مقالات دکترمحسن محمدی فشارکی 2
پژوهشگر :
محسن محمدی فشارکی
نفیسه رییسی مرتضی هاشمی
طبقه بندی کند. به این صورت زمینه ای فراهم می کند که مخاطب در کنار آشنایی با سیر تاریخی آموزش زبان فارسی، همه منابع را به صورت توصیفی بشناسند. در ادامه زبان آموز، مدرس و رسانه های آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان معرفی، در رابطه ای سه گانه طبقه بندی و تحلیل می شود، سپس در پایان روش های آموزش زبان فارسی، مزایا و معایب هر یک تعریف و تبیین می گردد.
سپیده ظفری جلیل جوکار
مواجه با اثر هنری برای دست یابی به نتایج درست و منطقی در پژوهشی روشمند همواره مورد توجه نظریه پردازان بودهاست. این رساله با تأکید بر آرای هیرش معنای اثر را در مولف آن جستجو می کند. ایده اصلی هیرش آن است که هدف مولف در خلق یک اثر هنری معنا را می سازد، فرآیند ذهنی در نحوه ارائه اثر را مرحله فهم می نامد و در گام تفسیر، هنرمند دست به قلم می برد تا معنای فهم شده را با دیگران به اشتراک گذارد. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش شکل یافته که: چگونه می توان از دیدگاه آفریننده اثر آن را بررسی کرد؟ به همین منظور نگاره های استاد «جزی زاده»-از بزرگان نگارگری- معاصر برای تحلیل برگزیده شدند. این رویکرد با استفاده از روش های گردآوری داده ها به صورت کتابخانه ای، مصاحبه، به توصیف و تحلیل آثار با مشارکت موثر مولف می پردازد. نتایج این تحقیق نشان داد که موضوعات نگاره ها که معنای اثر را در خود دارند همواره ثابت بوده، و به نحو بارزی با باورهای نگارگر در ارتباط است. در مرحله فهم نگارگر از زاویه ای جدید به بیان معنا می پردازد و در ترسیم آن تکنیک های مختلف را برای تفسیر و اشتراک معنا به خدمت می گیرد و در نهایت، فرآیند متغییر در آفرینش اثر هنری فهم و تفسیر در ارائه معنا است.
زهرا السادات مقدس مجتبی عطارزاده
مسجد جامع اصفهان به عنوان شاهکاری بی نظیر از معماری اسلامی، تمامی سبک های معماری را از قرون مختلف در خود زنده نگه داشته به طوریکه با وجود تفاوت این سبک ها، مجموعه ای پیوسته را تشکیل داده اند. شاهان صفوی از شاه اسماعیل اول تا شاه سلطان حسین صفوی، سعی در تعمیر، تزئین و تکمیل این مسجد به خصوص چهار ایوان آن داشته اند. آنها کتیبه هایی با مضامین متنوع از کتیبه هایی با موضوعات مذهبی از جمله آیات قرآن، حدیث، اسماء الله، دعا و حتی شعر تا فرمان بخشش مالیات نیز بر ایوان های این مسجد نگاشته اند. از آنجا که کتیبه نویسی به عنوان هنری که می تواند در شناخت و تحلیل اوضاع فرهنگی دوره های مختلف تاریخی یاری رسان باشد، در این رساله سعی شده تا با طبقه بندی کتیبه ها هم بر اساس موقعیت مکانی و هم بر اساس محتوای آنها، به تطبیق اوضاع فرهنگی دوران صفویه با کتیبه های چهار ایوان مسجد جامع اصفهان پرداخته شود. سوالاتی که در اینجا مطرح می شود اینست که شرایط فرهنگی عصر صفوی چه تاثیری بر هنر کتیبه نویسی ایران گذارده است؟ و نقش مذهب تا چه اندازه بر شکل گیری آثار هنری کتیبه نویسی در مسجد جامع اصفهان تأثیر داشته است؟ بر اساس یافته های این پژوهش، نقش مذهب و نفوذ روحانیون در دوران صفوی تأثیر زیادی بر محتوای کتیبه های این مسجد داشته است.
فهیمه مارانی سید محمدرضا ابن الرسول
چکیده وام گیری واژگانی به عنوان بارزترین شکل اثرپذیری زبان فارسی از عربی از سده های نخست هجری آغاز شد و در قرن چهارم و پنجم افزایش چشمگیری یافت. در جریان این وام گیری کلمات بی شماری از زبان عربی ـ با آنکه معادل فارسی آنها در زبان فارسی وجود داشته ـ وارد این زبان شده است. این تأثیرات در آثار شعرا و نویسندگان به وضوح دیده می شود. یکی از بزرگ ترین شاعران قرن چهارم هجری، رودکی نخستین شاعر صاحب دیوان و پدر شعر کهن فارسی است. این پژوهش که با روش توصیفی ـ تحلیلی انجام یافته، با بررسی واژگان و ترکیبات عربی دخیل در دیوان رودکی ـ به عنوان نخستین دیوان شعر فارسی ـ سعی دارد نتایج جزئی تری را در زمینه اثر پذیری زبان فارسی از عربی در آغازین مراحل راه یابی زبان عربی به حوزه زبان فارسی ارائه دهد. بدین منظور، نخست کلمات موجود در دیوان رودکی (بر اساس چاپ جعفر شعار) اعم از فارسی، عربی و ترکیبات فارسی ـ عربی، استخراج شده و بسامد هر دسته از آنها مشخص گردیده است. سپس تفاوت های لفظی و معنایی این وام واژه ها در مقایسه با اصل عربی آنها بررسی شده است. همچنین کلمات مرکب از فارسی و عربی و انواع آن مورد بررسی قرار گرفته است و به طور خاص بسامد واژگان قرآنی نیز بررسی شده است. بدین ترتیب هدف اصلی این پژوهش بررسی تغییرات لفظی و معنایی واژگان و ترکیبات عربی دخیل در اشعار مسلّم رودکی و گزارش بسامدی آنها است. از جمله نتایج به دست آمده در پژوهش حاضر این است که در زمان رودکی وام واژه ها و ترکیب های عربی یا عربی ـ فارسی کمتر از ده درصد واژگان و ترکیبات زبان شعر فارسی بوده است. همچنین واژگان عربی دخیل در شعر رودکی بیشتر از نوع اسم بوده که در بسیاری از موارد بدون تغییر و تصرف به کار رفته است و در برخی موارد دیگر دستخوش تغییرات لفظی و معنایی شده است. افزون بر این، بررسی حاضر نشان می دهد که تغییرات لفظی در واژگان عربی سروده های رودکی به مراتب بیش از تغییرات معنایی است.
