراکم قبلی) به‌ویژه با رونق اقتصادی شهری در پهنه‌های فعالیت و دستیابی به حداکثر تنوع اقتصادی در این پهنه‌ها.

2-4-3- جلوگیری از سوداگری و کسب‌وکار غیرمولد در مسکن و زمین شهری، از طرق مختلف ازجمله؛ وضع و اخذ عوارض بر هرگونه نقل‌وانتقال مازاد بر یک‌بار بر روی اراضی و املاک و خانه و آپارتمان در شهر تهران و حریم آن توسط شهرداری و با تصویب شورای اسلامی شهر تهران، به‌منظور کنترل نرخ تورم و جلوگیری از افزایش قیمت‌های زمین و مسکن در تهران و به‌ویژه به نفع اقشار آسیب‌پذیر.

3-4-3- حفظ و پالایش پهنه‌های فعالیت کنونی و گسترش عرصه‌های فعالیت در قلمرو شهر تهران و پیرامون آن.

4-4-3- ایجاد مرکزی خدماتی ـ اداری و تجاری با عملکرد جهانی در پهنه مرکزی به‌منظور ایجاد فضای لازم برای حضور شرکت‌های فراملی و خدمات مولد جهانی و بازاریابی تخصیص فضا برای جذب بنگاه‌های بین‌المللی فعال در کشورهای منطقه، اسلامی و آسیای میانه و غربی.

5-4-3- تأمین فضای موردنیاز برای پارک‌های علمی و فناوری و استفاده از پهنه‌های دارای مزیت برای تشکیل خوشه‌های تخصصی از بنگاه‌های علمی و پژوهشی و همچنین جایگزینی تدریجی صنایع متوسط و کوچک با فن‌آوری بالا به‌جای صنایع بزرگ آلاینده و انبارهای موجود.

5-3- بهبود وضعیت شبکه‌های ارتباطی و نظام حمل‌ونقل و ترافیک.

1-5-3- توسعه و ساماندهی سیستم حمل‌ونقل همگانی به‌ویژه استفاده از سیستم‌های حمل‌ونقل ریلی سریع با اولویت مترو و ارجحیت سرمایه‌گذاری برای ایجاد شبکه مصوب و پیشنهادی برای مترو.

2-5-3- ساماندهی شبکه بزرگراهی برون‌شهری و درون‌شهری با تأکید بر اصلاح نظام سلسله مراتبی شبکه دسترسی‌های درون‌شهری و در جهت دستیابی به نظام حمل‌ونقل واحد در مجموعه شهری تهران.

3-5-3- پرهیز از گسترش شبکه بزرگراهی و تأکید بر تسهیل و سامان یابی ارتباط محلات با شبکه‌های بزرگراهی و اصلی شهر تهران.

4-5-3- احداث دروازه‌های مناسب در مبادی ورودی شهر با ارائه خدمات موردنیاز و تجهیز فضاهای مناسب برای مدیریت بحران و انتقال کاربری‌ها و فعالیت‌های تشدیدکننده ترافیکی (انبارها، پایانه‌ها و ...) به دروازه‌های ورودی.

5-5-3- توقف روند رو به رشد سهم وسایل نقلیه شخصی و سپس کاهش سهم استفاده از وسایل نقلیه شخصی در نظام حرکت و حمل‌ونقل شهر تهران، به‌ویژه اعمال محدودیت برای تردد در محدوده مرکزی، ارزشمند و ویژه شهر و حذف خودروهای فرسوده در کوتاه‌ترین زمان ممکن.

6-5-3- گسترش حرکت پیاده و دوچرخه در پهنه‌های مستعد شهر.

7-5-3- تعدیل تقاضای سفر از طریق ساماندهی و ارائه خدمات عمومی در مراکز شهری، پایانه‌ها و ایستگاه‌های مترو و تجهیز هر چه سریع‌تر ایستگاه‌های مترو به‌عنوان فرصتی ارزشمند برای ساماندهی شهر و توسعه ict در جهت تحقق شهر الکترونیک.

8-5-3- اعمال سیاست‌های خاص توسعه پارکینگ با هدف کاهش سفر با اتومبیل‌های شخصی در حوزه میانی و در اطراف رینگ میانی شهر و نقاط مستعد تبادل سفر و توسعه پارکینگ عمومی در حوزه‌های شرقی و غربی.

9-5-3- جلوگیری از حذف پارکینگ در هرگونه ساخت‌وساز و ممنوعیت اخذ وجه در قبال کسری پارکینگ به هر میزان در هنگام صدور پروانه و گواهی‌های عدم خلاف و پایان کار، توسط شهرداری و کمیسیون‌های ماده صد.

10-5-3- واگذاری اختیارات شورای هماهنگی ترافیک استان تهران در خصوص تهران و شهرهای واقع در حریم و حوزه نفوذ آب به کارگروه یا کمیته‌ای که با مسئولیت مدیریت شهری تهران تشکیل خواهد شد.

6-3- حفاظت از محیط‌زیست و ایمن‌سازی شهر تهران از سوانح طبیعی (زلزله، سیل و ...)

الف) راهبردهای بهبود و ارتقاء وضعیت محیط‌زیست.

1-6-3- تضمین پایداری مناطق حفاظت‌شده و تنوع زیستی اکوسیستم‌ها، حفظ باغات و اراضی کشاورزی و توسعه فضاهای سبز درون و پیرامون شهر.

2-6-3- پالایش اراضی صنعتی، انتقال صنایع مزاحم و مراکز آلوده‌کننده صنعتی و پایانه‌های حمل‌ونقل عمومی به خارج از شهر.

3-6-3- جلوگیری از آلودگی هوا و صدا با تحدید حمل‌ونقل شخصی و تغییر در مشخصات وسایل نقلیه سنگین ازنظر تولید صدا، گسترش حمل‌ونقل عمومی به‌ویژه توسعه شبکه مترو و ارتقاء تکنولوژی تولید و مصرف سوخت مناسب با حداقل آلایندگی.

4-6-3- ایجاد ساختار سازمانی مناسب برای مدیریت دفع پسماندهای خطرناک، بیمارستانی و نخاله‌های ساختمانی و اعمال روش‌های مناسب و جدید برای دفع زباله با کمترین آسیب‌رسانی به محیط‌زیست.

ب) راهبردهای ایمن‌سازی در برابر خطر زلزله.

5-6-3- شناسایی مشخصات مکانی و مکانیزم‬های رفتاری گسل‌های اصلی و فرعی شهر تهران، ایمن‌سازی و اعمال ضوابط طراحی و اجرای مربوط به حریم گسل‌های اصلی و فرعی در ساختمان‌های مسکونی، عمومی و دولتی جدیدالاحداث موجود و تأسیسات زیربنایی و سایر شریان‌های حیاتی شهر تهران.

6-6-3-محدودیت ساخت‌وساز در عرصه‌هایی با شرایط ناپایداری

ژئوتکنیکی، مستعد لغزش و شیب‌های بسیار تند به‌ویژه در ارتفاعات شمالی تهران و اعمال ضوابط و مقررات ساخت‌وساز اصولی و مقاوم در کل پهنه‌های شهر و هرگونه ساخت‌وساز شهری.

7-6-3- استفاده از اراضی تحت اختیار نهادها و سازمان‌های عمومی و دولتی، نظامی و باز (ساخته نشده)، برای کارکردهای فراغت و گردشگری و چندمنظوره شهری با سطح اشغال حداقل و تراکم ساختمانی محدود و تجهیز مناسب این فضاها برای استفاده در شرایط بحران.

ج) راهبردهای ایمن‌سازی در برابر خطر سیل.

8-6-3- حفاظت از حوزه‌های آبخیز بالادست و تهیه طرح‌های اجرایی آبخیزداری و کنترل سیلاب در ارتفاعات مشرف به تهران.

9-6-3- تعیین محدوده‌های دارای پتانسیل سیل‌خیزی در سیلاب روهای اصلی شهر و تدوین ضوابط و مقررات ساخت‌وساز در انواع کاربری‌ها با در نظر گرفتن خطر سیل‌خیزی.

10-6-3- افزایش نفوذ آب باران در اراضی شهری و اصلاح سیستم زهکشی و جمع‌آوری آب‌های سطحی.

7-3- بهبود سیستم مدیریت بحران و ارتقاء کیفیت دفاع غیرعامل شهر تهران.

1-7-3- تأمین امنیت برای شهر تهران به‌عنوان مرکز حکومتی کشور و ایجاد مرکزیتی امن برای اداره حکومت در شرایط بحران، ضمن کاهش میزان وابستگی حکومت مرکزی به تهران با تعدیل اهمیت و حساسیت تهران در ابعاد مختلف به‌ویژه انتقال مرکزیت نظامی از تهران به مرکز یا مراکز مناسبی در کشور.

2-7-3- ساماندهی فضایی ـ کالبدی شهر تهران مبتنی بر اصول پدافند غیرعامل برای حفاظت از شهروندان و دارایی همگانی و خصوصی در برابر بلایای طبیعی و غیرطبیعی (عملیات نظامی دشمن و کلیه رویدادهای زیان‌بار) با اتخاذ روش‌های نوین و کارآمد، ازجمله مکان‌یابی محدوده و ایجاد تأسیسات مناسب و ایمن (پناهگاه عمومی و ...) و تغییر برخی از کاربری‌های غیرضرور نظامی ضمن رعایت ملاحظات دفاعی ـ امنیتی و با هماهنگی دستگاه‌های ذی‌ربط و تدوین و رعایت معیارها و اصول فنی پدافند غیرعامل در طراحی، نظارت و اجرا.

3-7-3- تأمین و افزایش ایمنی اماکن مهم، مراکز حساس و شریان‌های حیاتی شهر و ارتقاء قابلیت‌های تهران در شرایط بحران و مقاوم کردن شهر در برابر تهدیدات طبیعی و غیرطبیعی با گسترش زیرساخت‌ها و سازه‌های امن و مقاوم و با تعدد و تفرق مناسب در شهر.

4-7-3- تجهیز و بهره‌گیری چندمنظوره از مراکز شهری (در کلیه سطوح از محلی تا فراشهری) دروازه‌ها و پایانه‌های درون‌شهری، ایستگاه‌ها و تونل‌های مترو، پارکینگ و تأسیسات عمومی شهر برای شرایط بحران با پیش‌بینی لازمه برای اسکان و تأمین نیازهای ضروری و اضطراری (آب، دارو، آذوقه و ...).

5-7-3- ایمن‌سازی شهر در برابر آتش‌سوزی و سایر حوادث انسان‌ساخت با توسعه و تزریق مناسب و سلسله مراتبی مراکز آتش‌نشانی و پایگاه‌های امداد در محدوده شهر.

6-7-3- ساماندهی مشارکت شهروندان در محلات شهری و بکارگیری نیروهای مردمی با رویکرد محله محوری در مدیریت بحران، ضمن ارتقاء توان دفاعی و آستانه مقاومت مردم در برابر انواع مخاطرات.

8 ـ 3- بهبود و ارتقاء وضعیت و ساماندهی کالبدی شهر تهران (سازمان فضایی شهر).

1-8-3- انسجام‌بخشی به کالبد شهر با عدم گسترش عرصه کنونی آن و تثبیت حد شمالی و شرقی شهر در دامنه‌های البرز شمالی و ارتفاعات شرقی با حفاظت آن و حد جنوبی شهر به دشت‌های جنوب تهران به‌عنوان ‌هاله‌ای سبز برای تمایز کالبدی شهر تهران از شهرهای پیرامونی.

