آیت‌الله میرجهانی؛ علامه‌ی دهر و یگانه‌ی دوران
وی در درس خارج آیات عظام میرزامحمدرضا مسجد شاهلی (ره) و آخوند ملاحسین فشارکی (ره) نیز حاضر می‌شد.
https://www.imna.ir/news/27082/
۱۵ فروردین ۱۳۹۰ - ۱۱:۳۵
آیت‌الله میرجهانی؛ علامه‌ی دهر و یگانه‌ی دوران
خبرگزاری ایمنا: علامه میرجهانی به‌خاطر جامعیت در علوم و تبحر در ادبیات و داشتن ذوق لطیف و آشنایی با علومی نظیر جفر، رمل و اسطرلاب؛ دارای تألیفات موثر، متعدد و متنوعی در موضوعاتی از قبیل حدیث، شعر، علوم غریبه، نجوم، شیمی، طب قدیم، ریاضیات و... می‌باشد.
● آیت‌الله سیدمحمدحسن میرجهانی طباطبایی در روز دوشنبه بیست و دوم ماه ذی‌القعده الحرام سال 1319 هـ.ق (1279 هـ.ش) در قریه‌ی محمدآباد جرقویه سفلی از توابع استان اصفهان در خانواده‌ای مذهبی، شریف و دوست‌دار اهل بیت عصمت و طهارت (ع) قدم به عرصه‌ی وجود نهاد. وی فرزند میرسیدعلی محمدآبادی جرقویه‌ای اصفهانی (ره) بود.
سیدمحمدحسن پس از طی دوران طفولیت و کودکی در سن پنج سالگی وارد مکتب شده و در هفت سالگی تمام قرآن مجید را به انضمام کتب فارسی فراگرفت. سپس به یادگیری مقدمات زبان عربی اعم از صرف و نحو پرداخت و قسمتی از کتاب سیوطی را نزد یکی از فضلای روستای محل سکونت خود آموخت.
بعد از آن برای ادامه‌ی تحصیل وارد حوزه‌ی علمیه‌ی اصفهان شده و در مدرسه‌ی صدر بازار ساکن گشت. در اصفهان از محضر بزرگانی همچون عالم فرزانه شیخ محمدعلی حبیب‌آبادی (ره) و شیخ علی یزدی (ره) بهره برده و به فراگیری فقه، اصول و منطق اهتمام ورزید.
سپس سطوح وسطی و عالیه را در خدمت حجت‌الاسلام والمسلمین شیخ محمدرضا رضوی خوانساری (ره) و میرزااحمد اصفهانی (ره) و آیت‌الله محمدعلی فتحی دزفولی (ره) و آیت‌الله حاج سیدابوالقاسم دهکردی (ره) به پایان رسانید. وی در درس خارج آیات عظام میرزامحمدرضا مسجد شاهلی (ره) و آخوند ملاحسین فشارکی (ره) نیز حاضر می‌شد.
در سال 1364 هـ.ق (1305 هـ.ش) با اجازه‌ی پدرش راهی نجف اشرف گردیده و در آن دیار عالم‌پرور از وجود مبارک اساتید ارجمندی چون آیت‌الله رجایی (ره)، حاج شیخ‌عبدالله مامقانی (ره) (صاحب رجال) و آیت‌الله ضیاءالدین عراقی (ره) بهره‌مند شد.
جنبه‌ی والای روحانی و اخلاقی و شخصیت علمی علامه میرجهانی باعث شد از جمله یاران خاص مرجع اعلی آیت‌الله العظمی سیدابوالحسن اصفهانی (ره) گردد و در مسجد شیخ طوسی از انفاس قدسی آن بزرگوار استفاده نماید، تا جایی که در مدت اقامت در نجف، نوشته‌ها و امور مالی آیت‌الله اصفهانی در دست علامه میرجهانی قرار داشت.
آیت‌الله میرجهانی پس از چندی، بار دیگر به اصرار پدرش با کوله‌باری از علم و فضیلت معنوی به اصفهان بازگشت. البته سکونت دوباره‌ی وی در اصفهان هم‌زمان با اواخر عمر پدر برزگوارش گشته بود؛ مدتی پس از فوت پدر، علامه راه مشهد را در پیش گرفت و حدود هفت سال هم‌جواری با علی‌ابن موسی‌الرضا (ع) را اختیار نمود.
علامه میرجهانی در ادامه‌ی فعالیت‌های علمی خود در مشهد مقدس، به تصحیح نسخ خطی قدیمی موجود در کتابخانه‌ی آستان قدس رضوی و تألیف و تصنیف و تدریس اشتغال داشت. محل اصلی فعالیتش در مشهد، دو حجره در صحن عتیق بوده است.