مجید صادقی مزیدی منصوره زرکوب
چکیده دوران معاصر شاهد تغییرات بنیادین در دو کشور مصر و ایران بود. از مهمترین آنها جنبش مشروطیت است که در زندگی و دوران جدید این دو کشور ظهور کرد و از این حیات، دوران ادبیِ زیبایی شکل گرفت که پیش از این شاهد آن نبودند. در این میان ادیبان و شاعران نیز با وقایع زمانه و رقم زدن سرنوشت ملت خود همگام شدند. از برجسته ترین شاعران این دوره "محمود سامی بارودی" و "ملک الشعراء بهار" است که در چارچوب ادبیات تطبیقی و با بازخوانی اشعار سیاسی و اجتماعی آنان برآن شدیم بر اساس مکتب ادبیات تطبیقی آمریکایی ضمن بازتاب جنبش مشروطه در شعرشان، موضوعات مشابه شعری و عوامل اختلاف تعبیر بین آنان را تبیین نموده، اشعار این دو شاعر معاصر را از نظر شکل و مضمون مورد بررسی قرار دهیم. به همین منظور رساله در هشت (8 ) فصل تنظیم گردیده است: فصل اول به کلیات تحقیق و فصل دوم به شرایط سیاسی و اجتماعی و فرهنگی دو کشور در دوره مورد نظر اختصاص دارد. فصل سوم و چهارم به مختصری از زندگی ادبی و شعر دو شاعر پرداخته است و فصل پنجم ادبیات تطبیقی و مکاتب مختلف آن در کشورهای مختلف را معرفی می نماید. از فصل ششم تا فصل هشتم وارد اصل موضوع شده، به موضوعات مشابه و متفاوت شعر مشروطه و ویژگی ها و صور شعری نزد دو شاعر می پردازیم. از جمله نتایجی که در این رساله حاصل شد، تشابه مضامین شعری در دیوان دو شاعر است. مانند: وحدت و همدلی، جلوه های حضور مردم و حاکمان، عدالت ورزی، درخواست مشارکت مردم، آزادی، دعوت به علم و عمل، وفاداری، فقر و فساد است. از ویژگی های مشترک بین دو شاعر ارتباط دین و سیاست و تأثیرپذیری در لفظ و معنا از قرآن کریم، تجلی مام وطن، فراخوانی تاریخ گذشته. و نیز تشابه در شکل شعری مانند انتخاب شیوه کلاسیک بیان و سبک ادبی قدیمی، وحدت موضوعی، صراحت بیان، خطاب حماسی در فخر به وطن و یاد آوری غفلت مردم، و زیبایی تصویرگری است. دو شاعر موضوعات خاصی نیز دارند که دلتنگی برای وطن، توصیف آثار باستانی مصر، به تصویر کشیدن جنگها و نیز مشورت از موضوعات ویژه شعر بارودی و توجه به زن، بیداری مردم مشرق زمین و پرداختن به اختلافات حزبی از موضوعات خاص شعر ملک الشعراء بهار است. علاوه بر این بارودی و بهار در محدوه ساختار لغوی از الفاظی مانند طبیعت، بیداری و انقلاب، حزن و اندوه، وحدت و سیاست استفاده کرده، با بهره مندی از عناصر بلاغیِ رمز و مجاز، مفهوم جدیدی به آن لغات داده، آنها را در مضامین سیاسی و اجتماعی به کار برده اند. همچنان که در صور شعری مانند تشبیه، تکرار، استفهام و امر و نهی با بهره گیری از این عناصر، سعی کرده اند مضامین سیاسی و اجتماعی را به ذهن مخاطب نزدیک تر کنند یا موضوعات را در قالب تصویری به طور غیر مستقیم برای خواننده به تصویر کشند و یا اهمیت موضوع را بیان نمایند. کلید واژه ها: ملک الشعراء بهار، ادبیات تطبیقی، جنبش مشروطه، شعر سیاسی و اجتماعی.