2-8-3- محدودیت گسترش سکونت در پهنه غربی شهر (مناطق 21 و 22) به‌عنوان عرصه تمایز کالبدی تهران از پهنه شهری کرج و تثبیت عملکرد مناطق مذکور با غلبه فعالیت‌های صنعتی پالایش‌شده، خدمات مولد، تجاری و گردشگری و فناوری اطلاعات.

3-8-3- ساماندهی کالبد شهر تهران با اتکاء بر ساختار طبیعی و بسترهای زیست‌محیطی آن به‌ویژه رود ـ دره‌های ارزش تداوم آن‌ها به‌طرف جنوب، به‌عنوان عناصر و محورهای بارز برای استخوان‌بندی شهر.

4-8-3- هویت بخشی به کالبد شهر با تأکید بر هویت محله‌ای و توجه اساسی به ساختار تاریخی به‌ویژه پهنه ارزشمند مرکزی که متشکل و محصول پیوند و فرایندهای گسترش سه هسته تاریخی تهران، ری و تجریش است با تأکید بر تقویت هویت محله‌ای.

5-8-3- تعادل بخشی به الگوی استقرار سکونت و فعالیت متناسب با الزامات طبیعی و تاریخی شهر و جلوگیری از گسیختگی و دوگانگی فضایی با پی‌ریزی ساختاری منسجم، زیست پذیر و توسعه‌پذیر.

6-8-3- ارجحیت منافع عمومی بر منافع خصوصی در تأمین عدالت کالبدی ـ فضایی شهر و اولویت به تقویت فضاهای عمومی در ساماندهی فضایی شهر تهران.

7-8-3- پالایش مرکز قدیمی تهران و ارتقاء سطح و کیفیت عملکردی آن برای عملکردهای فرهنگی، گردشگری، کسب‌وکار، ساماندهی، هدایت و تقویت روند شکل‌گیری مراکزی مکمل برای مرکز قدیمی با عملکردهای شهری و فراشهری در شمال و جنوب پهنه مرکزی تهران.

8-8-3- توزیع متعادل خدمات و کاهش تقاضای سفر با توزیع مرکزیت‌ها با عملکردهای فرامنطقه‌ای در شهر.

9-8-3- استفاده از فرصت اراضی خالی بزرگ، اراضی سبز طبیعی، باغات و فضاهای باز باقیمانده شهر و بازیافت اراضی فرسوده و با عملکردهای مزاحم و نامناسب برای رفع کمبودهای اساسی شهر در زمینه توسعه فضاهای عمومی، خدماتی، فعالیت و گذران اوقات فراغت و تفرج.

9-3- ارتقاء کیفیت کارایی محیط شهری با پهنه‌بندی نحوه استفاده از اراضی و ساماندهی ساخت‌وساز در انواع کاربری.

1-9-3- پهنه‌بندی سطح شهر به‌منظور جلوگیری از تداخل نامناسب کاربری‌ها، تعیین عرصه‌های استقرار عملکردها و کاربری‌های مجاز برای پاسخ‌گویی به مردم و سازمان‌ها (صدور مجوز ساخت و بهره‌برداری) و کنترل و نظارت بر ساخت‌وساز.

2-9-3- اعمال سیاست‌های ترویجی ـ تشویقی و تدریجی در جهت کاهش سطح اشغال زمین در هرگونه بهره‌برداری و ساخت در کلیه پهنه‌های استفاده از زمین.

3-9-3- اعمال سیاست‌های تشویقی برای تجمیع اراضی به‌ویژه در بافت‌های مسکونی در جهت کاهش سهم ریزدانگی پلاک‌های مسکونی در سطح شهر.

4-9-3- هدایت و کنترل میزان تراکم مجاز ساختمان‌های مسکونی و اعمال سیاست‌های مناسب برای تخصیص تراکم بیشتر در پهنه‌های کار و فعالیت و مختلط.

5-9-3- ساماندهی احداث ساختمان‌های مسکونی با اعمال ضوابط توأمان تراکم و طبقات و هدایت و کنترل سرانه مفید واحدهای مسکونی و تعداد مجاز واحدهای مسکونی در احداث ساختمان‌های مسکونی شهر.

10-3- احیاء کمربند شمالی شهر و حفاظت فعال از میراث طبیعی، تاریخی و فرهنگی شهر تهران.

1-10-3- حفاظت و ساماندهی کوهساران و کوهپایه‌های پیرامونی شهر با ایجاد کمربند سبز، تجهیز رود ـ دره‌ها و هدایت و مداخله در نحوه استفاده از اراضی کوهسار درون‌شهری و پیراشهری.

2-10-3- حفاظت و ساماندهی جریان‌های طبیعی آب (مسیل‌ها، رودهای فصلی و آبراهه‌های مهم) در محدوده شهر و ایجاد فضاهای تفرجی جذاب و با طراوت در حاشیه جریان‌های سطحی آب شهر.

3-10-3- حفاظت، گسترش و ساماندهی باغات و اراضی مزروعی، تپه‌های سرسبز شهری (لویزان، غزال، سرخه‌حصار، عباس‌آباد، پردیسان و چیتگر) و پهنه طبیعی تاریخی بی‌بی شهربانو و چشمه‌علی.

4-10-3- احیاء مراکز و ساماندهی بافت و پهنه‌های تاریخی شهر و هسته‌های سکونتی ارگانیک شهر (بافت‌های روستایی ارزشمند).

5-10-3- توسعه گورستان‌های جدید در شمال شرق و شمال غرب تهران و حفاظت و ساماندهی گورستان‌های تاریخی و محلی، مقبره‌ها، امام‌زاده‌ها و محوطه‌های باستانی.

6-10-3- همکاری و مشارکت شهرداری در ساماندهی، توسعه و تجهیز مساجد به‌عنوان بارزترین نشانه هویتی در کلیه سطوح از مقیاس محله تا شهر، با دستگاه‌های ذی‌ربط.

11-3- ساماندهی و ارتقاء هویت سیما و منظر شهری (طراحی شهری) تهران در جهت احیاء معماری و شهرسازی ایرانی ـ اسلامی.

1-11-3- مداخله برای ساماندهی فضاهای شهری ازنظر کیفیت‌های محیطی و انتظام بصری، هویت بخشی و پاسخ‌گویی به نیازهای روانی و عاطفی شهروندان.

2-11-3- ارتقاء کیفیت محیط شهری با توسعه عرصه‌های عمومی، ایجاد سرزندگی در محیط شهری و تقویت نشانه‌های هویتی شاخص شهر و ساماندهی مبلمان و تجهیزات شهری.

3-11-3- ارتقاء کیفیت معماری شهر تهران با ساماندهی نماها و سیما و منظر شهر همراه با اعمال اصول ایمنی و زیبایی، انسجام‌بخشی به کالبد محله‌ها و ایجاد ترکیبات شکلی و حجمی مناسب برای ابنیه خاص شهر.

4-11-3- احیاء معماری و شهرسازی ایرانی ـ اسلامی در هرگونه تحولات و مداخلات کالبدی شهر.

12-3- توسعه فضاهای سبز، عمومی، تفرجگاهی و گردشگری.

1-12-3- توسعه فضاهای سبز شهری با مقیاس عملکردی شهری، منطقه‌ای، ناحیه‌ای و محلی برای تأمین حداقل ده مترمربع سرانه فضای سبز در شهر تهران با توزیع متعادل در سطح شهر.

2-12-3- حفاظت، ساماندهی و بهره‌برداری از قابلیت‌های پارک‌های جنگلی با ارتقاء عملکرد برای ایجاد فضاهای مناسب تفرج، گذران اوقات فراغت، بازی و ورزش، پذیرایی و اقامت و مدیریت بحران.

3-12-3- ساماندهی رودخانه و مسیل کن به‌عنوان یک محور سبز شمالی ـ جنوبی شهری و گردشگری با مداخله هماهنگ و یکپارچه.

4-12-3- تخصیص پهنه‌های ویژه‌ای از سطح شهر برای تفرج و گردشگری به‌ویژه در کرانه‌های پیراشهری تهران شامل حریم شمال شرقی، شرقی، جنوبی (بی‌بی شهربانو) و شمال غربی (منطقه 22).

5-12-3- بهره‌برداری از شهر آفتاب به‌عنوان یکی از قطب‌های گردشگری فرا شهری تهران با عملکردهای ملی و فراملی (نمایشگاه بین‌المللی تهران و ...).

6-12-3- مکان‌یابی فضاهای مناسب شهری برای استقرار مراکز اقامت و پذیرایی با استانداردهای جهانی.

13-3- تأمین نیازها و ساماندهی خدمات شهری تهران.

1-13-3- افزایش سرانه مجمع خدمات شهری شامل سرانه‌های خدمات آموزشی، درمانی و بهداشتی، فرهنگی، مذهبی، ورزشی، گردشگری (تفریحی و پذیرایی) و تأسیسات و تجهیزات شهری با مقیاس‌های محله‌ای، ناحیه‌ای، منطقه‌ای و شهری به حدود دو برابر (حدود 13 مترمربع) تا افق طرح.

2-13-3- توزیع متعادل خدمات شهری متناسب با مقیاس خدمات در سطح شهر و تأمین حداقل 5 مترمربع سرانه خدماتی در سطوح محلات و نواحی.

3-13-3- ساماندهی سلسله مراتبی خدمات شهری، هماهنگ با سلسله‌مراتب مراکز شهری از مقیاس خرد، با عملکرد محله‌ای و با محوریت مسجد تا مقیاس‌های ناحیه‌ای، منطقه‌ای، شهری و فرا شهری.

4-13-3- پرهیز از شیوه‌های منسوخ و ناکارآمد برای تخصیص زمین و تأمین کاربری‌های خدماتی به‌صورت تجمیع شده و با هم‌جواری‌های مناسب در مقیاس حداقل یک بلوک برای انواع خدمات در محلات و نواحی.

5-13-3- ساماندهی و توسعه فضاهای آموزشی، فرهنگی، مذهبی، ورزشی با ایجاد پردیس‌ها و مجموعه‌های مناسب در اراضی ذخیره شهری و کاربری‌های نامتجانس کنونی.

14-3- بهسازی، نوسازی و بازسازی بافت‌های فرسوده شهر تهران.

1-14-3- لزوم مداخله در بافت‌های فرسوده با تأکید بر توانمندسازی و سازمان‌دهی تشکل‌های محل‌های برای مشارکت به شیوه‌های امکان‌پذیر ضمن ایجاد مدیریت‌های واجد شرایط و نهادسازی برای این مداخلات با رویکرد حفظ، تداوم سکونت و هویت محله‌ای.

2-14-3- تهیه طرح‌های ویژه توسعه یکپارچه برای محلات و بافت‌های فرسوده شهر، با رویکرد اقتصادی مؤثر و رعایت ملاحظات زیست‌محیطی، اجتماعی و فرهنگی و در شرایط تراز صفر و با انجام مطالعات امکان‌سنجی موردنیاز قبل از تهیه طرح مداخله با بهره‌برداری از عرصه‌های ذخیره نوسازی شهری به‌طور هم‌زمان در قالب طراحی واحد.

3-14-3- اعمال سیاست‌های تشویقی مؤثر برای تجمیع اراضی و ساماندهی در بهسازی و نوسازی بافت‌ها و ابنیه فرسوده.