گویا وضعیت آب و هوای مشهد با مزاج وی سازگاری نداشته و در نهایت پس از هفت سال به تهران نقل مکان می‌کند. علامه در تهران نیز به انجام وظایف دینی بالاخص تبلیغ از طریق منبر و تألیف کتاب مشغول گشت.
خاطرنشان می‌سازد؛ عداوت و دشمنی حاکمان جور با خاندان مکرم رسول خدا صلی‌الله علیه و آله (سادات) در طول تاریخ اسلام، موجب گردیده است در برهه‌هایی از زمان عده‌ای از سادات، به‌منظور حفظ جان و بقای نسل سادات، سیادت خویش را مخفی کنند. از جمله‌ی این موارد، خاندان میرجهانی است که حدود سی‌صد سال دوران اختفاء سیادت ایشان بوده است.
جریان از این قرار بوده است که در زمان هجوم افغان‌ها به ایران، ظلم و ستم آن‌ها بر مردم و زیر پا گذاشتن علنی دستورات و واجبات اسلام رشد و گسترش می‌یابد. در همین ایام دو برادر سید، به نام‌های میرجهان و میرعماد که از مسیری می‌گذشته‌اند با دو افغانی که قصد تعرض به زنی را داشته‌اند مواجه شده و با آن‌ها درگیر می‌شوند که منجر به کشته شدن یکی از افغان‌ها و فرار دیگری و آگاه شدن بقیه از این قضیه می‌شود.
این ماجرا باعث می‌شود میرجهان و میرعماد مخفیانه به اطراف شهر اصفهان ـ منطقه‌ی جرقویه ـ بگریزند و سیادت خود را پنهان کنند تا جایی که اطرافیان و نزدیکان آن‌ها به‌طور کلی از احوالشان بی‌اطلاع می‌مانند و پس از چندی اعتقاد به فوت یا کشته شدن این دو برادر سید پیدا می‌کنند و حتی اموالشان را هم بین وارث تقسیم می‌کنند.
این رویداد به‌همین صورت تا زمان آیت‌الله میرجهانی ادامه می‌یابد. در این زمان وی به‌دلیل احتمالاتی که بر سید بودن خاندانش می‌داده‌اند، به‌دنبال کشف قضیه رفته و بالاخره پس از تحقیق بسیار، سیادت خود را ثابت می‌کند و از آن پس اقوام، عموزاده‌ها و وابستگان به خانواده‌ی میرجهانی مسمی به سیادت می‌شوند.
سیادت علامه میرجهانی در زمان مرجعیت عامه‌ی آیت‌الله سیدمحمدحسین طباطایی بروجردی (ره) کشف گردید و همچنین مورد تأیید نسابه بزرگ قرن اخیر آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی (ره) قرار گرفت و پس از آن‌که سال‌ها عمامه‌ی سفید بر سر داشت، به دست آیت‌الله العظمی بروجردی (قدس‌سره) عمامه‌ی سیاه سیادت بر سر ایشان گذارده شد و به این مناسبت توسط آیت‌الله بروجردی (ره) جشن مفصلی در مدرسه‌ی فیضیه برقرار گردید.
سال‌های آخر عمر پربرکت و گهربار علامه بار دیگر در شهر اصفهان سپری شد، ولی حتی کهولت سن و پیری مانع از انجام فعالیت‌های علمی و مذهبی وی نشد و بیان شیرین و رسای خود را در راه ترویج و گسترش دین مبین اسلام به کار بست و قلوب بسیاری از مردم را در جهت انس و آشنایی هرچه بیش‌تر با حق و حقیقت رهنمون شد که آثار و برکات این فعالیت هم‌اکنون نیز بر ما معلوم می‌باشد.
آیت‌الله میرجهانی به‌خاطر جامعیت در علوم و تبحر در ادبیات و داشتن ذوق لطیف و آشنایی با علوم غریبه (جفر، رمل، اسطرلاب) دارای تألیفات موثر، متعدد و متنوعی در موضوعات: حدیث، شعر، علوم غریبه، نجوم، شیمی، طب قدیم، ریاضیات و... می‌باشد که بسیاری از آن‌ها چاپ و حتی بعضی از آن‌ها چندین بار چاپ شده که کل آثار و تألیفات علامه جمعاً بالغ بر پانصد و هفت اثر می‌باشد.