احسان رییسی محسن محمدی فشارکی
عزیزبن محمد نسفی از عارفان بزرگ سد? هفتم هجری است که یکی از شخصیتهای تأثیرگذار و نوآور در سنت دوم عرفانی به شمار می رود. در آثار وی با نگاهی انتقادی و مبتکرانه موضوعات و مباحث گوناگون عرفانی تحلیل و تببین شده است. «مجموعه رسائل» نسفی از جمل? مهمترین آثار وی محسوب می شود که مشتمل بر بیست و دو رساله در موضوعات مختلف عرفانی است. بدان جهت که مجموعه رسائل نسفی در بین آثار وی از حیث سادگی، روانی و توانایی انتقال موضوعات عرفانی جایگاهی ویژه دارد، وجود متنی خالی از اشکال و منقح از این اثر بسیار مهم و ضروری است. هر چند این متن پیش از این یک بار به چاپ رسیده است اما با توجه به نسخ نویافته از آن و نیز بدخوانیها، گزینشهای نادرست و کاستیهایی که در تصحیح پیشین راه یافته، نیاز به تصحیح مجدد دارد. رسال? حاضر مجموعه رسائل عزیز نسفی را با شیو? علمی و بر اساس نسخ معتبر و نویافته تصحیح کرده است. در این تصحیح از دوازده نسخه استفاده شده و در مقدمه، اهمیت مجموعه رسائل نسفی تبیین و تشریح و نیز تصحیح پیشین از جهات گوناگون نقد شده است. احادیث، اشعار، اعلام، اصطلاحات و نکته های ادبی متن در تعلیقات شرح و تبیین شده است.
سمانه معادیخواه بهمن نامور مطلق
رابط? میان یک متن با خرده متن های مرتبط با آن موضوعی است که ژنت در پیرامتنیت به آن پرداخته است. اما ژنت کار خود را به نمونه های ادبی محدود می کند (تنها فیلمی که به آن اشاره می کند دوباره بزن، سام است) بنابراین می توان با تصور نمونه های ارائه شد? او در فیلم ها این موارد را به عنوان پیرامتن در سینما پذیرفت: عنوان فیلم، عنوان بندی، پوسترها، پیش بررسی ها، پیراهن های تبلیغاتی، تبلیغات تلویزیونی، بازاریابی برای محصولات فرعی مانند اسباب بازی ها و مدل ها. تمام این امور، که پیرامون متن رسمی عمل می کنند بر جریان پیرامتن یک فیلم تأثیر می گذارند. در این پژوهش با تأکید بر «عنوان فیلم» به مثابه اولین جایگاه برخورد تمایلات کارگردان با مخاطب و «عنوان بندی» به مثابه راه ورود به فیلم که تماشاگر را راهنمایی می کند تا چطور و چگونه آن را ببیند و با هدف بررسی تاثیر این پیرامتن ها در پیشبرد متن است. این مطالعه نه تنها الگویی در جهت بررسی پیرامتن های مورد نظر معرفی می کند که اهمیت و ضرورت پیرامتن ها برای مولفان را نیزگوش زد می نماید. برای مطالع? سینمای ایران، این پژوهش به برخی فیلم های عباس کیارستمی به علت اهمیت خاصی که در ایران و در سطح بین المللی به عنوان سینماگری مولف دارد بسنده کرده است و حاصل این بررسی تأثیر عناوین فیلم های کیارستمی در وارد کردن مخاطب به فیلم و تأکید بر منفعل نبودن او است. همچنین انتخاب های متفاوت کیارستمی در عنوان بندی ها که موثر بر متزلزل شدن پایه های واقعی بودن یا واقعی نبودن فیلم دارد موجب به سخره گرفته شدن مرکزهای متنی از پیش تعیین شده توسط سنت فیلم سازی می شود. بنا به آنچه گفته شد با بررسی پیرامتن های مطرح شده در سینمای کیارستمی این نتیجه حاصل آمده است که این پیرامتن ها نه تنها هم جهت با متن که تکمیل کننده و حتی دگرگون کنند? آن نیز هستند
لیلا اتابکی علیرضا خواجه گیر
نظامی یکی از چهره های برجسته نماد پردازی در ادبیات فارسی است، که شاخص ترین و ارزشمندترین اثرش از نظر کاربرد رمز، بعد از مخزن الأسرار-که یک اثرکاملاً رمزی است-، هفت پیکر می باشد. او توانسته است، داستان های زیبایی را از جوهر خیال و حقیقت برگیرد و در قالب شعر، تندیس های الوان هفت پیکر را جان بخشد. این مسئله نه تنها بیانگر هنرمندی و طبع لطیف و ذوق سرشار این شاعر است، بلکه از بینش عرفانی و جهان شمول او خبر می دهد،که با گزینش نظم کیهانی در هفت سیاره ، رمز و نمادی از آرزوی انسان برای نیل به آسمان را بیان می کند. نظامی با بیان داستان هایی با ساختار ساده و کهن به بیان عقاید عرفانی ژرف و پرمایه می پردازد. وجود نمادها و تمثیل ها در داستان های گنبد های الوان، انسان را به تعمق در مورد این نمادها سوق می دهد، زیرا که نمادهای موجود در آن دارای پیامی اخلاقی، عرفانی و فلسفی است که شاعر آن را در لفافه کلمات نغز و در بستر داستان های شیرین بیان می کند و به وسیله آنهامراحل هفتگانه سیر و سلوک عرفانی را یادآور می شود. پیوند بین شعر و نگارگری که در نسخ خطی به وجود آمد سبب گردید تا نگارگران به تصویر سازی کتاب های شعر روی آورند. از کتاب هایی که بیشترین تصویر سازی را در دوران مختلف به خود اختصاص داده اند پنج گنج نظامی است که هفت گنبد یکی از آنها است. شیخ زاده با تصویر سازی نگاره های این اثر، ضمن وفاداری به اندیشه های عرفانی شاعر، نمادهای به کار رفته در آن را با بینش و نمادگرایی عرفانی خویش به تصویر می کشدکه این تصویر سازی با نمادهای مورد استفاده شاعر هماهنگی و تطابق دارد.