4-14-3- اعمال سیاست‌های ترغیبی برای بهسازی با مشارکت مردم در محدوده‌هایی که نیازمند مقاوم‌سازی با حمایت، حفاظت، نگهداری، مراقبت، استحکام‌بخشی و تعمیر است.

5-14-3- حمایت و نظارت بر نوسازی در بافت‌هایی که نیازمند توان‌بخشی و مداخله محدود با اعمال سیاست‌های تشویقی است از طریق ایجاد و به‌کارگیری نهادهای مدیریتی مناسب و موردنیاز.

6-14-3- بازسازی بافت‌های بسیار فرسوده که نیازمند مداخله مؤثر به‌ویژه تأمین خدمات و زیرساخت‌ها با تجهیز منابع مالی و سرمایه‌گذاری است با به‌کارگیری کارگزاران ذیصلاح، ضمن عدم اخذ عوارض در قبال تأمین کلیه زیرساخت‌ها و خدمات موردنیاز در بافت و تحویل آن‌ها به شهرداری.

15-3- اصلاح نظام مالیه و نظام مدیریت (ساختار و تشکیلات) شهری تهران.

1-15-3- انجام مهندسی مجدد، ساماندهی و اصلاح ساختار، سازمان و تشکیلات مدیریت شهری تهران با حذف سازمان‌های موازی و ارتقاء نقش سازمان‌های کارآمد و توانمند.

2-15-3- ارتقاء جایگاه حوزه شهرسازی و معماری در تشکیلات شهرداری تهران به‌منظور دستیابی به رویکرد توسعه و عمران پایدار شهر بر اساس طرح‌های توسعه شهری مصوب و ضوابط و مقررات آن‌ها و امکان‌پذیری مدیریت جامع کنترل کیفیت در ساخت‌وسازهای شهری و ارتقاء هویت سیما و منظر شهری تهران با برقراری مدیریت منظر شهری.

3-15-3- توانمندسازی محلات کم‌درآمد شهری تهران و ساکنان آن‌ها برای رفع نیازهای سکونتی از طریق نهادسازی مشارکتی و ایجاد تعاونی‌های خودیار در سطح محلات و ایجاد و گسترش شرکت‌های توسعه و عمران محلی.

4-15-3- ظرفیت‌سازی در سازمان مدیریت شهری تهران با ایجاد نهاد مستقل و توانمند برای مدیریت ساخت‌وساز و تأمین مسکن امن، سالم و متناسب با استطاعت مالی خانوارهای کم‌درآمد شهری و نظارت بر احداث و عرضه مسکن اجاره‌ای و کوچک باهدف رفع مشکل مسکن اقشار آسیب‌پذیر.

5-15-3- ساماندهی نظام مالی و مدیریت منابع مالی با اصلاح ساختار درآمد ـ هزینه شهر و توسعه و تعمیق نظام بودجه‌ای و تعهدی به‌جای نظام ناکارآمد نقدی و نگهداری حساب‌ها.

6-15-3- بسترسازی برای اجرای مناسب و عادلانه قانون نوسازی شهر، از طریق تدوین ارزش واقعی املاک و بهای خدمات و تهیه نرخ‌های منطقه بندی به‌روز در پهنه‌ها و پلاک‌های همگن و مختلف استفاده از اراضی، به‌ویژه با توجه به ارزش‌افزوده ناشی از توسعه و عمران شهر و تعیین نوع استفاده از اراضی در طرح‌های مصوب جامع و تفصیلی.

7-15-3- بازنگری و اصلاح نظام تشخیص و وصول درآمد و رسیدن به درآمد پایدار شهری از طریق کاهش سهم درآمد از ساخت‌وساز و افزایش سهم درآمد از دوره بهره‌برداری ساختمان‌ها و اماکن مختلف شهر و دریافت شارژ شهرنشینی (عوارض نوسازی) عادلانه در قالب انواع عوارض به‌ویژه ساماندهی عوارض ساختمان‌های تجاری با رویکرد کاهش عوارض ساخت‌وساز در هنگام صدور پروانه و افزایش عوارض کسب و پیشه متناسب با نوع شغل و در زمان بهره‌برداری و در یک فرایند تدریجی، دائمی و پایدار.

8-15-3- تعیین «تراکم پایه مالی» توسط شورای اسلامی شهر تهران به‌عنوان حقوق مکتسبه مالکیت زمین در کل سطح شهر در کلیه پهنه‌های چهارگانه استفاده از زمین و برای کلیه کاربری‌ها و با لحاظ عوامل مختلف اقتصادی، اجتماعی و کالبدی و ضمن اعمال سیاست‌های تشویقی و بالعکس و اخذ عوارض ساخت‌وساز در هنگام صدور پروانه، نسبت به مازاد آن تا حد «تراکم مجاز ساختمانی» پیش‌بینی‌شده در ضوابط و مقررات نحوه استفاده از اراضی در این طرح.

9-15-3- انتقال حق توسعه از قطعاتی که ساخت‌وساز در آن‌ها بر اساس مقررات استفاده از اراضی در پهنه‌بندی طرح جامع تهران محدود بوده و تراکم پایه مالی بیشتر از تراکم ساختمانی مجاز زمین و یا حقوق مکتسبه ایجادشده قبلی بیش از آن (تراکم پایه مالی) است، مجاز می‌باشد. ساخت‌وساز در قطعات دریافت‌کننده این انتقال صرفاً بر اساس ضوابط و مقررات استفاده از اراضی ازنظر کاربری و تراکم مجاز صورت خواهد گرفت و این انتقال، حقی برای بهره‌برداری از زمین و هرگونه ساخت‌وساز برخلاف ضوابط ملاک عمل ایجاد نخواهد کرد.

10-15-3- تبدیل تمام یا بخشی از اخذ انواع عوارض شهری، به‌ویژه عوارض ساخت‌وساز در انواع ساختمان‌ها و مستحدثات شهری به انجام دادن پروژه‌های عمران شهری توسط سازندگان با هدایت و نظارت شهرداری.

4-«سازمان فضایی شهر تهران» که نشانگر سیمای آتی شهر تهران در افق طرح و بر اساس چشم‌انداز و راهبردهای توسعه است. به‌منظور انسجام، زیست پذیری و توسعه‌پذیری شهر با ساختاری غیرمتمرکز و چند اندامی، مبتنی بر الگویی شبکه‌ای از محورها و سلسله مراتبی از مراکز، سامان می‌یابد.

1-4- «ساختار شبکه‌ای شهر تهران» هماهنگ با ساختارهای طبیعی و تاریخی و نظام‌های حرکت و عملکرد، متشکل از پنج محور شمالی ـ جنوبی و سه محور شرقی ـ غربی است که ضمن تسهیل امکان حرکت و جابجایی بهتر در سطح شهر و کاهش تقاضای سفر، سامان یابی عناصر بزرگ مقیاس با کارکردهای شهری و فراشهری تهران را فراهم می‌سازد.

2-4- در «سازمان فضایی شهر تهران» به‌منظور تمرکززدایی از مرکز شهر و تعدیل نظام شعاعی در ساختار فعلی شهر، با پالایش مرکز اصلی آن و افزایش چشمگیر سهم نظام شبکه‌ای در ساختار شهر با توزیع مرکزیت و استقرار نظام سلسله مراتبی مطلوب، شبکه‌ای از مراکز در سطوح و مقیاس مختلف برای تهران و تا افق طرح به‌قرار زیر سامان‌یافته و تجهیز می‌شوند:

1-2-4- مراکز شهری و فراشهری تهران (در پهنه مرکزی شهر) مرکز شهری تجاری ـ تفرجی تجریش مرکز فراشهری رسانه‌ای ـ هنری (صداوسیما و پیرامون) مرکز فراشهری اجتماعی ـ فرهنگی تهران (تپه‌های عباس‌آباد) مرکز فراشهری فعالیت‌های نوین شهر تهران (شمال محور انقلاب) مرکز فراشهری تاریخی و تجاری تهران (بازار و محدوده تهران ناصری) مرکز اقتصادی جهانی تهران (پهنه‌ای حدفاصل بعثت و شوش حدفاصل میدان راه‌آهن تا فدائیان اسلام) مرکز شهری تاریخی ـ مذهبی (ری).

2-2-4- مراکز شهری با عملکرد حوزه شهری و فرامنطقه‌ای مرکز ارتباطات جهانی (برج یادمان) مرکز خدماتی ـ تجاری حوزه غربی تهران (میدان آزادی) مرکز خدماتی ـ تجاری حوزه شرقی تهران (دوشان تپه) مرکز خدمات شهری فرامنطقه‌ای جنوب غربی (یافت‌آباد) مرکز خدمات شهری فرامنطقه‌ای جنوب شرقی (میدان بسیج) مرکز خدمات شهری فرامنطقه‌ای شرق (کوهک) مرکز خدمات شهری فرامنطقه‌ای شمال غرب (پونک) مرکز خدمات شهری فرامنطقه‌ای شمال غرب (پونک) مرکز خدمات شهری فرامنطقه‌ای شمال شرق (اقدسیه).

3-2-4- مراکز با عملکرد منطقه‌ای، ناحیه‌ای و محل‌های 40 مرکز با عملکرد منطقه‌ای 200 مرکز با عملکرد ناحیه‌ای مراکز با عملکرد محله‌ای و با تأکید بر محوریت مساجد در محلات.

4-2-3- سایر مراکز شهری با عملکرد ویژه به شرح پیوست دوم این مصوبه.

5-«پهنه‌بندی استفاده از اراضی شهر تهران» سند اصلی هدایت و کنترل تحولات کالبدی و نظارت بر ساخت‌وساز در عرصه‌های شهری تهران به‌منظور جلوگیری از تداخل غیرضروری و نامناسب کاربری‌ها و ارتقاء کیفیت و کارایی محیط شهری است.

بر مبنای اصول و نقشه پهنه‌بندی طرح جامع برای شهر، نقشه‌های تفصیلی و ملاک عمل شهر، برای پاسخگویی به مالکین و هرگونه تقاضای ساخت‌وساز، با تراکم‌های ساختمانی مجاز، چگونگی ساخت‌وساز و ضوابط دسترسی و تعیین کاربری‌های مجاز و قابل‌استقرار، بر اساس و منطبق با این طرح و اسناد آن، تهیه و تدقیق شده و به تصویب کمیسیون ماده (5) شهر تهران خواهد رسید. استفاده از اراضی در سطح شهر تهران بر اساس ضوابط مشخص در چهار پهنه متمایز «سکونت»، «فعالیت»، «مختلط» و «حفاظت» به‌قرار زیر است:

1-5- «پهنه سکونت»، محدوده‌هایی از شهر با وسعت کل و ناخالص 259 کیلومترمربع است که کاربری غالب آن مسکونی بوده و به‌غیراز قطعات و پلاک‌های خالص مسکونی شامل شبکه معابر و کل و ناخالص دسترسی‌ها و خدمات پشتیبان سکونت است. در این پهنه به‌منظور تأمین امنیت و آرامش، استقرار طیفی گسترده از فعالیت‌ها ممنوع و یا مشروط بوده و صرفاً استقرار فعالیت تجاری و خدمات شش‌گانه در مقیاس محلات و نواحی مرتبط با نیازهای اولیه ساکنان مجاز است.