در ادامه، به بعضی از تألیفات علامه میرجهانی اشاره می‌شود:
1- روائح السمات؛ موضوع: شرح دعای سمات
2- جنة العاصمة؛ موضوع: تاریخ ولادت و حالات حضرت فاطمه (سلام‌الله علیها)
3- نوائب الدهور؛ موضوع: علائم ظهور
4- البکاء للحسین علیه‌السلام؛ موضوع: ثواب گریستن و عزاداری بر حضرت سیدالشهداء (علیه‌السلام)
5- تفسیر ام الکتاب؛ موضوع: تفسیر سوره‌ی حمد
6- دیوان حیران؛ موضوع: شعر به زبان فارسی
7- مستدرک نهج‌البلاغه الموسوم بمصباح البلاغه فی مشکوة الصباغه؛ موضوع: خطبه‌هایی که مرحوم سید رضی (رحمةالله علیه) در نهج‌البلاغه جمع‌آوری نکرده‌اند یا در آن اختلاف روایت وجود دارد.
8- ولایت کلیه؛ موضوع: ولایت اهل البیت (علیهم‌السلام)
9- الدرر المکنون (دیوان عربی)؛ موضوع: الامام و الامامة و صفاته الجامعه و تاریخ الائمه (علیهم‌اسلام)
10- کنوزالحکم و فنون الکلم؛ موضوع: کلمات و خطبه‌های امام حسن مجتبی (علیه‌السلام)
11- السبیکه البیضاء فی نسبت بعض آل نبی الطباء؛ موضوع: جزواتی در اسناد سادات عالی‌قدر؛ در این کتاب درمورد سیادت خود و خاندان میرجهانی توضیحات کافی داده شده است.
12- مختصر کتاب ابصار المستبصرین؛ موضوع: در بیان مناظره‌ی شیعه و سنی
13- مقلاد الجنان و مغلاق المیزان؛ موضوع: در زمینه‌ی ادعیه و زیارات
14- ذخیرة المعاد؛ موضوع: ادعیه و آداب ساعات
15- رساله‌ی سعادت ابدی و خوشبختی همیشگی؛ موضوع: آداب تشکیل مجالس مذهبی
16- لوامع النور فی علائم الظهور
17- شهاب ثاقب؛ موضوع: در رد طایفه‌ی ضاله و مضله و طریقه‌ی منازعه با آن‌ها.
18- مقامات الاکبریة؛ موضوع: زندگانی حضرت علی‌اکبر (علیه‌السلام)
19- رساله‌ای در احکام رضاع؛ موضوع: احکام شیر دادن (فقه الرضاع)
20- رساله‌ای در اخبار مربوط به کواکب و نجوم فلکیات
21- رساله‌ای در احوالات حضرت زینب کبری (سلام‌الله علیها)
22- گنجینه‌ی سرور به‌صورت تلفیقی عربی و فارسی
23- نصیحت به هادی؛ موضوع: دستورات اخلاقی و نصایح به پسرشان هادی در باب تقوی و سیر و سلوک
24- گنج رایگان؛ موضوع: در بیان طلسمات و بعضی از علوم غریبه و اخبار و آثار ولایتی
25- رساله‌ی نورستان؛ موضوع: در احوالات سرزمین نورستان
26- رساله‌ای در مورد آیات قرآنی که مشتمل بر کلمه‌ی «رب» می باشد.
27- رساله‌ای در ریاضیات
28- رساله‌ای در شیمی
29- رساله‌ای در طب قدیم
30- صمدیه منظومه؛ موضوع: ادبیات عرب
31- قرآن به خط ایشان همراه با تفسیر در حواشی آن و کشف‌الآیات
32- تقریرات حضرت آیت‌الله سیدابوالحسن اصفهانی (رحمةالله علیه)
33- دیوان حافظ به خط زیبای ایشان که هدیه به کتابخانه‌ی آستان قدس رضوی است.
سرانجام خورشید نورافشان و گرمی‌بخش عمر این علامه‌ی دهر و یگانه‌ی دوران پس از سال‌ها تلاش بی‌وقفه در راه شناخت معارف دین در روز سه‌شنبه بیستم جمادی‌الثانی سال 1413 هـ.ق (1371 هـ.ش) به افول گرایید و جامعه‌ی علمی و مردم قدرشناس اصفهان را در فقدان وجود نورانی خود در سوگ نشاند.
مردم شریف اصفهان، پیکر مطهر این عالم مجتهد را پس از تشییع باعظمت و پرشکوه در بقعه‌ی علامه‌ی کبیر مجلسی (رضوان‌الله تعالی علیه) ـ واقع در مسجد جامع اصفهان ـ به خاک سپردند.
کد خبر 27082
https://www.imna.ir/news/27082/%D8%A2%D9%8A%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%85%D9%8A%D8%B1%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%87-%DB%8C-%D8%AF%D9%87%D8%B1-%D9%88-%D9%8A%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87-%DB%8C-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86