زینب چوقادی مهدی نوریان
نتایج این پژوهش بر باز خوانی روایت سمک عیار و دریافت مصادیق نمادین متن از دیدگاه نقد کهن الگویی مترتب است. بر اساس این دریافت، درونمایه اصلی روایت، آیین گذار از نوجوانی به بزرگسالی در شکل رویارویی با کهن الگوی سایه است که به صورت نبرد با نیروهای متخاصم دیده می شود. قهرمان در مسیر خویشتن یابی و کمال موظف است تا با نیروهای اهریمنی مهیب مواجه شود و بخشهای ناشناخت? وجود خویش را در نمود زن- سرزمین، آزاد کند یا به سامان رساند. نبرد های پیاپی و بی سرانجام خورشیدشاه با پادشاهان دیو منظر، یاد آور اسطور? نبرد نور و ظلمت؛ اهورا و اهریمن است. نبردی پایاپای، طولانی و فرسایشی که در نهایت به پیروزی اهورا مزدا یا جانشین او بر زمین، شاهی عادل چون خورشید شاه می انجامد. از نتایج این تحقیق می توان به وجود نمادهایی اشاره کرد که در کنار یکدیگر و در کلی منسجم و ناخودآگاه، معنا می یابد. برای مثال نمادهای عددی از جمله اعداد دوازده؛ هفده؛ بیست و هفت؛ پنجاه؛ و ... در این قصه معنایی ویژه دارد. رهیافت به معنای روشن نمادها و کهن الگوهای روایی تنها در گرو ساخت شناسی است. سمک عیار از الگویی دایره وار و تکراری حول محور هست? مرکزی آیین گذار قهرمان، پیروی می کند. این الگوی ماندالایی شکل، در صحنه های نبرد؛ اسارت و رهایی زنان و معشوقان؛ فتح شهر ها و... به شکلی ثابت در سراسر قصه تکرار می شود. روش تحقیق این پایاننامه کتابخانهای و بر اساس ترکیب دیدگاه نقد کهن الگویی یونگ و نظری? سیر قهرمان جوزف کمپبل است. زیرا تحلیل کهن الگوها بدون رویکردی ساخت شناسانه میسر و منطقی نیست. باید افزود که با توجه به افتادگی بسیار از متن کتاب، این رساله مبتنی بر بخش های موجود است، چنانکه تحلیل سیر قهرمانی فرخ روز، به بخش های به سرانجام رسید? موجود محدود می شود. هرچند می توان سیر قهرمانی او را با توجه به ساختار چرخشی قصه ترسیم نمود.
سامره امیری صاف محسن محمدی فشارکی
جنوب ایران و به طور مشخص شهرهای واقع در جوار تنگه هرمز، دارای وجوه فرهنگی متمایزی نسبت به سایر نقاط ایران می باشند. مجاورت با دریا،آشنایی و مناسبات این منطقه با کشورهای عربی و آفریقایی در شکل گیری این تمایزات فرهنگی، نقش بسزایی ایفا کرده است. ازجمله وجوهِ تمایزبخش این منطقه، برگزاری آیین هایی است که در نقاط دیگر این سرزمین کمتر دیده می شود. آیینِ زار، در زمره ی چنین آداب و رسومی است. علی رغم اینکه تغییر و تحولاتی در باورها و آیین های این خطه صورت گرفته، حتی با وجود ممانعت های حکومتی، آیینِ زار همچنان مورد توجه ساکنین این منطقه است. این آیین، مشابهت هایی صوری با شمنیسم دارد. همچنین شباهت هایی نیز با آیین های پُرخوانی در ترکمن ها، و نیز مراسمِ گواتی در سیستان و بلوچستان در آن قابل مشاهده است. ساختار آیین،که متکی بر عناصری مانند درمانگر، موسیقی، قربانی، گروه همراهان، تسلط بر ارواح خبیث و خلسه است، از سویی دارای مولفه هایی هنری ای چون مولفه های تئاتری و عناصر موسیقایی بوده و ازسوی دیگر، دربردارنده ی عناصری است که بررسی و تحلیل آنها در حوزه هایی چون اسطوره شناسی، انسان شناسی، روانشناسی، گفتمان سیاسی و قدرت و... را امکان پذیر می سازد. پژوهش حاضر به منظور شناخت چگونگی برگزاری آیینِ زار وکارکردهای آن در روستای سلخ واقع در جزیره قشم و بندرعباس و جزیره هرموز انجام گرفته است. این پژوهش دارای اهدف فرعی مانند: معرفی ابزار و آلات به کار رفته در آیین زار و توصیف و تحلیل صوری هدایای داده شده به ارواح نیز می باشد. برای نیل به اهداف فوق، باید به این سولات پاسخ داده شود: رقص و موسیقی در آیین زار چه جایگاهی دارد؟ مراسم زار برای اجرا کنندگان چه دلالت های معنایی و کاربردی دربر دارد و چه اهدافی در آن دنبال می شود؟ علاوه بر جنبه های شفابخشی آیا آیین زار،کاربرد دیگری هم دارد؟ کنشگران اصلی این مراسم چه کسانی هستند و وابسته به چه قشری اند؟ آیا هنوز اهلِ هوا در باور مردم جایگاه پیشین خود را حفظ کرده اند؟ این پژوهش، از نوع توسعه ای و به روش میدانی با هدفی اکتشافی و در قالب انسان شناسی هنر انجام شده است. فنونِ گرد آوری داده ها در پژوهش حاضر مصاحبه ی عمیق، ضبط صدا، عکس برداری، فیلم برداری و استفاده از اسناد مکتوب است. یافته های پژوهش، حاکی از تداومِ کارکرد درمانی این آیین و درهم آمیزی باورها و آیین های مناطقی از آفریقا با باورهای بومی منطقه ی مورد مطالعه است.