1-1-5- محدوده‌هایی از پهنه مسکونی به دلیل ارزش‌های طبیعی، تاریخی، فرهنگی، هویتی و یا موقعیت ویژه از شرایط خاصی برای ساخت‌وساز برخوردار بوده و تابع ضوابط و مقررات ویژه است.

2-1-5- پهنه مسکونی برحسب میزان تراکم زیر پهنه‌های متمایزی را در برمی‌گیرد که محدوده آن در چارچوب ضوابط این مصوبه و جدول پیوست اول آن در طرح تفصیلی تدقیق می‌شود.

تبصره: در زیرمجموعه این پهنه، اراضی، املاک و فضاهای باز نسبتاً بزرگ و مناسب به «ذخیره نوسازی شهری» اختصاص یافته است تا در راستای بازسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده شهری به‌عنوان سرریز و تعادل بخشی به جمعیت متراکم و سرانه‌های خدماتی این بافت‌ها و به‌طور هم‌زمان با تهیه طرح‌های مداخله در بافت و با تصویب طرح تفصیلی و طراحی شهری این اراضی در کمیسیون ماده (5) شهر تهران مورد بهره‌برداری و استفاده قرار گیرد.

2-5- «پهنه فعالیت»، قسمت‌هایی از شهر با وسعت کل و ناخالص 185 کیلومترمربع است که وجه غالب آن کار و فعالیت بوده و سهم سکونت در آن بسیار محدود و تابع نظم عمومی کار و فعالیت است. تمایز این پهنه، برای جداسازی پهنه‌های کار و فعالیت در سایر پهنه‌ها (به‌ویژه سکونت) در شهر و ساماندهی آن به‌منظور ارتقاء کیفیت محیط شهری توأم با رونق فعالیت است. این پهنه در عرصه‌های بسیار متراکم فعالیت با دسترسی‌های ضعیف، محدوده شده و در مراکز جدید و پهنه‌های مستعد و رو به توسعه شهری با دسترسی‌های مناسب به معابر اصلی، خطوط و ایستگاه‌های اصلی مترو گسترش می‌یابد.

3-5- «پهنه مختلط»، که یا از رشد خزنده فضاهای کار و فعالیت در بافت‌های مسکونی در گذشته پدید آمده و در این طرح سامان‌یافته و یا پهنه‌هایی را شامل می‌شود که استعداد استقرار فعالیت‌های چندمنظوره کار، فعالیت، سکونت و غیره را دارند. وسعت تقریبی این پهنه در کل حدود 84 کیلومترمربع خواهد بود.

4-5- «پهنه حفاظت»، متشکل از عرصه‌های سبز و باز عمومی و خصوصی

(پارک‌های جنگلی و شهری، باغات و اراضی مزروعی و ...) با وسعت کل و ناخالص

77 کیلومترمربع است که با توجه به نقش و اهمیت این پهنه در ارتقاء کیفیت محیط و سیمای شهری تهران، حفاظت و تجهیز شده و ساخت‌وساز در آن‌ها بسیار محدود و یا ممنوع بوده و عمدتاً برای توسعه گردشگری و تفرج، ایجاد سرزندگی در محیط شهری و تأمین فضاهای لازمه برای عرصه‌های عمومی و چندمنظوره سامان می‌یابد.

6- ضوابط و مقررات استفاده از اراضی:

الف) تراکم:

1-6- «تراکم ساختمانی مجاز»، حدود ساخت‌وساز تا سقف تراکم تعیین‌شده در طرح تفصیلی از 50 درصد تا 330 درصد در پهنه‌های مختلف استفاده از اراضی شهر تهران به تفاوت در هر کاربری و متناسب با اندازه قطعه است که به تفکیک هر پهنه طبق نقشه پهنه‌بندی و بر اساس جدول پیوست اول این سند است.

تبصره 1: محدوده زیر پهنه‌های سکونت برای تراکم‌های ساختمانی مجاز کم، متوسط و زیاد، بر اساس مفاد جدول پیوست، در نقشه استفاده از اراضی با استفاده از میانگین تراکم ساختمانی موجود در این زیر پهنه‌ها تعیین گردیده است.

تبصره 2: تراکم ساختمانی مجاز در زیر پهنه‌های حفاظت و باغ مسکونی، تابع ضوابط ویژه بر اساس ضوابط و مقررات طرح جامع تهران است.

تبصره 3: به‌منظور سامان بخشی به سیمای شهر، احداث بنا تا حداکثر 5 طبقه روی پیلوت یا زیرزمین در محورهایی از شهر که بیش از 60 درصد قطعات آن در بر گذر (با حداقل 12 متر عرض) بر مبنای ضوابط 5 طبقه قبلی ساخته‌شده‌اند هماهنگ با ساختمان‌های مجاور مجاز است. این محورها در طرح تفصیلی تعیین و نحوه برخورد با آن‌ها به تصویب کمیسیون ماده (5) خواهد رسید.

تبصره 4: به‌منظور دستیابی به سیما و منظر شهری مطلوب، رعایت سقف ارتفاع

(طبقات) ساختمان‌ها در کلیه پهنه‌ها، طبق ضوابط مصوب این طرح الزامی و ساخت‌وساز کمتر از آن بهنگام تخریب و نوسازی، پس از صدور پروانه ساخت توسط شهرداری مجاز نخواهد بود و صدور هرگونه گواهی پایان کار منوط به تکمیل بنا ازنظر ارتفاع و تعداد طبقات مجاز و خاتمه نمای ساختمان طبق ضوابط نماسازی در ساختمان‌های شهر خواهد بود.

ب) سطح اشغال:

2-6- سطح اشغال زمین در کلیه پهنه‌های سکونت حداکثر تا 60 درصد تعیین می‌گردد.

تبصره 5: افزایش طبقات در پهنه‌های سکونت و حداکثر تا سقف تعیین‌شده در جدول پیوست، صرفاً به ازای کاهش سطح اشغال، مجاز و هرگونه افزایشی در سطح اشغال پهنه‌های سکونت، تحت هر عنوان و به هر شکل (بیش از 60 درصد) ممنوع است.

تبصره 6: در محدوده‌هایی از پهنه‌های فعالیت و مختلط (محورها و گستره‌های تجاری و خدمات) که در طرح تفصیلی شهر تهران تدقیق می‌شود، سطح اشغال در طبقه همکف می‌تواند تا حداکثر 85 درصد (به‌شرط استفاده عمومی) افزایش یابد.

سطح اشغال در طبقات بالای همکف در این بناها، حداکثر 45 درصد خواهد بود.

تبصره 7: متناسب با کاهش سطح اشغال زمین در کلیه پهنه‌های استفاده از زمین، تسهیلات تشویقی تعلق می‌گیرد که ضوابط مربوطه حداکثر تا شش ماه پس از تصویب طرح تفصیلی تهیه و به تصویب کمیسیون ماده (5) شهر تهران خواهد رسید.

تبصره 8: تخصیص حداقل نیمی از سطح باز قطعه به فضای سبز الزامی است.

3-6- سطح اشغال در پهنه‌های ارزشمند تاریخی، مشمول ضوابط خاص میراث فرهنگی برای بافت تاریخی شهر است.

‌ج)تفکیک و تجمیع:

4-6- در کلیه پهنه‌های استفاده از زمین شهر تهران تفکیک اعیان طبق مجوزهای شهرداری تهران مجاز است و تفکیک عرصه منوط به رعایت حدنصاب تفکیک است که متناسب با شرایط هر منطقه در طرح تفصیلی تهران مشخص می‌شود.

تبصره 9: تفکیک اراضی زمین‌های بزرگ در کلیه پهنه‌ها در حد بلوک مجاز است منوط به اینکه دارای طرحی یکپارچه برای استفاده از اراضی در چارچوب ضوابط و مقررات پهنه‌های استفاده از اراضی باشد در اراضی بزرگ پهنه‌های مسکونی با طراحی شهری و تأمین خدمات لازمه مجاز است.

تبصره 10: تفکیک اراضی بزرگ‌مقیاس که تحت مالکیت یا در اختیار دستگاه‌های دولتی، عمومی و یا نیروهای نظامی و انتظامی است با تهیه و اجرای طرح‌های موضعی بر اساس راهبردها و کاربری‌های پیش‌بینی‌شده برای پهنه‌های استفاده از اراضی در طرح جامع مجاز است.

تبصره 11: تفکیک عرصه‌های تاریخی موجود و باقیمانده شهر تهران ممنوع است.

5-6- تفکیک اراضی مزروعی و باغات موجود و باقیمانده شهر تهران ممنوع است.

6-6- تجمیع اراضی به‌ویژه در بافت‌های فرسوده مسکونی با اعمال سیاست‌های تشویقی ازجمله اعطای تراکم رایگان، در قالب مازاد بر تراکم پایه مالی و تا سقف تراکم مجاز حمایت می‌شود که نحوه و میزان آن بنا به پیشنهاد شهرداری و پس از تأیید کمیسیون ماده (5) شهر تهران به تصویب شورای اسلامی شهر تهران خواهد رسید.

‌د)بلندمرتبه‌سازی:

7-6- احداث ساختمان‌های بلندمرتبه، محدود به عرصه‌های مجاز یا ویژه برای بلندمرتبه‌سازی در برخی از زیر پهنه‌های استفاده از اراضی تهران و مشروط به مجاز بودن ازنظر مطالعات پهنه‌بندی زلزله و ضوابط و مقررات مربوطه و پهنه‌های مجاز زیست‌محیطی مطابق نقشه مربوطه در پیوست این سند است که موقعیت و کاربری‌های مربوطه و مجاز آن در طرح تفصیلی شهر با ملاحظات پهنه‌های مجاز ازنظر زلزله و محیط‌زیست مشخص و تدقیق می‌شود. بر این اساس نیز ضوابط و مکان‌یابی ساختمان‌های بلند با کاربری‌های گوناگون، حداکثر تا شش ماه پس از ابلاغ مصوبه طرح جامع، ضمن تجدیدنظر اساسی در مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری (مصوبه 77/11/15 و اصلاحیه 79/3/23) و اعمال اصلاحات لازم، تهیه و پس از تصویب کمیسیون ماده (5) شهر تهران، به تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران خواهد رسید.

تبصره 12: در ساختمان‌های بلندمرتبه، تخصیص حداقل 50 درصد از فضای بازو یا 35 درصد سطح کل زمین بعد از رعایت برهای اصلاحی به فضای سبز عمیق، ضروری بوده و هرگونه ساخت‌وساز، اعم از زیرزمین برای تأسیسات، تجهیزات و پارکینگ در نیمی از سطح تخصیص‌یافته برای فضای سبز ممنوع است.

تبصره 13: تبدیل حداقل 60 درصد فضای باز و سبز در ساختمان‌های بلندمرتبه به فضای عمومی شهری ضمن حفظ حقوق مالکانه، الزامی بوده و تأمین پارکینگ (سکنه و مهمان) به‌استثنای پارکینگ انتظار (برای سوار و پیاده شدن) در فضای سبز و باز (عمومی شده) مجاز نیست.

تبصره 14: تأمین دسترسی سواره به ساختمان‌های احداثی بلندمرتبه در کنار و یا بر بزرگراه‌ها صرفاً از طریق دسترسی‌های جانبی، پشتی و یا کنار گذر (کندرو)ها الزامی بوده و دسترسی مستقیم منوط به رعایت فاصله دسترسی‌های مجاز بین تقاطع‌ها و خروجی‌ها و ایجاد فضای باز شهری در جلوی ساختمان طبق ضوابط مرتبط با شبکه معابر و اجازه از سازمان‌های ذی‌ربط است.

