آقا ضیاء عراقی - آیت الله ضیاءالدین علی بن ملا محمد عراقی
اساتیدی چون سید محمد فشارکی،...
ضیاءالدین علی بن ملا محمد عراقی معروف به آقاضیاءِ عِراقی؛ (۱۲۷۸-۱۳۶۱ق) فقیه و اصولی امامی قرن چهاردهم قمری بود. وی نزد اساتیدی چون سید محمد فشارکی، آخوند خراسانی و سید محمدکاظم یزدی تحصیل کرد. آقاضیاء را از استادان مشهور اصول فقه و از احیاکنندگان این علم به شمار آورده‌اند. سید محمدتقی خوانساری، سیدابوالقاسم خویی، سید محسن حکیم و میرزا هاشم آملی برخی از شاگردان اویند.
محتویات
[نهفتن]
تولد و درگذشت
آقاضیاء عراقی در سال ۱۲۷۸ق در سلطان‌آباد اراک به دنیا آمد. پدرش آخوند ملّا محمّدکبیر عراقی (اراکی) بود. وی در شب دوشنبه ۲۸ ذی‌القعده ۱۳۶۱ق/ ۱۶ آذر ۱۳۲۱ش[۱] در نجف اشرف درگذشت و در ضلع غربی صحن حرم امیر المؤمنین در حجره دوم سمت چپ ورودی باب غربی معروف به باب العماره به خاک سپرده شد.[۲]
تحصیلات و اساتید
آقاضیاء مقدمات علوم دینی را در زادگاهش، نزد پدر و چند تن دیگر از فضلای آن دیار فرا گرفت. سپس ابتدا به اصفهان و سرانجام به نجف رفت و در مجلس درس آقاسید محمد فشارکی حاضر شد. سپس نزد میرزاحسین خلیلی، آخوند ملأ محمدکاظم خراسانی، سید محمدکاظم یزدی و شیخ الشریعه اصفهانی درس خواند. آقاضیاء مورد احترام استادان خود بود و از شاگردان ممتاز آخوند ملامحمدکاظم شناخته می‌شد.
کرسی درس
آقاضیاء حدود ۶۰ سال در شهر نجف سطوح عالی و خارج را تدریس می‌کرد و بیش از ۳۰ سال بعد از وفات استادش آخوند خراسانی(۱۳۲۹ق) در کرسی عالی درس خارج حوزه‌ی نجف، فقه و اصول فقه را به طلاب تدریس می‌کرد. بسیاری از شاگردان آخوند در مجلس درس وی حضور می‌یافتند. آقاضیاء در همین دوران به مقام مرجعیت رسید.[۳] وی از زعامت و مرجعیت دوری می‌جست و ترجیح می‌داد که تنها به علم و تحقیق بپردازد. [۴]
صدها نفر از طلّاب در محضر وی دانش آموختند و به درجه اجتهاد رسیدند. شاگردان مشهور وی عبارت‌اند از:
- سید محسن حکیم
- سید محمد تقی خوانساری
- سید احمد خوانساری
- سید ابوالقاسم خوئی
- سید عبدالاعلی سبزواری
- سید محمود شاهرودی
- سید عبدالله شیرازی
- سید عبدالهادی شیرازی
- سید محمدرضا گلپایگانی
- سید محمد هادی میلانی
- سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی
- سید علی یثربی کاشانی
- مهدی مهدوی لاهیجی
- محمد تقی بهجت
- میرزا هاشم آملی
- محمد تقی بروجردی
- علی مشکات
- علی غروی علیاری
- سید آقا موسوی خلخالی
- میرزا رحیم سامت
- سید ابوالحسن شمس‌آبادی
- سید یحیی مدرسی یزدی
- سید جعفر شاهرودی
- محمدحسین خیابانی سبحانی
- محمدعلی قدسی محلاتی
- محمدعلی اشرفی شاهرودی
- سید صدرالدین صدر
- سید عبدالحسین طیب
- سید ابوالقاسم کاشانی
- محمد غروی کاشانی
- میرزا محمد باقر آشتیانی
- محمدحسن سه چاری اصفهانی
- محمدرضا مظفر
- بهاء‌الدین محلاتی
- محمدحسین نجفی
- ابوالحسن شیرازی
- سید حسام‌الدین فال اسیری شیرازی
- میرزا حسن موسوی بجنوردی
- شیخ علی محمد بروجردی
- سید حبیب الله برهانی
عده‌ای از شاگردانش تقریرات درس اصول او را نوشته‌اند. از آن جمله‌اند: میرزا هاشم آملی و شیخ‌محمدتقی بروجردی که نوشته‌های آنان در نجف چاپ شده است.
تألیفات
مقالات الاصول مهم‌ترین اثر آقا ضیاء عراقی است
از آقاضیاء آثاری به زبان عربی باقی مانده که مهم‌ترین آن‌ها به قرار زیر است:
- مقالات الاصول
- الحاشیة علی بیع‌المکاسب
- الحاشیة علی‌العروة‌الوثقی
- رسالة فی استصحاب‌العدم‌الازلی
- رسالة فی‌اللباس‌المشکوک
- روائع‌الامالی فی بیان مدارک فروع‌العلم‌الاجمالی
- شرح تبصرة العلامه(کتاب‌البیع)
- شرح تبصرة المتعلّمین(در معاملات)
پانویس
- پرش به بالا↑ آقا ضیاء عراقی، مقالات الاصول، مجمع الفکر الاسلامی، مقدمه محمدمهدی آصفی، ج۱، ص۲۵؛ تاریخ وفات به شمسی بر اساس محاسبه با مبدل تاریخ.
- پرش به بالا↑ مقدمه محمدمهدی آصفی بر مقالات الاصول، مجمع فکر اسلامی
- پرش به بالا↑ مقدمه محمدمهدی آصفی بر مقالات الاصول، مجمع فکر اسلامی
- پرش به بالا↑ مقدمه محمدمهدی آصفی بر مقالات الاصول، مجمع فکر اسلامی
منابع
- مقدمه محمدمهدی آصفی بر مقالات الاصول، مجمع فکر اسلامی
پیوند به بیرون
https://fa.wikishia.net/view/%D8%A2%D9%82%D8%A7_%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82%DB%8C
