پایان نامه ارشد رشته علوم اجتماعی : بررسی مردم شناختی روستای فشارک در راستای بازتولید آن ، خانم زهرا جعفری فشارکی

 زهرا جعفری فشارکی

پایان نامه ارشد رشته علوم اجتماعی بررسی مردم شناختی روستای فشارک در راستای بازتولید آن

 تعدادصفحات 153

 هدف

از این پژوهش بررسی مردم شناختی روستای فشارک در راستای احیای دوباره روستا می باشد. در این رهگذر تلاش شد تا با استفاده از نتایج مردم نگاری و روش و شیوه انسان شناسی کاربردی، در ابتدا در جستجوی علل و عوامل مؤثر در توسعه و در نهایت در جستجوی راه حل هایی برای توسعه اقتصادی باشیم تا از این طریق بتوان از موج روز افزون مهاجرت های روستایی به شهر ها کاسته و یا آن را تعدیل ساخت. یافته های این پژوهش نشان داد که جدای از عوامل طبیعی ، تاریخی و سیاسی ، عامل مهم و بنیادی دیگری که در شکست طرح توسعه مؤثر می باشد ،بی توجهی به زمینه های فرهنگی است. اگر    توسعه ای وارد یک جامعه بشود ، بدون آن که هیچ گونه انطباقی با بافت سنتی آن جامعه داشته باشد،  نه تنها باعث از هم گسیختگی این بافت  می شود و کوهی از مشکلات اجتماعی ، فرهنگی را بوجود می آورد بلکه موجب بوجود آمدن ارزش های جدیدی می شود که ناهماهنگ با محیط و شرایط سنتی جامعه است .نتیجه این ناهمگونی تضاد ها و اختلافاتی است مابین سنت و مدرنیته که در نهایت  حاصل آن  مهاجرت است. در آخر به عنوان نتیجه این پژوهش می توان چنین گفت که توسعه فرآیندی است چند بعدی که باید در مسیر آن جایی نیز برای فرهنگ گشود.حال این که چگونه می توان توسعه و سنت را با یکدیگر آشتی داد،در این پژوهش تا حدودی به آن پرداخته شده است، اما هنوز به تحقیق و تفحص بیشتری نیاز است که به امید خدا در فرصت های آتی به بررسی پیرامون آن پرداخته خواهد شد.    

  مقدمه

روند روز افزون مهاجرت به شهر ها ادامه دارد.معضلات و آسیب های ناشی از این مهاجرت ها گویاترین متغیرها برای بررسی وضعیت جوامع می باشند.مطالعه عوامل اثرگذار مهاجرت، بیشترین مساعدت را به جامعه شناسان و مردم شناسان برای پیشگیری از آسیب های اجتماعی می نماید. شهرهایی که آمادگی و امکانات لازم را برای میزبانی از این مهاجرین ندارند ، روزانه با معضلات و مشکلات بیشتری روبرو خواهند شد.سوء استفاده ها به منظور و هدف کسب نفع شخصی آن هم به هر قیمتی، رشد صعودی فساد و جرم را سرعت می بخشد. برای آن که بتوان تمام این نابسامانی ها را بهبود بخشید باید به سرچشمه این آب گل آلود رجوع کرد.بسیاری از اندیشمندان و بزرگان علوم اجتماعی معتقدند برای حل مشکلات شهری بایستی به توسعه روستایی پرداخته شود، تا روستایی بالاجبار به ترک روستا وادار نشود و برای یافتن زندگی بهتر به شهر مهاجرت نکند. اصلاحات ارضی در پیش از انقلاب و ورود امکاناتی از قبیل راه های ارتباطی و برق و مخابرات و حتی گاز نیز نتوانست به این امر کمک کند که به علت دسترسی آسان به شهرها امر مهاجرت را سهولت بخشید.توسعه فرایندی است چند بعدی که در اجرای آن باید علاوه بر توجه به مسائل اقتصادی و موقعیت جغرافیایی منطقه به بعد فرهنگ نیز توجه شود.توسعه ای که بعد فرهنگی یک جامعه را نادیده بگیرد ، ممکن است تغییراتی را در آن جامعه بوجود آورد اما لزوماً این تغییرات نفع همگانی را به همراه نخواهد داشت ،که شاید حتی در ساختار آن جامعه نیز اختلالاتی را بوجود می آورد.  توسعه زمانی پیروز و مؤفق است که مشارکت مردمی را همراه داشته باشد.در این هنگام است که      می توان اذعان داشت جامعه به بلوغ و رشد کافی رسیده است. زیرا این دوره زمانی است که ملت ها با اعتماد به نفس رشد می کنند و توانایی و استعداد خودشان را برای ساختن کشور خود به کار        می گیرند. انسان شناسان کاربردی تلاش می کنند تا با بررسی فرهنگ و با کمک از یافته های مردم نگاری به برنامه ریزی صحیح و دقیق و همه جانبه برای حل مشکلات مردم پرداخته و در این راستا از نیروی مردمی به نفع خود مردم کمک می گیرند.هدف ایشان به حداقل رساندن آسیب های ناشی از ورود یک نوآوری می باشد. حال زمان آن رسیده که انسان شناسان در ایران نیز روش کاربردی را پیشه کنند تا بتوانند مردم شناسی را به ابزاری برای تغییر جامعه به سوی رشد و توسعه سوق دهند.  در این تحقیق در ابتدا به تعریف واژگانی که از ابعاد توسعه به شمار می آیند پرداخته شده است و بعد از شناخت منطقه مورد تحقیق ، تلاش شد تا عوامل تأثیرگذار در رشد و توسعه و پایداری منطقه را شناسایی کرده تا شاید بتوان با یافتن این عوامل به بازسازی مجدد روستا پرداخته شود و با شیوه های نوین به بهره برداری روستا به نفع اهالی و ساکنین روستا اقدام کرد.این امر نه تنها روستا را از تخریب کامل نجات خواهد داد، بلکه به امر بازگشت مجدد روستاییان به شهرها کمک خواهد کرد.