8-6- احداث ساختمان‌های بلندمرتبه (بیش از سی طبقه) در محدوده‌های مجاز با توجه به وسعت زمین (حداقل پنج هزار مترمربع زمین با حداقل عرض 40 متر)، حداکثر سطح اشغال 35 درصد بالای همکف و رعایت سایر مقررات بلندمرتبه‌سازی طرح جامع، منوط به طرح توجیهی و تصویب در کمیسیون ماده (5) به‌صورت پروژه‌های ویژه خواهد بود.

9-6- احداث ساختمان‌های بلندمرتبه مسکونی و غیرمسکونی در بافت‌های فرسوده شهری، به‌شرط تجمیع، رعایت تراکم پهنه‌ها و آزادسازی زمین برای تأمین کمبودهای خدماتی و فضای سبز، مجاز بوده و تابع ضوابط خاص طرح‌های ویژه مداخله در این‌گونه بافت‌ها، پس از تصویب در کمیسیون ماده (5) شهر تهران است.

10-6- احداث هرگونه ساختمان‌های بلندمرتبه در تهران، با رعایت تراکم مجاز، مشروط به افزایش اندازه قطعه، رعایت اشراف با چهار طرف نما و حداقل سایه‌اندازی در اطراف زمین، رعایت فاصله از معبر و ساختمان‌های مجاور و تأمین دسترسی‌های لازم و 100 درصد پارکینگ، تأمین فضای سبز و باز کافی و رعایت کلیه مقررات ایمنی، ایستایی و پایداری (زلزله، آتش‌سوزی و ...) و احداث پناهگاه مجاز است.

هـ) حفاظت از میراث تاریخی شهر:

11-6- حفاظت از میراث تاریخی و معاصر شهر تهران شامل حفاظت از کلیه آثار ثبت‌شده (282 اثر ثبت شده و 332 اثر پیشنهادی برای ثبت) و رعایت حریم مجموعه ثبت دارای حریم (30 اثر) الزامی بوده و هرگونه مداخله در عرصه ممنوع و در حریم (بهسازی، تعمیر و مرمت) طبق ضوابط و مقررات سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است.

تبصره 15: تبدیل عملکرد بناهای ثبت شده به عملکردهای عمومی با موافقت و رعایت ضوابط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مجاز است.

تبصره 16: حفاظت از حدود 2300 خانه مسکونی واجد ارزش به‌منظور حفاظت از آثار معماری معاصر شهر تهران و خاطره‌های جمعی شهروندان ضروری است. 12-6- تغییر در نمای ابنیه ارزشمند تاریخی، ممنوع و هرگونه اقدام برای ایمن‌سازی این ابنیه و تغییرات در داخل بنا، منوط به مجوز سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است.

13-6- حفاظت از کلیه عناصر و اجزای میراث طبیعی، تاریخی و فرهنگی شهر تهران شامل محوطه‌های باستانی، بافت‌ها و مجموعه‌های تاریخی، محورهای طبیعی، پهنه‌های تاریخی، باغات قدیمی و قنوات و چشمه‌ها الزامی است.

تبصره 17: آزادسازی محوطه‌های باستانی شناسایی‌شده در شهر تهران به‌منظور کاوش و حفاظت الزامی است.

تبصره 18: هرگونه ساخت‌وساز در مجاورت و یا حریم آثار ثبت‌شده با کسب مجوز و رعایت ضوابط و مقررات سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مجاز است.

7-زمینه‌ها (موضوعات) و محدوده‌هایی (موضع‌ها) از شهر تهران نیازمند مطالعات تکمیلی و تدقیقی یا برنامه‌ریزی‌های عملیاتی برای ساماندهی نیازهای شهر و یا توسعه و عمران شهر از طریق تهیه و اجرای برنامه‌ها و طرح‌های موضوعی و موضعی است. برنامه‌ها و طرح‌های موضعی و موضوعی، سطح دیگر از اسناد توسعه شهری، پس از طرح جامع (سطح اول) و تفصیلی (سطح دوم) بوده و برنامه عملیاتی و اسناد پایه، برای ساماندهی و توسعه و عمران شهری تهران است که بخشی از آن‌ها تحت عناوین سه‌گانه ذیل، به شرح پیوست دوم این سند ارائه‌شده است. سرفصل این برنامه‌ها و طرح‌ها و عناوین آن‌ها بنا به‌ضرورت قابل اصلاح و تعداد آن‌ها حسب مورد قابل‌تغییر خواهند بود:

1-7- برنامه‌ها و طرح‌های موضوعی توسعه شهری تهران مطالعات، برنامه‌ها و طرح‌های موضوعی توسعه شهری تهران، زمینه‌های نیازمند برنامه‌ریزی هماهنگ در مقیاس شهری را شامل شده که از اولویت‌ها و عاملیت‌های متفاوتی برخوردارند.

2-7- برنامه‌ها و طرح‌های موضعی توسعه شهری تهران در مقیاس و سطح فرادست مناطق شهر برنامه و طرح‌های موضعی توسعه شهر تهران که محدوده‌های نیازمند ساماندهی در مقیاس شهری را در برمی‌گیرد، که ریزطرح‌ها و پروژه‌های گوناگون با اولویت‌ها و عاملیت متفاوت را شامل می‌شوند.

3-7- طرح‌ها و پروژه‌های موضعی توسعه و عمران شهر در مقیاس مناطق، نواحی و محلات شهر تهران این طرح‌ها نیز که مشخصات بخشی از آن‌ها در گزارش مستقل در اسناد طرح جامع و عناوین کلی آن‌ها در پیوست دوم این مصوبه آمده است و موقعیت و تعاریف آن‌ها در طرح تفصیلی تهران تدقیق می‌شوند و شامل ریزطرح‌ها و پروژه‌های مختلف توسعه و عمران شهری خواهند بود در دو زمینه اصلی، شامل طرح‌های ویژه مداخله در بافت‌های فرسوده و ارزشمند (تاریخی) شهر و سایر طرح‌ها و پروژه‌های موضعی می‌باشند.

4-7- شهرداری تهران، موظف است جهت بهره‌وری کافی طرح جامع در مرحله اجرای مرحله‌بندی انجام مطالعات، تهیه برنامه‌ها و طرح‌های موضعی ـ موضوعی مرتبط را از طریق نهاد مذکور در بند (11) این مصوبه با رعایت اولویت‌های مقطعی و لازم و حسب مورد با مشارکت ارگان‌های ذی‌ربط تهیه و پس از تصویب مراجع ذی‌ربط در قالب برنامه‌های عملیاتی به اجرای درآورد.

5-7- برنامه‌ها و طرح‌های موضوع بندهای (1 ـ 7 و 2 ـ 7) فوق که در فرآیند تدقیق و تکمیل طرح جامع، در سطح راهبردی و مقیاس 1:10000 تهیه خواهند شد، پس از طی مراحل بررسی و تأیید در مراجع ذی‌ربط، به تصویب نهایی شورای عالی شهرسازی و معماری ایران و در مرحله تفصیلی و عملیاتی و در مقیاس 1:2000 و بالاتر و علاوه بر طرح‌ها و پروژه‌های موضوع بند (3 ـ 7)، به تصویب کمیسیون ماده (5) شهر تهران خواهند رسید.

8-طرح جامع تهران، برنامه‌ای است فرادست و بلندمدت (بیست‌ساله)، برای هدایت و توسعه همه‌جانبه، هماهنگ و پایدار شهر تهران تا افق 1405. این طرح با توجه به ویژگی‌های راهبردی ـ ساختاری آن، در پایان هر یک از دوره‌های پنج‌ساله (1390 ـ 1395 ـ 1400 ـ 1405) و در فعالیتی مستمر و پیوسته به‌منظور اعمال بازخوردهای ناشی از فرآیند تکمیل، تدقیق و اجرای و در جهت کارآمدی و تحقق‌پذیری هر چه بیشتر اهداف، راهبردهای آن و طرح‌های اجرائی فرودست این طرح، متناسب با تحولات، شرایط و مقتضیات زمان و ضمن حفظ اصول کلی و راهبردهای مصوب آن، توسط» نهاد دائمی مطالعات و تهیه طرح‌های توسعه شهری تهران»، مورد بازبینی، اصلاح و تجدیدنظر قرار گرفته و پس از بهنگام سازی، برای روزآمدشدن آن، به تصویب مراجع ذی‌ربط خواهد رسید.

1-8- با توجه به ماهیت راهبردی ـ ساختاری طرح‌های جدید توسعه شهری تهران و در راستای تحقق هدف فوق و به‌منظور برقراری فرایندی پویا و مستمر در هدایت و راهبری دائمی تحولات کالبدی ـ فضائی و عملکردی شهر تهران و رفع نیازهای بهنگام مدیریت شهری آن و نظارت بر تحقق کامل طرح‌های جامع و تفصیلی مصوب شهر و تهیه طرح‌های موضعی و موضوعی آن مدیریت شهری تهران (شورای اسلامی شهر و شهرداری)، با همکاری و مشارکت وزارت مسکن و شهرسازی، نسبت به ایجاد رسمی و قانونی «نهاد (دائمی) مطالعات و تهیه طرح‌های توسعه شهری تهران» زیر نظر شهرداری و در تداوم همکاری‌ها و فعالیت‌های گذشته که در فرآیند تهیه طرح‌های جامع و تفصیلی شهر تهران شکل‌ گرفته است اقدام خواهند نمود.

2-8- نهاد مذکور، دارای شورایی فراشهری و بین بخشی، متشکل از نمایندگان تام‌الاختیار وزارتخانه‌های مسکن و شهرسازی، کشور و نیرو، سازمان‌های مدیریت و برنامه‌ریزی، حفاظت محیط‌زیست و میراث فرهنگی و گردشگری کشور (در سطح معاون)، نماینده تام‌الاختیار قوه قضائیه، استاندار استان تهران، رئیس شورای اسلامی شهر تهران و دو نفر دیگر اعضای شورا، شهرداری تهران و دو نفر از معاونین ایشان، فرمانده نیروی انتظامی تهران بزرگ، رئیس سازمان نظام‌مهندسی استان و پنج نفر از متخصصین ذی‌ربط و ذیصلاح از دانشگاه‌ها، مراکز و محافل علمی ـ پژوهشی و حرف‌های و با تخصص، تجربه و دانش لازم در رشته‌های مرتبط با توسعه و عمران شهر، که به پیشنهاد و معرفی شهردار تهران و تصویب شورای اسلامی شهر تهران تعیین خواهند شد، می‌باشد.

3-8- رئیس شورای مذکور، شهردار تهران و رئیس نهاد که بنا به پیشنهاد شهردار تهران و تأیید توأمان وزیر مسکن و شهرسازی و رئیس شورای اسلامی شهر تهران و با حکم شهردار تهران منصوب خواهد شد، دبیر آن خواهند بود.

4-8- با توجه به ماهیت تولید و بهره‌برداری طرح‌های توسعه شهری جدید و ضرورت استقرار سیستم مانیتورینگ و بکارگیری سیستم‌های کامل پیشرفته gis در انجام مأموریت‌ها و وظایف محوله، «مرکز اطلاعات جغرافیایی (مکانی) شهر تهران (tgic» با حفظ استقلال حقوقی، زیر نظر نهاد انجام‌وظیفه خواهند نمود.