فاطمه سیفی سهیلا صلاحی مقدم
چکیده این پژوهش با هدف بررسی ادبیات عامیانه ی گویش خورزوق و نشان دادن ارتباط آن با زبان پارسیک، در دو بخش عملی و نظری تنظیم شده است. بخش نخست به گردآوری و تدوین برخی عناصر ادبیات عامیانه ی این گویش شامل: ضرب المثل ها، اشعار محلی، چیستان ها، لالائی ها و واژگان خاص اختصاص یافته و داده ها به شیوه ی میدانی، از طریق مصاحبه با پانزده گویشور- که ملاک اصلی در گزینش آن ها تسلط بر گویش خورزوق بوده است- گردآوری شده اند. در بخش دوم که حاوی مباحث نظری و تحلیل داده هاست به بررسی ارتباط گویش خورزوق با فارسی میانه ی غربی به ویژه زبان پارسیک در حوزه ی واژگان پرداخته شده است. بدین منظور علاوه بر واژه های خاص گویش خورزوق، از فهرست واژگان فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز استفاده شده است. واژه ها پس از استخراج با فرهنگ های زبان پهلوی منطبق شده، نتایج حاصل وجود بسیاری از ساخت ها و مفردات رایج در زبان های ایرانی میانه ی غربی و به ویژه زبان پارسیک در گویش خورزوق را اثبات می کند. بررسی ارتباط گویش مورد نظر با فارسی معیار نیز به ضرورت و به شکل بسیار موجز بخشی از این پژوهش است که وجود تفاوت های آوائی، صرف و نحوی و به ویژه واژگانی با فارسی معیار را نشان می دهد. واژگان کلیدی ادبیات عامیانه، گویش خورزوق، فارسی معیار، زبان پارسیک
طاهره صالحیان دستجردی محسن محمدی فشارکی
ادبیات تعلیمی به عنوان یکی از گسترده ترین گونه های ادب فارسی، عرصه مضمون پردازی بزرگترین شعرا و نویسندگان اخلاق گرا در هر عصر و زمانی است. این گونه ادبی ابزاری است تا نویسنده و یا شاعر بتواند از طریق آن اهمّ مفاهیم مورد نظر خود را به مخاطبان انتقال دهد. این مفاهیم ممکن است تلقین کننده و آموزش دهنده عقایدی عامّ و همه پذیر باشند و یا ایدئولوژی و اعتقادی خاصّ را ترویج دهند. به هر طریق، آن چه مسلّم است این است که ادبیات فارسی چه در قالب نظم و چه در قالب نثر، ظرفی است که نویسندگان عقاید تعلیمی خود را در قالب آن به مخاطبان عرضه می کنند و از این گذرگاه مفاهیم فراوانی را به ذهن مخاطبان القا می کنند. به تحقیق می توان فنّ سیاست نامه نویسی در ادب فارسی را یکی از برجسته ترین نمودهای ادب تعلیمی در عرصه نثر دانست. .این نوشته ها که به اعتبار مشهورترین آن ها (سیاست نامه خواجه نظام الملک)، با عنوان شایع سیاست نامه معروف اند، رساله هایی با نام های گوناگونی مانند اندرزنامه ها، آیین نامه، ارشادنامه، نصیحه الملوک، آیینه شاهی و... بوده اند که توسط فقیهان، فیلسوفان و بعضاً عرفا و بزرگان صوفیه، خطاب به فرمانروایان نوشته می شدند. آن چه در این پژوهش بررسی می شود، تحلیل گوشه ایی از عرصه پهناور ادب تعلیمی فارسی در برهه ای از زمان(عصر صفوی) است.روضه الانوار عباسی و قواعد السلاطین از جمله برجسته ترین سیاست نامه هایی هستند که در عصر صفوی و در امتداد سنّت سیاست نامه نویسی قرون قبل، تدوین شدند. بررسی تحلیلی محتوای این آثار ادبی در عصری که علمای شیعه از نفوذ بالای خود به نفع ترویج عقاید شیعه بهره گرفتند درخور توجه است. مولفان آثار ذکر شده، عالمان ادیبی هستند که با قلم سحرانگیز خود پادشاه صفوی را به راه صلاح و سداد متمایل می سازند و از انحراف به سوی رذایل بازمی دارند. با بررسی دقیق آثار منتخب می توان به چند گرایش عمده دست یافت. شریعت نامه نویسی، سیاست نامه نویسی و وزارت نامه نویسی، عمده ترین این گرایشات هستند. آن چه در سیاست نامه های عصر صفوی درخور توجه است، تاثیرپذیری مستقیم و غیر مستقیم این آثار از آرای گذشتگان، به ویژه خواجه نظام الملک و فارابی است.