فهرست مطالب
عنوان                                                                                              صفحه
مقدمه
بخش اول(کلیات) 
 فصل اول 
      بیان مسئله......................................................................................17
   فصل دوم
      اهمیت و ضرورت پژوهش................................................................19
   فصل سوم
      هدف ها و سئوالات پژوهش...............................................................20 
   فصل چهارم 
      روش پژوهش................................................................................21
   فصل پنجم
      پیشینه ی پژوهش............................................................................22
   فصل ششم 
      مفاهیم و اصطلاحات.......................................................................25 
  فصل هفتم  
      معرفی جامعه ی مورد بررسی 
         - اصفهان................................................................................27
         - موقعیت جغرافیایی استان......................................................... 27
         - آب و هوای استان...................................................................27 
       - جغرافیای تاریخی اصفهان........................................................28
         - جمعیت استان........................................................................29
         - فشارک................................................................................29



بخش دوم( مطالعات نظری)  
 فصل اول    ادبیات پژوهش 
         - توسعه.................................................................................32  
         - فرهنگ...............................................................................32
         - انسان شناسی کاربردی............................................................32
         -انسان شناسی اقتصادی.............................................................33
         - تاریخچه توسعه.....................................................................35
فصل دوم      دیدگاه های نظری
         - دیدگاه توسعه اقتصادی............................................................37
         - دیدگاه توسعه اجتماعی............................................................37 
         - دیدگاه توسعه فرهنگی.............................................................38
         - دیدگاه توسعه روستایی............................................................40
         - نظریه اقتضایی توسعه............................................................43
         - نظریه هوزلیتز در مورد سنت و توسعه......................................44
فصل سوم (چارچوب نظری)
         - کارکرد گرایی.....................................................................45
          - کارکرد اقتصادی روستا........................................................45
          - کارکرد اجتماعی فرهنگی روستا.............................................45
          - کارکرد روانی روستا............................................................46
         - کنش متقابل نمادی.................................................................46
بخش سوم( یافته های پژوهش)
فصل اول( یافته های توصیفی )
       ............................................................................49  روستای فشارک
     1- پدیده های طبیعی....................................................................49
     2- تاریخچه روستا......................................................................55 
     3- جمعیت................................................................................85
     4- ساختار اجتماعی و سیاسی........................................................87      
     5- ساختار فرهنگی.....................................................................91
   6- ساختار اقتصادی...................................................................103         
   7- سازمان ها و تأسیسات روستا...................................................110   
    8-تولیدات صنعتی.....................................................................114 
 فصل دوم 
یافته های تحلیلی..........................................................................118   
  -اثر پدیده های طبیعی بر توسعه..................................................119
-اثر تاریخ بر توسعه...................................................................121
-اثر اقتصاد بر توسعه......................................................123
-اثر جمعیت بر توسعه.....................................................124
-اثر فرهنگ بر توسعه.....................................................125
 نتیجه گیری........................................................................128 
ضمائم
     روستای فشارک......................................................................133
      با روستاییان..........................................................................135 
      نقشه استان............................................................................143
      نقشه راه ها...........................................................................144
      طرح هادی...........................................................................145
      خلاصه گزارش طرح هادی......................................................146 
    کاربری اراضی وضع موجود و پیشنهادی روستا.............................149
    منابع....................................................................................150