5-8- وظایف و اختیارات نهاد، شورا و رئیس آن در چارچوب اهداف فوق‌الذکر، ساختار و تشکیلات نهاد و مقررات مالی و استخدامی و نحوه تأمین اعتبار و منابع مالی موردنیاز آن، مطابق لایحه، اساسنامه و آئین‌نامه اجرائی خواهد بود که توسط شورای اسلامی شهر تهران تهیه و حسب مورد برای تصویب در مجلس شورای اسلامی، هیئت‌وزیران و شورای نهاد ارائه خواهد شد.

6-8- در فرآیند تهیه طرح تفصیلی شهر تهران و ضوابط و مقررات آن، مطابق و بر اساس این طرح و در اجرای نظام پهنه‌بندی استفاده از اراضی آن، تخصیص و تأمین اراضی برای تأمین فضاهای خدماتی آموزشی، ورزشی، بهداشتی ـ درمانی و فرهنگی ـ مذهبی، توسط هر یک از ارگان‌ها و دستگاه‌های مسئول دولتی، ضمن تثبیت خدمات محقق شده مذکور و در حال بهره‌برداری فعلی در نقاط مختلف شهر، حسب مورد از طریق برنامه‌ریزی و محاسبه نیازها در مقیاس محلات در افق طرح، سطوح فضاهای خدماتی مورد بهره‌برداری فعلی و درنهایت استخراج کمبودها در هر یک از فضاهای مربوطه و تملک زمین و احداث فضای موردنیاز طبق برنامه‌های عملیاتی پنج‌ساله و در فرآیندی مستمر توسط متولیان و دستگاه‌های بخشی مسئول و با همکاری شهرداری تهران صورت خواهد گرفت. در همین ارتباط نهاد، با همکاری همه‌جانبه دستگاه‌های بخشی و دولتی ذی‌ربط، حسب مورد و در قالب «برنامه‌های موضوعی تأمین فضاهای خدمات شهری موردنیاز تهران»، طرح‌ها و برنامه‌های لازم را در جهت تدقیق و اجرای کامل طرح تفصیلی شهر در این رابطه، تهیه و تأمین خدمات موردنیاز در نقاط مختلف شهر را در راستای اهداف طرح جامع در فرآیندی دائمی مراقبت و پیگیری خواهد نمود.

7-8- فضاهای سبز و پارک‌ها و تجهیزات و تأسیسات شهری توسط شهرداری تأمین خواهد شد، در این ارتباط تا تأمین اراضی موردنیاز برای رفع کمبودها فضاهای خدماتی مذکور و موردنیاز شهر به‌ویژه در سطوح محلات، مطابق جداول سطح و سطوح فضاهای خدماتی، پیش‌بینی‌شده در طرح‌های تفصیلی مصوب مناطق، کاربری‌های سبز و پارک‌ها و تجهیزات و تأسیسات شهری، پیش‌بینی و تثبیت‌شده در طرح تفصیلی ملاک عمل قبلی شهر تهران، کماکان ملاک عمل بوده تا در فرآیندی تدریجی و در یک دوره گذار و حداکثر در یک دوره سه‌ساله، کاربری‌های خدماتی موردنیاز، در چارچوب طرح تفصیلی جدید، توسط شهرداری تهران تأمین و تثبیت و در صورت نیاز کاربری‌های طرح قبلی لغو گردد.

تبصره: شهرداری تهران با تصویب شورای اسلامی شهر تهران، عوارض خاص تغییر کاربری‌های خدماتی طرح قبلی و طرح جدید تفصیلی مصوب شهر تهران را به نحو مناسب و عادلانه از مالکین مربوطه به نفع شهر و توسعه و عمران آن دریافت و با نگهداری در حسابی خاص، با اولویت در جهت تأمین زمین و اراضی موردنیاز فضاها و طرح‌های خدماتی شهر و در اجرای طرح‌های عمران شهری به مصرف خواهند رساند.

9-به‌منظور دقیق‬سازی نقش و جایگاه شهر تهران در آینده و در راستای تحقق چشم‌انداز توسعه بلندمدت شهر تهران، نهاد نسبت به تهیه برنامه استراتژی توسعه شهری (cds) برای شهر تهران حداکثر ظرف دو سال از تاریخ این مصوبه اقدام و دستاوردهای آن را پس از تأیید شورای اسلامی شهر تهران و تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، در این طرح اعمال خواهد نمود.

10-با عنایت به مطالعات این طرح و به‌ویژه سازمان فضایی آن و نظام سلسله مراتبی مراکز محل‌های، ناحیه‌ای، منطقه‌ای، فرامنطقه‌ای، حوزه‌ای، شهری و فراشهری و برقراری نظام مطلوب ارائه خدمات به شهروندان و اعمال مدیریت هر چه‌بهتر با رویکرد محله محوری، از یک‌سو و ضرورت هماهنگی بین تمامی دستگاه‌های مسئول خدمت‌رسانی در شهر تهران و به‌ویژه در فقدان نظام واحد مدیریت شهری و تفاوت موجود در محدوده‌های مناطق مدیریتی بین مناطق شهرداری و دستگاه‌های مذکور، از سوی دیگر و بالاخره در جهت عملیاتی شدن کلیه راهبردهای طرح جامع و در جهت تحقق کامل اهداف طرح و دستیابی به چشم‌انداز شهر تهران، شهرداری تهران از طریق نهاد، طرح تجدیدنظر در تقسیم‌بندی مناطق، نواحی و محلات شهر تهران، منبعث از سازمان فضایی این طرح مصوب را، حداکثر ظرف 6 ماه از تاریخ این مصوبه، همراه با پیشنهاد استقرار مدیریت‌های خاص در برخی از پهنه‌های ویژه شهر تهران تهیه تا پس از تصویب شورای اسلامی شهر تهران و در صورت نیاز سایر مراجع ذی‌ربط، حداکثر تا پایان سال 1386 به مورداجرا گذاشته شود.

11-وزارت کشور، وزارت مسکن و شهرسازی و شهرداری تهران به‌صورت مشترک و حداکثر ظرف مدت سه ماه از تاریخ تصویب این سند، طرح جدید تشکیل و استقرار مدیریت مجموعه شهری تهران را برای تصویب در هیئت دولت و در صورت نیاز، مجلس شورای اسلامی، تهیه و به شورای عالی شهرسازی و معماری ایران ارائه خواهند داد.

12-کلیه وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها، ارگان‌ها و نهادهای دولتی عمومی که در ارتباط با مفاد این سند و اهداف، راهبردها و سیاست‌های اجرای طرح جامع جدید تهران، طبق قوانین و مقررات جاری کشور، مسئولیت‌های معین و مشخص اجرائی داشته و مأموریت‌هایی برای آن‌ها تعریف شده است در تعامل و همکاری با مدیریت شهری تهران و در اجرای این مصوبه نهایت همکاری را مبذول و به وظایف خود به نحو مطلوب و به‌موقع عمل نمایند.

13-با تصویب این طرح و در اجرای این سند، کلیه مصوبات موردی و عمومی شورای عالی که به نحوی به شهر تهران و ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری آن مربوط می‌شود و همچنین کلیه مصوبات کمیسیون ماده (5)، شورای اسلامی شهر تهران، دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های وزارت کشور و قائم‌مقامی انجمن شهر و هر بخشنامه و دستورالعمل دیگر که قبلاً در خصوص هرگونه ضابطه و مقررات شهرسازی در تهران از قبیل نحوه استفاده از اراضی (کاربری) تراکم، سطح اشغال، ارتفاع طبقات صادر شده باشد بعد از تصویب و ابلاغ طرح تفصیلی جدید شهر تهران و ضوابط و مقررات که در کوتاه‌ترین زمان ممکن و بر اساس این طرح (طرح جامع تهران) تهیه و به تصویب کمیسیون ماده (5) شهر تهران خواهد رسید لغو و بلااثر می‌گردد.

14-تعاریف، مفاهیم و کلیدواژه‌های این مصوبه و اسناد طرح جامع تهران که جزء لاینفک آن است در پیوست سوم ارائه‌شده است. شورای اسلامی شهر تهران در پایان مقرر می‌دارد در اجرای کامل این سند، به‌عنوان سند مورد وفاق تمامی دستگاه‌ها، ارگان‌ها و نهادهای دولتی و عمومی، که بعد از چهار دهه تهران (این کلان‌شهر مهم و مرکز نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران) را دارای برنامه و طرح نموده است، ترتیبی اتخاذ گردد تا در مراسمی عمومی و علنی و به‌عنوان «روز آغاز بهره‌برداری از طرح‌های جامع و تفصیلی جدید شهر تهران»، همه دست‌اندرکاران در تمامی سطوح، اعم از دولت و دستگاه‌های اجرایی، شورای اسلامی شهر، شهرداری و در پاسداری از این اسناد و اجرای دقیق و کامل آن و تعهد و پایبندی به ضوابط و مقررات طرح‌های جامع و تفصیلی جدید شهر تهران، عمیقاً متعهد شوند و در آغاز هر دوره شورای اسلامی شهر و آغاز به کار هر شهردار جدید و همکارانش در شهر تهران، این وفاداری و تعهد جزء الزامات تلقی گردد.

پیوست اول:

تراکم ساختمانی موجود و حداکثر تراکم مجاز ساختمانی و تعداد طبقات در هر یک از پهنه‌های استفاده از اراضی شهر تهران

پیشنهادی طرح جامع		مساحت پهنه‌ها	کد	زیر پهنه‌ها	پهنه‌های اصلی
*تعداد طبقات	حداکثر تراکم ساختمانی مجاز
تا 4	180	2925	r 11	مسکونی با تراکم کم	مسکونی عام  (r1)
تا 5	240	12721	r 12	مسکونی با تراکم متوسط
تا 6	300	2460	r 12	مسکونی با تراکم زیاد
2-3	120	526	r 21	بافت مسکونی ارزشمند روستایی	مسکونی ویژه  (r2)
***	100	278	r 22	بافت مسکونی ارزشمند تاریخی
2-3	125	770	r 24	بافت مسکونی ارزشمند معاصر
***	***	897	r 24	باغ مسکونی
3-4	150	2162	r 25	مسکونی ویژه پهنه مرکزی
6-9	270**	3189	r 26	مسکونی ویژه پهنه محورهای شهری
2-3	120	160	s 11	بازارهای سنتی تهران	تجاری و خدمات (1s) (با غلبه تجاری)
6-9	300**	6490	s 12	محورهای کار و فعالیت (تجاری و خدمات)
7-11	330**	3546	s 21	مراکز خدمات شهری	مراکز و عرصه‌های خدمات اداری و تجاری (2s) (با غلبه سبز و باز)
6-9	270**	4155	s 22	عرصه‌های فعالیت اداری، خدماتی و تجاری
2-3	50	1417	s 31	صنایع کارخانه‌ای	(3s) صنعتی- کارگاهی
1-2	75	665	s 32	صنایع کارگاهی
2-3	100	2081	s 33	صنایع خدماتی
5-7	250	3314	m 11	مختلط تجاری و خدمات با مسکونی	فعالیت با مسکونی (1m)
3-5	150	436	m 12	مختلط صنایع خدماتی و کارگاه‌ها با مسکونی
***	***	4734	m 21	محدوده شهری کوهسار	تفرج و گردشگری با حداقل مسکونی (2 m)
***	***	2602	g 11	پارک‌های شهری	سبز و باز عمومی (2g)
***	***	2495	g 12	پارک‌های جنگلی
***	***	1020	g 21	باغ و اراضی مزروعی	سبز و باز خصوصی، حریم و پهنه‌های ویژه (2 g)
---	---	1594	g 22	حریم سبز درون‌شهری و پهنه‌های حفاظت ویژه
---	---	946	air	فرودگاه مهرآباد	سایر
---	---	61582	---	جمع

* تمامی طبقات در حد تراکم مجاز ساختمانی این جدول بر روی زیرزمین و یا پیلوت، با حداکثر 3 متر ارتفاع از کف دسترسی منظور می‌شود.