فریبا کریمیان علی اصغر میرباقری فرد
فضای معنوی حاکم بر جبهه در دوران دفاع مقدس بستری مناسب را جهت تعالی افراد فراهم آورد. می توان گفت که تحولات بنیادین معنوی و تعالی در مسیر معرفتی، ارزشمند ترین دستاورد دفاع مقدس است؛ بدین جهت ضروری است ابعاد و زوایای متعدد این فرهنگ بررسی و تحلیل شود. این پژوهش بر آن است در جهت تحقق این ضرورت، به بررسی تجلی ابعاد متعدد عرفانی در سیره شهدای دفاع مقدس بپردازد. این موضوع، مطالعه هم زمان دو محور عرفان اسلامی و دفاع مقدس را ضروری ساخت. از این رو سرچشمه ها و سیرتکاملی عرفان اسلامی از یک سو، و تبیین فرهنگ دفاع مقدس در بستر آرمان های انقلاب اسلامی از سوی دیگر، بررسی شد. مطالعه و تبیین دو محور عرفان اسلامی و دفاع مقدس، در مقام ابزار نظری پژوهش، از ملزومات حرکت در مسیر تحقیق و کسب نتایج مورد نظراست. برای بررسی محور عرفان اسلامی، مراحل سیر و سلوک عرفانی در سنت اول عرفانی تبیین شد؛ وبا انطباق احوال عرفانی شهدا و مراحل هشت گانه سلوک، نتایج ارزنده ای به دست آمد. بخشی از احوال عرفانی شهدا به طور کامل با مراحل هشت گانه سلوک عرفانی انطباق یافت و بخش دیگر در چارچوب مباحثی مستقل، و غیر قابل انطباق با مراحل هشت گانه سیر وسلوک عرفانی مطرح شد. علت اینکه بخشی از احوال عرفانی شهدا در چارچوب موضوعات دیگری بررسی و تحلیل شد بدان سبب است که احوال شهدا در ساختار اعتقادات و معارف شیعی قابل بررسی است. معارفی که در حوزه جایگاه انسان کامل(ولی)، در بستر اعتقادات شیعیان حضور یافته و تعریف خط سیر تازه ای را از برخی مباحث عرفانی ایجاب می کند.
ریحانه حسینی محسن محمدی فشارکی
اخلاق مهم ترین نیاز جوامع بشری است و حلق? گمشده ای است که به کمک آن می توان در عصر ارتباطات و فناوری اطلاعات تعادل برقرار کرد و از مفاسد روز افزون افراد جلوگیری کرد. انتقال مفاهیم اخلاق در قالب نصایح مستقیم گاهی علاوه بر موثر نبودن بر رفتار افراد، آنها را وادار به مقابله و انجام رفتارهای خلاف انتظار نیز می کند. نویسندگان ایرانی از دیر باز انتقادات خود را در قالب حکایاتی زیبا بیان داشته اند که علاوه بر زیبایی این حکایات و جنب? سرگرمی آنها، پیام نویسنده را نیز به دور از هر مشکلی به مخاطب منتقل می کنند. ادبیات فارسی سرشار از آثاری است که در حوز? ادبیات تعلیمی قرار می گیرند و به قصد متنبه کردن مخاطبی خاص و در نهایت متنبه کردن افراد بشر به رشت? تحریر در آمده اند. آثار ارزشمندی همچون کلیله و دمنه، بوستان و گلستان سعدی، غزلیات حافظ و ... اگر چه به صراحت هدف خود را نصیحت دیگران یا آمادگی آنها برای حکومت بیان نمی کنند، اما هدفی جز مبارزه با رذایل اخلاقی شایع عصر خود نداشته اند. در جوامع امروزی نیز توجه به این کارکرد آثار ادبی می تواند در بهبود بخشیدن به شرایط اخلاقی و رفتاری افراد بسیار موثر باشد. انوار سهیلی از آثار منثور مربوط به قرن نهم است. این اثر ارزشمند که در قرن انحطاط نثر فارسی(نهم) نگاشته شده است بسیاری از نشانه های نثر فنی را در خود دارد. مولانا حسین واعظ کاشفی سبزواری این کتاب را با هدف ساده تر کردن کلیله و دمنه جهت برخورداری اکثر افراد جامع? روزگار خود نوشته است. انوار سهیلی به جهت ویژگی های فکری نویسنده که واعظی پیش? او بوده و پیرو طریق? نقشبندیه، سرشار از مضامین اخلاقی است که نویسنده آنها را در لا به لای داستانهایی از زبان حیوانات یا انسانها آورده است. پیام های اخلاقی مولانا حسین واعظ کاشفی در این کتاب بسیار آشکار است و نویسنده سعی در پنهان کردن آنها در لفاف کنایات و عبارات پیچیده نکرده است. لذا این رساله تلاش دارد در حد توان به معرفی مولانا حسین واعظ کاشفی، انوار سهیلی و در نهایت طبقه بندی مضامین اخلاقی این اثر منثور و مقایس? آن با کلیله و دمنه بپردازد.
