آقا ضیاءالدین عراقی (م 1361 ق).
شنبه, ۳۱ شهریور ۱۳۹۷، ۰۵:۰۴ ق.ظ
از بهترین شاگردان آخوند خراسانی، علامه یزدی، مرحوم همدانی، آقا شریعت اصفهانی و سید فشارکی به شمار می رفت
مقالات الاصول
بازدید : 1359
نویسنده : محمدرضا ضمیری- کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی, ص150-148
مؤلف:
آقا ضیاءالدین عراقی (م 1361 ق).
زندگینامه و اظهار نظرها:
وی یکی از استادان و مراجع بزرگ حوزه نجف در اواسط قرن اخیر، دانشمندی محقق، مجتهدی متبحّر و محدّثی عالم به علم رجال و تفسیر بود. آقا ضیاءالدین از بهترین شاگردان آخوند خراسانی، علامه یزدی، مرحوم همدانی، آقا شریعت اصفهانی و سید فشارکی به شمار می رفت و خود سالهای متمادی در حوزه نجف از مدرسان بزرگ محسوب می شد. مرحوم آقا ضیاء معاصر با آیت الله نائینی، آیت الله اصفهانی (کمپانی) و آیت الله سیدابوالحسن اصفهانی بود که این چهار نفر در عداد استادان فقها و مراجع طراز اول جهان تشیع بودند و اغلب مراجع بعدی شیعه، از کرسی درس آنها به درجه اجتهاد رسیدند. مرحوم مقدس تبریزی در ریحانة الادب می نویسد: «آقای آقا ضیاءالدین عراقی از مراجع طراز اول شیعه و از فحول علمای امامیه بود. حوزه درس فقه و اصول او در نجف، اشرف محل استفاده علما و آیات عرب و عجم گردید. در تقریر مسائل اصول فقهی و بیان احکام، حسن تحریر و تقریر به عصر خویش بی مانند بود. آقا ضیاء در اصول، مقالاتی به رشته تحریر درآورد و شرحی هم بر تبصره علامه نوشت.
استادان:
میرزا حبیب الله رشتی، آخوند ملا محمد کاظم خراسانی، سید محمد کاظم طباطبایی یزدی، میرزا حسین خلیلی، سید محمد طباطبایی فشارکی، ملا فتح الله شریعت اصفهانی، و...
برخی از شاگردان او عبارتند از:
شیخ محمدتقی بروجردی، سید محمدتقی خوانساری، شیخ محمدتقی آملی، شیخ محمدرضا مظفر، شیخ محمدرضا طبسی، سید محسن حکیم، سید ابوالقاسم خوئی، سید شهاب الدین مرعشی نجفی، سید محمد رضا گلپایگانی و...
تألیفات:
استصحاب عدم ازلی، احکام الرضاع، حاشیه بر عروة الوثقی، حاشیه بر کفایة الاصول، حاشیه بر مکاسب، حجیت قطع، مقالات الاصول، شرط مفاخر، قاعده لاضرر، قاعدة الحرج، نهایة الافکار، بدایع الافکار، نماذج، المحاکمات، مقالات الاصول، روائح الامالی و چندین کتاب، رساله و تقریر دیگر.
معرفی اجمالی کتاب:
این کتاب، که در بردارنده آخرین نظریات اصولی آقا ضیاءالدین عراقی است، از مهم ترین مصادر اصولی معاصر به شمار می آید. صاحب الذریعه گفته است که این مقالات به وسیله میرزا عبدالله بن محمدحسن هشترودی تبریزی شاگرد آقا ضیاءالدین، در سال 1338 تقریر شده است.
این کتاب دربردارنده چهل مقاله است که پاره ای از آنها عبارت اند از: علم، علم اصول، حقیقت وضع، اقسام وضع، معانی حرفی، وضع مرکبات، علامات حقیقت و مجاز، حقیقت دلالت و اقسام آن، تعارض احوال، حقیقت و مجاز، صحیح و اعم، استعمال لفظ واحد در بیش از یک معنی، مشتق، ماده امر، وضع صیغه امر، مره و تکرار، فور و تراخی، اجزاء، مقدمه واجب، آیا امر به شی اقتضاء نهی از ضد دارد؟ اجتماع امر و نهی، آیا نهی اقتضای فساد دارد؟ مفهوم و منطوق، مفهوم شرط، مفهوم وصف، مفهوم غایت، مفهوم حصر، مفهوم عدد، عموم و خصوص و... .