** تراکم بیشتر در زیر پهنه‌ها یا محدوده‌هایی مجاز است که بر اساس ضوابط و مقررات طرح جامع، در طرح تفصیلی مشخص می‌شود و منوط به ارائه طرح توجیهی و تصویب آن در کمیسیون ماده (5) است.

*** ضوابط ویژه.

پیوست دوم:

برنامه‌ها و طرح‌های (موضعی و موضوعی) توسعه و عمران شهری تهران

برنامه‌ها و طرح‌های موضعی و موضوعی، سطح دیگری از طرح‌های توسعه شهری تهران و پس از طرح‌های جامع (سطح اول) و تفصیلی (سطح دوم)، به‌عنوان اسناد پایه‌ای و مبنا برای ساماندهی توسعه و عمران شهری تهران و برنامه عملیاتی (سطح سوم) آن است. این سطح از طرح‌های توسعه شهری، کلیه زمینه‌ها (موضوعات) و محدوده‌ها (موضع‌ها) نیازمند برنامه‌ریزی و مداخله هماهنگ را در برگرفته و دستاورد مطالعات طرح‌های جامع و تفصیلی شهر تهران است.

الف) برنامه‌ها، طرح‌ها و مطالعات موضوعی توسعه شهری تهران برنامه‌ها و طرح‌های موضوعی توسعه شهری تهران، کلیه زمینه‌های نیازمند برنامه‌ریزی و مداخله هماهنگ در مقیاس شهری است که به تفکیک برنامه‌ها و طرح‌های متشکله هر برنامه، به‌قرار زیر است:

1-برنامه ساماندهی و توسعه فضاهای آموزش عالی و عمومی شهر تهران.

1-1- ساماندهی و توسعه ساختمان‌های آموزشی (مدارس، پیش‌دبستانی‌ها و ...).

2-1- ساماندهی پردیس‌های دانشگاهی، پارک‌های فناوری، فضاها، بناها و مراکز آموزش عالی و مؤسسات پژوهشی ـ تحقیقاتی.

2-برنامه ساماندهی و توسعه فضاهای فرهنگی، مذهبی، ورزشی، تفریحی و گردشگری شهر تهران.

1-2- طرح توسعه و ساماندهی مساجد، به‌عنوان کانون محلات و هسته سازمان فضائی و سلسله مراتبی توسعه شهری.

2-2طرح ساماندهی و توسعه فضاهای فرهنگی.

3-2- طرح ساماندهی و توسعه فضاها و اماکن ورزشی.

4-2- طرح توسعه گردشگری شهر تهران و ساماندهی، فضاهای تفریحی، تفرجگاهی و مراکز اقامت و پذیرایی.

3-برنامه ساماندهی و توسعه فضاهای بهداشتی و درمانی شهر تهران.

1-3- طرح ساماندهی شبکه و مراکز بهداشتی و درمانی و درمانگاه‌ها در مقیاس محله و منطقه.

2-3- طرح ساماندهی بیمارستان‌ها.

4-برنامه ساماندهی پردیس‌های حکومتی و حکمرانی محلی و تأسیسات اداری ـ دولتی و عمومی.

1-4- طرح ساماندهی پردیس‌های حکومتی (قوای سه‌گانه) در مقیاس ملی و استانی.

2-4- طرح ساماندهی و توسعه مراکز و ساختمان‌های دولتی (حکومتی) در مقیاس شهری و منطقه‌ای.

3-4- طرح ساماندهی و توسعه مراکز و ساختمان‌های عمومی (حکمرانی محلی و مدیریت شهری) در مقیاس شهری، منطقه‌ای، ناحیه‌ای و محلی (ساختمان‌های اداری ـ خدماتی شورا، شهرداری‌ها و شورایاری‌ها).

5-برنامه ساماندهی و توسعه فضاهای سبز شهر تهران.

1-5- طرح ایجاد، توسعه و ساماندهی کمربند سبز محدوده شهر تهران.

2-5- طرح توسعه ساماندهی پارک‌ها و فضاهای سبز شهری تهران در مقیاس‌های مختلف.

3-5- طرح حفاظت و ساماندهی باغات و اراضی مزروعی شهر تهران.

6-برنامه ساماندهی و ایجاد گورستان‌های شهر تهران.

1-6- طرح توسعه و ساماندهی گورستان‌های تهران.

2-6- طرح ساماندهی مقبره‌ها، امامزاده‌ها و گورستان‌های محلی.

7-برنامه ساماندهی و توسعه مراکز کار، فعالیت و نمایشگاه‌های شهر تهران.

1-7- طرح ساماندهی کانون‌ها و محورهای کار و فعالیت.

2-7- طرح ساماندهی و توسعه مراکز عمده‌فروشی، توزیع مواد غذائی و میادین میوه و تره‌بار.

3-7- طرح ساماندهی استقرار مشاغل، انتقال، صنایع، فعالیت‌ها و مشاغل مزاحم و نامتجانس شهری (کارگاه‌ها، انبارهای متروکه و ...).

4-7- طرح مکان‌یابی، ساماندهی و تجهیز مراکز نمایشگاهی تهران.

5-7- طرح ساماندهی مکان استقرار کارگران فصلی.

8-برنامه ساماندهی مراکز نظامی و انتظامی شهر تهران.

1-8- طرح ساماندهی اماکن و مراکز انتظامی و امنیتی شهر تهران در مقیاس‌های گوناگون.

2-8- طرح ساماندهی انتقال، جابجایی و تغییر عملکرد اماکن و فضاهای در اختیار نیروهای نظامی- (سپاه و ارتش).

9-برنامه حفاظت و توسعه تجهیزات، زیرساخت‌ها و تأسیسات شهری.

1-9- طرح حفاظت از حریم رودخانه‌ها و مسیل‌ها و کنترل سیلاب و جمع‌آوری آب‌های سطحی.

2-9- طرح توسعه و ایجاد شبکه‌های فاضلاب شهری.

3-9- طرح احیاء قنوات شهر تهران.

4-9- طرح ساماندهی پست‌های برق و مخابرات شهری و ایستگاه‌های تقلیل فشار گاز.

10-برنامه حفاظت از محیط‌زیست و ساماندهی و توسعه خدمات شهری تهران.

1-10- طرح ساماندهی مدیریت مواد زائد جامد شهری (پسماندهای جامد).

2-10- طرح ساماندهی و مکان‌یابی مراکز جمع‌آوری، بازیافت و دفع زباله‌های شهری.

3-10- طرح جلوگیری از آلودگی‌های صوتی.

4-10- طرح جلوگیری از آلودگی هوا.

5-10- طرح تدوین و اجرای استانداردهای زیست‌محیطی در طراحی پروژه‌های بزرگ عمرانی و تعیین معیارهای امکان‌سنجی زیست‌محیطی برای اجرای آن

(شبکه‌های حمل‌ونقل، مجتمع‌های بزرگ ساختمانی و...).

11-برنامه ایمن‌سازی شهر تهران و کاهش مصرف انرژی.

1-11- طرح شناسایی دقیق گسل‌ها و پهنه‌های خطر زلزله در شهر تهران (تا مقیاس 1:2000).

2-11- طرح پدافند غیرعامل شهر تهران.

3-11- طرح مکان‌یابی و تجهیز مراکز و پهنه‌های موردنیاز مدیریت بحران در هنگام سوانح.

4-11- طرح ایجاد، توسعه و ساماندهی مراکز آتش‌نشانی، امداد و نجات.

5-11- طرح مقاوم‌سازی کلیه مستحدثات، ساختمان‌ها و ابنیه و تأسیسات شهری.

6-11- طرح ایمن‌سازی فضاهای عمومی، همگانی، مراکز حساس و شریان‌های حیاتی.

7-11- طرح مطالعاتی ـ راهبردی و عملیاتی کاهش مصرف انرژی در ساختمان.

8-11- طرح ساماندهی انبارهای سوخت و مراکز عرضه و خدمات جانبی.

12-برنامه بهبود وضعیت شبکه‌های ارتباطی و نظام حمل‌ونقل و مدیریت ترافیک شهر تهران.

1-12- طرح ساماندهی مدیریت واحد حمل‌ونقل شهری.

2-12- مطالعاتی ـ راهبردی کاهش مصرف سوخت و صرفه‌جوئی در مصرف انرژی در وسایط نقلیه.

3-12- طرح ساماندهی و مناسب‌سازی شهر برای حرکت جانبازان و معلولین.

4-12- طرح ساماندهی نظام حرکت پیاده.

5-12- طرح ساماندهی و مکان‌یابی و تدوین ضوابط و مقررات طراحی و توسعه پارکینگ‌های عمومی و طبقاتی.

6-12- طرح گویاسازی شهر ـ ساماندهی تابلوهای راهنمای شهری و معرفی عناصر شهری.

7-12- طرح ساماندهی ایستگاه‌های محلی، منطقه‌ای و شهری اتوبوس و توقفگاه‌ها.

13-برنامه ساماندهی و ارتقاء هویت معماری و شهرسازی ایرانی ـ اسلامی در سیما و منظر شهری.

1-13- برنامه راهبردی ـ عملیاتی طراحی شهری با هدف ارائه الگوی معماری و شهرسازی با هویت و برقراری مدیریت منظر شهری تهران.

1-1-13- طرح تدوین استانداردها و چارچوب‌های طراحی و اجرای نما، سیمای عمومی و منظر شهری به‌ویژه برای موقعیت‌های مداخله.

2-13- طراحی شهری محورهای اصلی شهر (شمالی ـ جنوبی و شرقی ـ غربی).

3-13- طراحی شهری محورهای شریانی شاخص و راسته‌های تجاری.

4-13- طراحی شهری محورها و شریان‌های جدید احداثی و اصلاحی ـ تعریضی. 5-13- طراحی شهری فضاهای همگانی و عمومی و میادین و مبلمان شهری.

6-13- طرح ساماندهی تابلوهای اداری و تجاری شهر.

14-برنامه بهسازی، بازسازی و نوسازی شهر.

1-14- طرح مطالعاتی ـ راهبردی و عملیاتی مداخله در بافت‌های فرسوده و تاریخی شهر (اجتماعی، حقوقی، اقتصادی، کالبدی و مدیریتی).

15-برنامه ساماندهی و صیانت از محدوده و حریم شهر تهران.

1-15- طرح مطالعاتی ـ راهبردی و عملیاتی اصلاح ساختار، قوانین و مقررات و استقرار مدیریت واحد حریم شهر تهران و نظارت بر تحولات آن.

2-15- طرح تعیین و تدقیق خط و مرز محدوده شهر.