آسیه اردانی محسن محمدی فشارکی
آیین نخل برداری یکی از مهمترین آیین های عزاداری در حوزه فرهنگی یزد محسوب می شود که بررسی آن به فهم بهتر فرهنگ و هنر این منطقه می انجامد. این آیین در این حوزه به مثابه یک نظام فراگیر عمل کرده ، به گونه ای که به بخشی از فرهنگ مشترک این حوزه تبدیل شده است . پژوهش حاضر به بررسی آیین نخل برداری در چهار منطقه (اردکان،تفت،میبد و یزد) پرداخته و در جهت شناسایی کارکرد های هنر و آیین نخل برداری در حوزه فرهنگی یزد به مطالعه زمینه های شکل گیری آن پرداخته است. در همین راستا به منظور دست یابی به اهداف اصلی پژوهش، اهداف فرعی ذیل دنبال گردیده است: معرفی و بررسی تزئینات به کار رفته در آیین نخل برداری چهار حوزه فرهنگی ذکر شده ، توصیف فرایند نخل بندی و نخل آرایی در این چهار خرده حوزه ، بررسی ارزش ها و عقاید و رفتارهای ویژه مردم این مناطق؛ تحلیل جایگاه فرهنگی نخل در بین مردم ،همچنین اهداف اصلی این پژوهش بررسی زیبایی شناسی پیکره چوبی نخل، بررسی معنای فرهنگی تزئینات نخل ، بررسی تأثیر حسی تزئینات بکاررفته در آرایش نخل بر مخاطبان آن ، درک نقش زنان در تزیین نخل و نخل برداری و مقایسه تطبیقی تزئینات نخل در چهار خورده حوزه فرهنگی مورد پژوهش را شامل می شود . پژوهش حاضر پژوهشی است بنیادی که با مشاهده مشارکتی و تحلیل کیفی از منظر جامعه شناسانه را برگزیده است و نیز شیوه تفسیری و توصیف فربه کیلفورد گیرتز در فرایند جمع آوری و تحلیل داده ها مورد توجه قرار گرفته است. فنون گردآوری داده ها در این پژوهش شامل مشاهده مستقیم و مشارکتی، مصاحبه عمیق، عکس برداری و فیلم برداری و استفاده از اسناد مکتوب می باشد و با توجه به سوابق پژوهش نخل برداری در حوزه فرهنگی یزد با دیگر مناطق تفاوت هایی دارد.عمده ترین تفاوت ها را می توان در سازه، اندازه سازه، تزئین و شیوه اجرا بیان کرد که در حوزه پژوهش (چهار خرده حوزه فرهنگی اردکان، تفت، میبد و یزد) نیز تفاوت های مذکور مشاهده می گردد. در تزیین، عناصر بومی و هنر مردمی تأثیرگذار است. عناصر تزئینی، نشأت گرفته از باورهای سنتی و عقاید مردمی است و با نذر و حک کردن نام وقف کنندگان ریشه های هنر مردمی را آشکار می کند. تزئینات با توجه به محیط پیرامونی، رفتارهای سنتی، محله ای و شهری از ساده به ترکیبی و تعدد تزئینات تغییر می یابد. آیین نخل آرایی، با مشارکت مردمی صورت می گیرد. در این مشارکت زنان مناطق کوچک و محلات با توجه به ذهنیت تاریخی حضورشان در جامعه و منع های سنتی فرصت حضور و ارائه نقش کلیدی تر را پیدا می کنند. این مشارکت متناسب با روحیه و توانمندیهای زنانه آن ها می باشد.
هاجر ناظم جلیل جوکار
صادقی بیک افشار نقاش، شاعر و خطاط عهد صفوی است که در سه مکتب دوم تبریز، قزوین و اصفهان فعالیت کرده است. وی در سال 1010 ه ق دهه هفتاد زندگی¬اش سپری می¬کرد، درآن هنگام کاملاً مجرب و کارآزموده بود و توانست یکی از رسالات نادر حوزه نگارگری را با استفاده از تجربیات خود و بهره گیری از طبع شعر خویش بسراید و آن را رساله قانون¬الصور نام نهاد که شامل 205 بیت می¬باشد. او در ابیات نخستین به آداب تربیتی و معنوی نگارگران و پس از آن به مباحثی پیرامون فن و مهارت نگارگری پرداخته است. در این پایان¬نامه سعی شده ابهاماتی که در متن موجود براثر گذشت زمان و همین طور به علت موجز گویی صادقی بیک در اشعارش برای ما به وجود آمده به وسیله تصحیح و تحشیه نویسی برطرف نموده و به متنی کاربردی در زمینه نگارگری دست یافتیم. برای تصحیح متن در آغاز تصویر نسخ سه¬گانه آن از کتابخانه¬ها فراهم شده سپس اقدم نسخ به عنوان نسخه اساس در نظر گرفته شد، نسخه¬ها با هم مقابله گردیدند و اختلاف¬ها در پاورقی ثبت شده است. در فصل پایانی داده¬هایی که به روش کتابخانه¬ای جمع¬آوری شده به صورت توصیفی و تحشیه¬نویسی تجزیه¬و¬تحلیل گردیدند. لغات، اصطلاحات و ترکیبات دشوار متن معنا شده و نیز توضیحات لازم در باب رجال و شخصیت¬ها نیز بیان گردید. مطالب موجود در رساله قانون¬الصور عمدتاً آموزش رنگ¬سازی سنتی با پیگمان¬های معدنی می¬باشد به همین دلیل سعی شد با احیای متن به روش ساخت رنگ¬هایی بادوام و ماندگار دست یابیم که ارزش آن در دنیای هنر بر همگان آشکار می¬باشد.