وضعیت نشر:
این کتاب در دو جلد به زبان عربی، به همت مجمع الفکر الاسلامی قم در سال 1414ق چاپ و منتشر شده است.
آقا ضیاءالدین عراقی (م 1361 ق).
زندگینامه و اظهار نظرها:
وی یکی از استادان و مراجع بزرگ حوزه نجف در اواسط قرن اخیر، دانشمندی محقق، مجتهدی متبحّر و محدّثی عالم به علم رجال و تفسیر بود. آقا ضیاءالدین از بهترین شاگردان آخوند خراسانی، علامه یزدی، مرحوم همدانی، آقا شریعت اصفهانی و سید فشارکی به شمار می رفت و خود سالهای متمادی در حوزه نجف از مدرسان بزرگ محسوب می شد. مرحوم آقا ضیاء معاصر با آیت الله نائینی، آیت الله اصفهانی (کمپانی) و آیت الله سیدابوالحسن اصفهانی بود که این چهار نفر در عداد استادان فقها و مراجع طراز اول جهان تشیع بودند و اغلب مراجع بعدی شیعه، از کرسی درس آنها به درجه اجتهاد رسیدند. مرحوم مقدس تبریزی در ریحانة الادب می نویسد: «آقای آقا ضیاءالدین عراقی از مراجع طراز اول شیعه و از فحول علمای امامیه بود. حوزه درس فقه و اصول او در نجف، اشرف محل استفاده علما و آیات عرب و عجم گردید. در تقریر مسائل اصول فقهی و بیان احکام، حسن تحریر و تقریر به عصر خویش بی مانند بود. آقا ضیاء در اصول، مقالاتی به رشته تحریر درآورد و شرحی هم بر تبصره علامه نوشت.
استادان:
میرزا حبیب الله رشتی، آخوند ملا محمد کاظم خراسانی، سید محمد کاظم طباطبایی یزدی، میرزا حسین خلیلی، سید محمد طباطبایی فشارکی، ملا فتح الله شریعت اصفهانی، و...
برخی از شاگردان او عبارتند از:
شیخ محمدتقی بروجردی، سید محمدتقی خوانساری، شیخ محمدتقی آملی، شیخ محمدرضا مظفر، شیخ محمدرضا طبسی، سید محسن حکیم، سید ابوالقاسم خوئی، سید شهاب الدین مرعشی نجفی، سید محمد رضا گلپایگانی و...
تألیفات:
استصحاب عدم ازلی، احکام الرضاع، حاشیه بر عروة الوثقی، حاشیه بر کفایة الاصول، حاشیه بر مکاسب، حجیت قطع، مقالات الاصول، شرط مفاخر، قاعده لاضرر، قاعدة الحرج، نهایة الافکار، بدایع الافکار، نماذج، المحاکمات، مقالات الاصول، روائح الامالی و چندین کتاب، رساله و تقریر دیگر.
معرفی اجمالی کتاب:
این کتاب، که در بردارنده آخرین نظریات اصولی آقا ضیاءالدین عراقی است، از مهم ترین مصادر اصولی معاصر به شمار می آید. صاحب الذریعه گفته است که این مقالات به وسیله میرزا عبدالله بن محمدحسن هشترودی تبریزی شاگرد آقا ضیاءالدین، در سال 1338 تقریر شده است.
این کتاب دربردارنده چهل مقاله است که پاره ای از آنها عبارت اند از: علم، علم اصول، حقیقت وضع، اقسام وضع، معانی حرفی، وضع مرکبات، علامات حقیقت و مجاز، حقیقت دلالت و اقسام آن، تعارض احوال، حقیقت و مجاز، صحیح و اعم، استعمال لفظ واحد در بیش از یک معنی، مشتق، ماده امر، وضع صیغه امر، مره و تکرار، فور و تراخی، اجزاء، مقدمه واجب، آیا امر به شی اقتضاء نهی از ضد دارد؟ اجتماع امر و نهی، آیا نهی اقتضای فساد دارد؟ مفهوم و منطوق، مفهوم شرط، مفهوم وصف، مفهوم غایت، مفهوم حصر، مفهوم عدد، عموم و خصوص و... .
وضعیت نشر:
این کتاب در دو جلد به زبان عربی، به همت مجمع الفکر الاسلامی قم در سال 1414ق چاپ و منتشر شده است.
http://andisheqom.com/fa/Article/View/5697/مقالات-الاصول/?SearchText=فشارکی&LPhrase=
