چالش‌ها و آفت‌های تاریخ شفاهی دفاع مقدس
چالش‌ها و آفت‌های تاریخ شفاهی دفاع مقدس
منتشر شده در دفاع پرس / 24 دی 1403 / دکتر سید جواد هاشمی فشارکی
کد خبر: ۷۱۹۴۱۷
تاریخ انتشار: ۲۴ دی ۱۴۰۳ - ۱۰:۴۹ - 13January 2025
چالش‌ها و آفت‌های تاریخ شفاهی دفاع مقدس
عضو شورای راهبردی جبهه مردمی بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی گفت: بخش‌های تلخ تاریخ دفاع مقدس مثل اعزام نیرو به لبنان، حوادث اواخر جنگ، پذیرفتن قطعنامه ۵۹۸ و امثالهم موضوعاتی هستند که به دلایلی امروز یا گفته نمی‌شوند یا کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند.
کد خبر: ۷۱۹۴۱۷
تاریخ انتشار: ۲۴ دی ۱۴۰۳ - ۱۰:۴۹ - 13January 2025
به گزارش خبرنگار حماسه و جهاد دفاع‌پرس، «سید جواد هاشمی فشارکی» استاد دانشگاه و عضو شورای راهبردی جبهه مردمی بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی در نشست شورای‌عالی تاریخ شفاهی دفاع مقدس که به همت سازمان اسناد و مدارک دفاع مقدس برگزار شد، اظهار داشت: نکاتی پیرامون ثبت تاریخ شفاهی دفاع مقدس وجود دارد که باید به آن به صورت ویژه توجه کرد؛ نکته اول اینکه شاهدان عینی دفاع مقدس طبیعتا به مرور زمان در حال کاهش هستند، یعنی رزمندگان پیشکسوت، جانبازان و خانواده معظم شهدا در دوران فترت و پیری به سر می‌برند که این عاملی اثرگذار بر روند ثبت تاریخ شفاهی است.
هاشمی فشارکی افزود: نکته دوم این است که به مرور زمان با بالا رفتن سن، حافظه‌ها ضعیف می‌شود و ظرافت‌هایی که در اذهان از خاطرات آن دوران ثبت بود، رفته رفته کمرنگ شده و از بین می‌روند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: مساله بعدی خاطراتی است که برخی عزیزان تعریف می‌کنند که طبیعتا هر شخص یه تنهایی همه ابعاد و گستره جنگ را مشاهده و دریافت نکرده است، لذا باید موقعیت دقیق راویان خاطرات باید در دوران دفاع مقدس مشخص شده و بدانیم خاطره شخص راوی مربوط به کدام برهه، مکان و موقعیت تاریخ دفاع مقدس بوده است.
عضو شورای راهبردی جبهه مردمی بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی تصریح کرد: نکته بعدی این است که در بیان و ثبت تاریخ شفاهی باید نسبت به جابجایی حقایق آن دوران حساس باشیم؛ گاهی مشاهده شده است که برخی نهاد‌ها یا سازمان‌ها دستاورد‌های بخش‌های دیگر را به نام خود ثبت و ضبط کرده‌اند که باید به شدت در این زمینه هشیار بوده و از تاریخ واقعی دفاع مقدس صیانت و حراست کنیم.
هاشمی فشارکی افزود: نکته بعدی غفلت یا کم‌توجهی به بخش‌های تلخ تاریخ دفاع مقدس است، مثل اعزام نیرو به لبنان، حوادث اواخر جنگ، پذیرفتن قطعنامه ۵۹۸ و امثالهم موضوعاتی هستند که به دلایلی امروز یا گفته نمی‌شوند یا کمتر مورد توجه و بیان قرار می‌گیرند.
وی بیان کرد: نکته بعد این است که صرف جمع کردن بانک اطلاعاتی از دفاع مقدس کارآمد نیست چراکه به مرور زمان دیگر قابل استفاده نخواهد بود، چون هم مطالب کهنه می‌شوند نسبت به فضایی که در آن مطالب تهیه شده و هم اینکه ممکن است کسانی‌که سراغ آن مطالب می‌روند اشرافی به موضوع نداشته باشند.
این پیشکسوت دفاع مقدس گفت: مساله مهم دیگر تهدیداتی است که از بیرون متوجه تاریخ شفاهی دفاع مقدس می‌شود. زیر سوال بردن اصل دفاع مقدس، تشکیک در علمی بودن دفاع مقدس، بی‌تجربه بودن رزمندگان، عدم پذیرش صلح بعد از آزادسازی خرمشهر، شبهه پیرامون علت شهادت برخی رزمندگان و یا تحریف حقایق دفاع مقدس از جمله مشکلاتی است که می‌تواند به ثبت وقایع آن دوران آسیب بزند.
وی ادامه داد: اقدامات زیادی در جهت ثبت و تثبیت دفاع مقدس، تاریخ و فرهنگ آن صورت گرفته، از برگزاری یادواره‌ها گرفته تا نشست‌های تخصصی و تاریخ شفاهی که همه آنها روی هم قطره‌ای از یک دریای بی‌کران هستند؛ اما اغلب، توجه نهاد‌ها و مسئولان به فیزیک کار است؛ مثل همین چاپ کتاب و مقاله و برگزاری مراسم‌های مختلف؛ لذا باید بدانیم که نشر ارزش‌های دفاع مقدس کار ویژه‌تری را می‌طلبد تا بتواند اثرگذاری داشته باشد که بدون اثرگذاری کار ناقص و ابتر خواهد ماند.
هاشمی فشارکی گفت: همایشی که در پیش رو داریم نباید مثل سایر همایش‌ها فقط برگزار شده و گزارشی رد بشود و تمام؛ باید به آن به چشم یک رویداد مهم اثرگذار نگاه کنیم و در قبال آن بتوانیم مبانی حماسه‌های دفاع مقدس را به کمک تاریخ شفاهی تدوین کنیم و به کسانی که این مسیر را دنبال می‌کنند، انگیزه بیشتری بدهیم و در کنار آن سلسله نشست‌هایی را در سازمان‌ها و نهاد‌ها برگزار کنیم تا هر کدام از آنها کار‌ها و فعالیت‌هایشان را اطلاع‌رسانی کنند.