فاطمه قدمی منصوره زرکوب
در این پژوهش به بررسی ترجم? بخش دوم کتاب نحن و تراث فارس پرداخته شده است.این بخش شامل ترجم? سه مقاله از دکتر غلامحسین یوسفی است.این پژوهش به شیو? تحلیلی مقابلهای نوشته شده و شامل سه فصل می باشد.بخش اول کلیات پژوهشو بخش دوم تئوریهای ترجمهو بخش سوم با عنوان چالشها و راهکارها در ترجم? نیم? دوم کتاب نحن و تراث فارس به ارائه الگوهایی در ترجمه با توحه به متن ترجمه شده پرداخته شده است.در پایان برخی خطاهای مترجم مشخص و طبقه بندی شده است که به حدود 18 مورد خطا اشاره شده است . در نتیجه ذکر شده است که تغییر در ترجمه جز< ضرورتهای ترجمه است و به رعایت امانت در ترجمه خللی وارد نمی شود
زهرا یاریان کوپایی محسن محمدی فشارکی
هر چهار اثر مورد بررسی در پایان نامه به نحوی از نهج البلاغه اثر پذیرفته اند برخی از ساختار کلام مولا تاثیر گرفته اند مانند گاست هدف پایان نام? حاضر این است که تأثیر پذیری متون اخلاقی فارسی از سد? سوم تا هفتم هجری را در چهار اثرمنتخب (قابوسنامه، کیمیای سعادت، کلیله و دمنه و گلستان) از کلام حضرت علی(ع) در نهج البلاغه مورد بررسی قرار دهد. با توجه به اینکه ازهمان ادوار نخستین ادب فارسی، سخنوران و ادیبان اثرخودرا با سخنان حضرت آراسته اند و جهت حرمت بخشی به آثار خود و جاویدان ساختن آنها به دامن قرآن و حدیث آویخته اند، هرچهار اثر نامبرده به نوعی از سخنان علی (ع) تأثیر پذیرفته اند، گاه عین کلام حضرت را در اثر خویش نقل کرده اندو گاه مفهوم سخن را عنوان ساخته اند. البته این تأثیر پذیری بیش از هر چیز از مفهوم است تا منطوق.میزان این تأثیرپذیری به نظر می رسد در کیمیای سعادت بیشتر باشد چرا که دایر? مباحث اخلاقی در این اثرگسترده تر است و به جزئیات بیشتری توجه دارد. این تأثیر در گلستان سعدی به علت آمیختگی نظم و نثر و بهر? ادبی بیشتر دشوارتر حس می شود، اما به صورت ترجمه، تفسیرومضمون برداری و برآیند سازی مشهود.لستان برخی محتوا را گرفته اند مانند کیمیای سعادت و کلیله و دمنه به هر حال رمز ماند گار ی شان تاثیر از کلام مولاست
زهرا یاریان کوپایی محسن محمدی فشارکی
هدف پایان نام? حاضر این است که تأثیر پذیری متون اخلاقی فارسی از سد? سوم تا هفتم هجری را در چهار اثرمنتخب (قابوسنامه، کیمیای سعادت، کلیله و دمنه و گلستان) از کلام حضرت علی(ع) در نهج البلاغه مورد بررسی قرار دهد. با توجه به اینکه ازهمان ادوار نخستین ادب فارسی، سخنوران و ادیبان اثرخودرا با سخنان حضرت آراسته اند و جهت حرمت بخشی به آثار خود و جاویدان ساختن آنها به دامن قرآن و حدیث آویخته اند، هرچهار اثر نامبرده به نوعی از سخنان علی (ع) تأثیر پذیرفته اند، گاه عین کلام حضرت را در اثر خویش نقل کرده اندو گاه مفهوم سخن را عنوان ساخته اند. البته این تأثیر پذیری بیش از هر چیز از مفهوم است تا منطوق.میزان این تأثیرپذیری به نظر می رسد در کیمیای سعادت بیشتر باشد چرا که دایر? مباحث اخلاقی در این اثرگسترده تر است و به جزئیات بیشتری توجه دارد. این تأثیر در گلستان سعدی به علت آمیختگی نظم و نثر و بهر? ادبی بیشتر دشوارتر حس می شود، اما به صورت ترجمه، تفسیرومضمون برداری و برآیند سازی مشهود است.
حسن زیاری محسن محمدی فشارکی
تصحیح دو رساله خطی ارزشمند از دوران قاجار که هر یک به نوعی از آثار جریان ساز به حساب می آیند.
مهران سهراب زاده بهجت یزدخواستی
چکیده ندارد.
اعظم سبحانی نجف آبادی علی اصغر باباصفری
چکیده ندارد.
بتول حیدری مهدی نوریان
چکیده ندارد.
کوروش منوچهری علی اصغر باباصفری
چکیده ندارد.
طاهره صالحیان محسن محمدی فشارکی
چکیده ندارد.
اعظم کاظمی اسحاق طغیانی
چکیده ندارد.
فائزه دلایلی محسن محمدی فشارکی
چکیده ندارد.
سهیلا کدیوری محمود براتی
چکیده ندارد.
https://www.virascience.com/thesis/author/38442/