16-برنامه ساماندهی و توسعه امور اجتماعی، مسکن و افزایش رضایت‌مندی شهروندان تهران (رویکرد انسان‌محوری).

1-16- طرح مطالعاتی- راهبردی ارتقاء فرهنگ و دانش شهر و شهروندان

(مهندسی فرهنگی شهر).

2-16- طرح مطالعات راهبردی ساماندهی رشد و توسعه حقوق و تکالیف شهروندی.

3-16- طرح مطالعاتی ـ راهبردی اقتصاد شهری، با هدف ساماندهی نظام مالکیت بر اراضی شهری با ارزش‌افزوده زمین ناشی از اعمال طرح‌های جامع و تفصیلی و اجرای طرح‌های توسعه و عمران شهر (بازار و اقتصاد زمین).

4-16- ساماندهی مشارکت شهروندان در اداره امور شهر با رویکرد محله محوری.

5-16- طرح ساماندهی نظام اطلاع‌رسانی برای راهبری شهر و توسعه آگاهی‌های عمومی در کلیه امور مدیریت شهری، با هدف توسعه نظارت عامه بر کلیه فعالیت‌های شهری (مهندسی و معماری اطلاعات شهری).

6-16- طرح ساماندهی مسکن شهر تهران با رویکرد ارتقاء جایگاه و اختیارات مدیریت شهری تهران بر کلیه تحولات، سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های تأمین مسکن آحاد شهروندان تهرانی.

7-16- طرح ساماندهی توسعه در عرضه کلیه خدمات (it) خدمات به شهروندان (به‌ویژه ماشینی کردن فرآیند صدور پروانه‌های ساختمانی و نظارت بر هرگونه ساخت‌وساز ـ استقرار سیستم یکپارچه شهرسازی) به‌منظور دستیابی به شهر هوشمند و الکترونیک.

8-16- طرح ساماندهی و استقرار خانه‌های سلامت و گرم‌خانه‌ها.

17-برنامه ساماندهی نظامات مالیه و مدیریت شهری تهران.

1-17- طرح ساماندهی (بازبینی) ساختار، سازمان و تشکیلات مدیریت شهری

(شهرداری تهران).

2-17- طرح تجدید سازمان و ارتقاء جایگاه حوزه معاونت شهرسازی و معماری شهرداری در مجموعه سازمان شهرداری تهران.

1-2-17- طرح مطالعاتی - عملیاتی نهادسازی و استقرار مدیریت جامع کنترل کیفیت در ساخت‌وسازهای شهری (تأسیس سازمان در زیرمجموعه حوزه شهرسازی و معماری شهرداری تهران).

2-2-17- طرح مطالعاتی ـ عملیاتی استقرار مدیریت بصری یا منظر شهر تهران (با هدف ارتقاء هویت سیما و منظر شهری).

3-17- طرح تدوین نظام مالیه و مدیریت منابع مالی و اصلاح ساختار درآمد ـ هزینه شهر.

4-17- طرح منطقه بندی ارزش واقعی املاک و بهای خدمات در پهنه‌های استفاده از اراضی با توجه به ارزش‌افزوده ناشی از توسعه و عمران شهر به‌ویژه در اجرای قانون نوسازی شهر، مصوب 1347.

5-17- طرح شناسایی املاک و اراضی بزرگ شهر برای استقرار کارکردهای مناسب چندمنظوره شهری.

6-17- طرح ایجاد صندوق عمران شهرداری برای تأمین منابع مالی طرح‌های سرمایه‌گذاری.

7-17- طرح بازنگری و اصلاح نظام تشخیص و درآمد پایدار شهر و وصول عوارض به‌ویژه ساماندهی عوارض تجاری‌ها و تجدیدنظر در نظام سرقفلی.

8-17- طرح مطالعاتی - راهبردی و عملیاتی تکمیل مطالعات به‌منظور استقرار مدیریت واحد در مجموعه شهری تهران.

9-17- استقرار نهاد دائمی مطالعات و تهیه طرح‌های توسعه شهری به‌منظور تهیه، تکمیل، بهنگام سازی، تجدیدنظر و اصلاح و بازخورد طرح‌های توسعه شهری تهران در کلیه سطوح.

ب) برنامه‌ها و طرح‌های موضعی فرامنطقه‌ای توسعه شهری تهران برنامه و طرح‌های موضعی توسعه شهری تهران، کلیه محدوده‌های نیازمند طراحی و ساماندهی در مقیاس شهری و فراشهری را با برنامه‌ریزی و مداخله هماهنگ، در برمی‌گیرد که به تفکیک برنامه‌ها و طرح‌های متشکله هر برنامه، به قرار زیر است:

بی‌شک در فرایند اجرا، هر طرح شامل تعدادی ریز طرح یا پروژه نیز خواهد بود:

1-برنامه ساماندهی عرصه‌ها و محورهای شهری (شرقی ـ غربی و شمالی ـ جنوبی) در مقیاس شهری و فراشهری.

1-1-طرح ساماندهی محور شهری انقلاب ـ دماوند (آزادی ـ انقلاب، انقلاب ـ امام حسین) و (محور دماوند).

2-1- طرح ساماندهی محور شمالی شهر (عرصه حدفاصل رسالت ـ همت).

3-1- طرح ساماندهی محور جنوبی شهر (عرصه حدفاصل شوش ـ بعثت).

4-1- طرح ساماندهی محور مرکزی شهر دربند ـ ری (حدفاصل ولیعصر ـ شریعتی و امتداد آن به‌طرف جنوب).

5-1- طرح ساماندهی محور شهری درکه.

6-1- طرح ساماندهی محور شهری دارآباد ـ بی‌بی شهربانو.

7-1- طرح ساماندهی محور شهری فرحزاد.

2-برنامه ساماندهی مراکز شهری در مقیاس فرامنطقه‌ای، حوزه شهری، شهری و فراشهری.

1-2- طرح ساماندهی مرکز تجریش (میدان، قدمگاه صالحیه).

2-2-طرح ایجاد مرکز رسانه‌ای ـ هنری تهران.

3-2- طرح ایجاد مرکز اجتماعی ـ فرهنگی تهران (تپه‌های عباس‌آباد و مصلی).

4-2- طرح ساماندهی مرکز فعالیت نوین شهر تهران.

5-2- طرح ساماندهی مرکز فعالیت تجاری ـ تاریخی (بازار تهران).

6-2- طرح ایجاد مرکز اقتصاد جهانی تهران.

7-2- طرح ساماندهی مرکز شهرری با محوریت حرم عبدالعظیم حسنی(ع).

8-2- طرح ساماندهی مرکز ارتباطات جهانی (برج یادمان).

9-2- طرح ساماندهی مرکز خدماتی ـ تجاری حوزه غربی تهران (میدان آزادی).

10-2- طرح ایجاد مرکز خدماتی ـ تجاری حوزه شرقی تهران (فرودگاه دوشان تپه).

11-2- طرح ساماندهی مرکز خدمات شهری یافت‌آباد (مجتمع خدمات فرامنطقه‌ای).

12-2- طرح ساماندهی مرکز خدمات شهری میدان بسیج (مجتمع خدمات فرامنطقه‌ای).

13-2- طرح ساماندهی مرکز خدمات شهری کوهک (مجتمع خدمات فرامنطقه‌ای).

14-2- ساماندهی مرکز خدمات شهری پونک (مجتمع خدمات فرامنطقه‌ای).

15-2- طرح ساماندهی مرکز خدماتی اقدسیه (مجتمع خدمات فرامنطقه‌ای).

3-برنامه ساماندهی پهنه‌های ارزشمند تاریخی.

1-3- طرح ساماندهی پهنه تاریخی تهران (تهران ناصری).

2-3- طرح ساماندهی پهنه تاریخی ـ زیارتی ری (حرم حضرت عبدالعظیم).

3-3-طرح ساماندهی پهنه تاریخی ـ تفرجی تجریش، دربند و مجموعه سعدآباد.

4-3- طرح ساماندهی پهنه طبیعی ـ تاریخی بی‌بی شهربانو و چشمه‌علی.

4-برنامه ساماندهی پهنه‌های ارزشمند طبیعی و زیست‌محیطی.

1-4- طرح ساماندهی کوهساران.

1-1-4- پروژه‌های ساماندهی کوهسار شمالی و رود ـ دره‌های البرز (درکه، اوین، فرحزاد و ...).

2-1-4- پروژه‌های ساماندهی کوهسار شرقی.

2-4- طرح ساماندهی رودخانه و مسیل کن.

3-4- طرح ساماندهی پارک‌های جنگلی.

1-3-4- پروژه‌های ساماندهی پارک‌های جنگلی شمال ـ شرقی تهران (لویزان و...)

2-3-4- پروژه بهسازی و حفاظت پارک پردیسان.

3-3-4- پروژه بهسازی و حفاظت پارک جنگلی سرخه‌حصار و غزال.

5-برنامه ساماندهی پهنه‌های کار و فعالیت.

1-5- طرح ساماندهی و پالایش پهنه‌های فعالیت غرب تهران.

1-1-5- طرح ساماندهی پهنه خدماتی ـ گردشگری منطقه (22) به‌عنوان مرکز مجموعه شهری تهران.

2-1-5- طرح ساماندهی پهنه صنعتی مدرن منطقه (21).

2-5- طرح ساماندهی پهنه صنعتی شمال شرقی تهران.

6-برنامه ساماندهی پهنه‌های تفرج و گردشگری.

1-6- طرح ساماندهی پهنه تفرج ـ گردشگری غرب تهران (منطقه 22).

2-6- طرح ساماندهی پهنه تفرج ـ گردشگری شمال شرقی تهران (اراضی حریم واقع در پهنه شمالی بزرگراه بابایی).

7-برنامه ایجاد و توسعه مجموعه‌های ورزشی در مقیاس شهری و فراشهری.

8-برنامه ساماندهی پهنه‌های ویژه.

1-8- طرح ساماندهی پهنه فرهنگی ـ پژوهشی شهر تهران (دانشگاه تهران و شمال خیابان انقلاب تا دانشگاه امیرکبیر با هاله پیرامون آن).

2-8- طرح ساماندهی بهارستان و مجلس (مرکزیت قوه مقننه و حوزه نفوذ آن).

3-8- طرح ساماندهی فرودگاه مهرآباد.

4-8- طرح ویژه اراضی قلعه مرغی با کارکرد سبز و باز شهری، مدیریت بحران و ذخیره نوسازی شهری به‌عنوان مرکزی برای ساماندهی حوزه جنوبی شهر تهران.

5-8- طرح ساماندهی شهر آفتاب.

1-5-8- پروژه نمایشگاه بین‌المللی تهران.

2-5-8- سایر پروژه‌ها.

6-8- طرح ساماندهی حریم شهر تهران.

1-6-8- طرح جامع حریم شمال بزرگراه بابائی (حریم شمال شرقی تهران).

2-6-8- طرح جامع حریم شمالی تهران.

3-6-8- طرح جامع حریم شرقی تهران.

4-6-8- طرح جامع حریم جنوبی تهران.

9-برنامه ایجاد و توسعه تأسیسات جابجایی و حمل‌ونقل.

1-9- طرح ساماندهی و تجهیز دروازه‌های ورودی ـ خروجی شهر (خدمات دروازه‌ای).

2-9- طرح ساماندهی و ایجاد ایستگاه‌های مترو.

 http://laws.tehran.ir/Law/ImageText/1015